پیوند آمریکا و القاعده برای ضربه زدن به سوریه

سرویس بین الملل «فردا»: تحولات جاري سوريه وارد مرحله پيچيده و در عين حال جديدي شده است. سوري ها براي همه پرسی قانون اساسي خود به پاي صندوق راي رفتند. اين در حالي بود كه كنفرانس دوستان سوريه در تونس به مركز روساي جبهه غربي - عربي ضد سوريه تبديل شده بود و طي آن تلاش شد تا راه هاي جديد براي مقابله با بشار اسد تدوين شود. اين تحولات و چشم انداز آينده تحولات سوريه را در مصاحبه با دكتر مظاهري به گفتگو نشستيم. بحران سوريه وارد مرحله جديدي شده است. جبهه ضد سوري غربي - عربي چه اهدافي را در سوريه دنبال مي كنند ؟ در تحولات اخير كشور سوريه ، بازيگران و كنش گران متعددي هر كدام بر حسب توان و منافع كه دارند وارد شدند و بر آن تاثير گذاشتند برخي از كشورها ، نظير تركيه ، سوريه و حتي ايران به شكل انفرادي و برخي ديگر در قالب ائتلاف يا اتحاد خود را درگير اين بحران نمودند در اين مسير ائتلاف بزرگي تحت عنوان جبهه ضدسوري متشكل از سران اتحاديه عرب به محوريت عربستان سعودي و قطر و نيز كشورهاي غربي به رهبري امريكا و انگليس به شكل جدي تر خواهان مداخله در امور داخلي دمشق و سرنگوني بشار اسد شدند اين اتحاد ناهمگون هدف اصلي خود را دفاع از حقوق بشر مردمي كه تحت سركوب قرار گرفتند عنوان مي كند. اين در حالي است. كشورهايي نظير عربستان و قطر همچنان كه با نظام پادشاهي و به شكل قبيله اي اداره مي شوند ، نمي توانند مروج آزادي و حقوق مدني مردم ديگر كشورهاي منطقه قلمداد گردند. بنابراين هدف اصلي جبهه ضد سوري - غربي ، ناآرام نگه داشتن اوضاع امنيتي سوريه و مشروعيت بخشيدن به مداخله نظامي احتمالي است. نشست دوستان سوريه در تونس را چگونه ارزيابي مي كنيد ؟ برخي معتقدند كه اين نشست مصوبه درخور توجهي نداشت. آيا اين امر را قبول داريد ؟ اين نشست در شرايطي برگزار شد كه بشار اسد در راستاي تن دادن به مطالبات مردمي ، ضمن پذيرش همه پرسي قانون اساسي كشور و نيز برگزاري انتخابات آزاد تلاش هايي را براي كاستن از تنش هاي داخلي و قطع دخالت هاي خارجي آغاز نمود. گرچه اين اقدامات از نظر تحليل گران سياسي اقدامات مطلوب و به موقع محسوب نمي شود با اين وجود به نظر مي رسد كه رژيم بشار نيز به شرايط بغرنج موجود و دلايل تداوم ناآرامي هاي داخلي واقف است. از سوي ديگر در اين نشست فقط جبهه ضدسوري متشكل از كشورهاي عربي نظير عربستان ، قطر و نيز كشورهاي غربي حضور پررنگتري داشته اند ، عدم مشاركت لبنان ، سوريه ، عراق و مخالفت جدي ايران به همراه چين و روسيه ، نتايج اين نشست را تحت الشعاع خود قرار داده بود. از سوي ديگر ، هدف اصلي عربستان و قطر مبني بر مشروعيت بخشيدن به دخالت آشكار نظامي و تسليح مخالفين بدليل عدم موافقت ساير اعضاي شركت كننده در اين اجلاس ، تحقق پيدا نكرد و در واقع اين ناكامي بزرگي براي اجلاس تونس محسوب مي شود. تنها اقبال عمومي اين اجلاس شناسايي مخالفين سوري بود كه آن هم با هدايت و تحميل عربستان و قطر ميسر شد. اين روزها بحث مسلح سازي معارضين سوري از طرف مخالفين اسد خصوصاً از طرف امريكا به شدت دنبال مي گردد. تحليل شما از اين اقدامات چيست؟ بحث مسلح سازي معارضين سوري از طرف اتحاديه عرب و امريكا به دو شكل مستقيم و غيرمستقيم به عنوان مباني مشروعيت بخشي به مداخله نظامي در سوريه در حال انجام است ، قبل از اين نشست كشورهاي غربي و نيز عربستان و قطر با ارسال تجهيزات نظامي به مخالفين بشار و ايجاد اردوگاه هايي در داخل برخي از كشورهاي همسايه براي آموزش هاي نظامي ضديت خود را با ايجاد هرگونه ثبات و آرامش در سوريه نشان دادند. البته با التهاب بيشتر بحران داخلي سوريه و رسانه اي شدن آن ، اتحاديه عرب و نيز امريكا تلاش نمودند با دور كردن متحدان سوريه نظير چين و روسيه و ايجاد فشار مضاعف بر ايران به دليل حمايت از رژيم بشار اسد شرايط براي تغييرات اساسي در اين كشور را فراهم سازند. در تازه ترين اتفاق در اين ارتباط ، امريكا كه خود را به عنوان منادي دموكراسي و نيز برخورد با جريانات خشونت گرا و تروريستي و در راس آن القاعده در جهان معرفي مي كند ، تلاش نموده با نزديكي به رهبران القاعده از ظرفيت و پتانسيل آن نيز براي ضربه زدن به امنيت سوريه استفاده كند. اسد طي ماه هاي اخير اصلاحاتي را در دستور كار قرار داده است. به نظر شما وي در كاربست اين اصلاحات چقدر جدي است و تا چه حد در پيشبرد اين اصلاحات موفق خواهد بود؟ مسلماً انتقاداتي جدي بر عملكرد بشار اسد در اجراي اصلاحات واقعي و تن دادن به مطالبات مردم وجود دارد و حتي حاميان سوريه نيز بارها بر لزوم گشايش فضاي باز سياسي و تن دادن به انتخابات مردمي و چند حزبي در اين كشور تاكيد داشته و دارند ، ولي بايد به اين امر هم واقف بود كه مخالفين منطقه اي سوريه و در راس آن عربستان و قطر با همراهي و همگامي امريكا اجازه هرگونه اقدامات مسالمت آميز و اجرايي شدن اصلاحات را به بشار نمي دهند. بي ترديد در فضاي امنيتي و گسترش خشونت ها نمي توان انتظار چنداني از رويه هاي مسالمت آميز و غالب گشتن طرح آشتي ملي داشت ، با اين وجود مردم سوريه نشان دادند كه علاقمندند كه به دور از دخالت هاي خارجي مسائل و مشكلات كشور خويش را در فضاي تفاهم حل و فصل كنند. در تازه ترين اقدام مردم براي نهادينه ساختن مطالبات خويش در همه پرسي قانون اساسي مشاركت نمودند حضور در اين همه پرسي اصلاح قانون اساسي مي تواند ضمن كاستن از تنش هاي سياسي ، فصل جديدي در انتقال تحولات كنوني سوريه محسوب شود. در روزهاي اخير شاهد ارسال ناو ايراني به بندر طرطوس بوديم. از طرفي روسها قبل تر يك ناو هواپيمابر را به اين بندر اعزام كرده بودند. به نظر شما آيا مي توان انتظار شكل گيري يك جبهه جديد در برابر جبهه عربي - غربي ضد اسد باشيم؟ منطق ايران در دفاع از سوريه در قبال تهاجم همه جانبه غرب و نيز اتحاديه عرب بر اصول خاصي استوار است كه برخي از آنها ناشي از مباني و هويت انقلاب اسلامي است و برخي از آنها نيز به حوزه كلان مسايل استراتژيك و تحولات كنوني جهان عرب بر مي گردد. ملت سوريه تنها ملتي بود كه در قبال جنگ هشت ساله جانب ايران را گرفت و به همراه ايران سكاندار جبهه پايداري و مقاومت در مقابل توسعه طلبي هاي رژيم صهيونيستي در منطقه بود ، همچنين دمشق حلقه ارتباطي ايران با حماس و حزب الله و ايجاد جبهه بازدارندگي در قبال جاه طلبي هاي تل آويو در منطقه دمشق محسوب مي گرديد از نظر ايران تداوم آشوب و خشونت فزاينده در سوريه سناريو طراحي شده در پايتخت هاي غربي و با كمك هاي مالي عربستان و قطر به منظور جبران شكست در مقابل جبهه مقاومت مي باشد. از سوي ديگر ، هم پوشاني مواضع ايران و روسيه در قبال تحولات سوريه ناشي از ملاحظات استراتژيك و منافع مشترك دو كشور است. در واقع سوريه براي روسها يك فرصت استراتژيك و متحد وفادار در منطقه هست و سوريه آخرين دژي است كه روسها براي جلوگيري از نفوذ بيشتر غرب از آنها بهره مي گيرند. همان طوريكه غرب و اتحاديه عرب بر سر حفظ رژيم بحرين و نيز انتقال قدرت به اطرافيان عبدالله صالح در يمن اتفاق نظر دارند. ايران و روسيه به همراه چين نيز بنا به ملاحظات سياسي و اقتصادي بر حفظ رژيم بشار اسد و لزوم اصلاحات داخلي بدون تاثيرگذاري غرب تاكيد مي ورزند. به نظر شما آينده اين بحران چه خواهد بود؟ آيا اسد پيروز ميدان خواهد شد؟‌ اين بحران داخلي بدليل دخالت هاي غرب و اتحاديه عرب از يك موضوع منطقه اي به بحث بين المللي تبديل شده است. در قبال اين بحران دو جبهه¬ي اصلي يعني حاميان بشار اسد (روسيه ، چين و ايران) و نيز مخالفين آن يعني عربستان ، قطر و جهان غرب رو در روي هم قرار گرفته اند ، آنچه مسلم است ايران ، روسيه و چين و حتي كشورهايي نظير لبنان ، عراق و اخيراً نيز اردن از بر هم خوردن ثبات داخلي سوريه و روي كار آمدن رژيم راديكال سلفي با پشتيباني عربستان و قطر به شدت احساس نگراني مي كنند ، در وضعيت فعلي هم به رغم برتري رسانه اي و پشتيباني مالي و نظامي اتحاديه عرب و غرب از معارضين سوريه به نظر مي رسد كه توازني ميان مخالفين و موافقين برقرار شده است و وضعيت فعلي طرفين را به حل و فصل بحران از طريق كدخدامنشي و رويه هاي سياسي سوق مي دهد.