نوروز، تمرینی برای مهارت همدلی
مرتضی طلایی/ انسان هر چه که بزرگتر می شود و گرد سفیدی تجربه ایام، بر سر و رویش می نشیند نگاه به این مراسم و این اعیاد بسیار متفاوت تر و عمیقتر از گذشته شکل می گیرد و معانی بسیار متفاوتی از آن دریافت می گردد. از این رهگذار، گذر زمان و تجربه ثابت می کند که می توان از دل این نهاد ارزشمند به چه قابلیت ها و پتانسیلهایی بالایی در دو عرصه اجتماعی و سیاسی بر مبنای اصل و مهارت همدلی دست یافت.
کودکی ام و خیابان های اصفهان ، کودکی ام و هیاهوی کودکانه در خانواده ، کودکی ام و خاطرات نوروز ... راستش برایم نوروز با آن حال و هوای کودکی ، خاطره ای بیاد ماندنی است، خاطره ای که در آن پدر و مادر و خانواده ام ، فامیل و دوستان در تلاش برای نو شدن سال کهنه و مقدمات ورود سال جدید بودند. در آن روزگار، نزدیکی فصل بهار که می شد مادرم سبزی های سفره هفت سین را در ظرفی خیس می داد و همگی با یکدیگر و عاشقانه به نظافت و تمیزی محیط زندگیمان می پرداختیم ، گل و شیرینی و میوه در حد توان پدر ... و چقدر زیبا بود لحظات پر از عیدی. عید می آمد ، دید و بازدید و باز هم عیدی ، هر شب عیدی ها را می شمردیم که چقدر پول جمع کردیم و کی چقدر عیدی داده ! خلاصه کلام همه و همه از خانواده و همسایه و فامیل و دوست دست به دست هم داده و همدلانه در جستجوی لحظاتی شاد بر هم سبقت می گرفتیم. اما انسان هر چه که بزرگتر می شود و گرد سفیدی تجربه ایام، بر سر و رویش می نشیند نگاه به این مراسم و این اعیاد بسیار متفاوت تر و عمیقتر از گذشته شکل می گیرد و معانی بسیار متفاوتی از آن دریافت می گردد. از این رهگذار، گذر زمان و تجربه ثابت می کند که می توان از دل
این نهاد ارزشمند به چه قابلیت ها و پتانسیلهایی بالایی در دو عرصه اجتماعی و سیاسی بر مبنای اصل و مهارت همدلی دست یافت. آموختن و آموزش مهارت همدلی در زندگی اجتماعی و سیاسی و برشمردن نوروز بعنوان فرصتی برای ترسیم دوباره نقش ها و باورهای ملی، دینی و سیاسی خودمان در تولد و زندگی و شادمانی امری است که می بایست بصورت جد در جامعه به آن پرداخته شود. جامعه امروز ما در شرایط گذار و چالش های ناشی از آن قرار دارد و این ضرورتا تغیرات اساسی و بعضا ناخواسته ای در فرایند های سنتی و رویه های عادی آن ایجاد کرده است که موجبات ایجاد مسائل نسلی، گروهی، نهادی و ... گردیده است که می توان آنها را، از مجرای اصل مهارت همدلی بر اساس سنت ارزشمند نوروز و ارزش های مسلم اسلامی آن، مورد بررسی قرار داد. اما مهارت همدلی چیست؟ در تعبیری عامیانه از این مفهوم، مهارت همدلي، توانایی ورود به دنیای افراد دیگر است؛ اینکه به وضوح بتوانیم احساسات افراد را در لحظه و معنی آن را درک کنیم و بتوانیم به روشی با همدیگر ارتباط برقرار کنیم تا نهایتا احساس درک متقابل صورت بگیرد. به بیان بهتر اصل همدلی زمانی در جامعه تحقق پیدا می کند که بتوانیم شرایطی را
فراهم کنیم که شهروندان، گروه ها، نهاد ها بعنوان عناصر جامعه در یک فضای سالم و غیر تهدید کننده(غیر داورانه) قرار بگیرند تا بتواند احساسات و افکاری را که برایشان اهمیت دارد را ابراز کنند. بر این مبنا جامعه زمانی به سمت همدلی حرکت می کند که توانایی شناسایی معنای سطحی کلمات و معنای زیرین آنها را با احساسات همراه با پیام، بعنوان اساس مهارت همدلی، مورد دقت و توجه قرار دهد. بر این مبنا، مهارت همدلی در دل مهارت خودآگاهی و دیگر شناسی، بعنوان هسته اصلی ارتباط شهروندان با یکدیگر، با نظام سیاسی و یا بالعکس قرار دارد. همدلي در جامعه اصلی است که بر اساس آن به احساسات، نيازها، تقاضاهاي ديگران، در یک تعاملی دوسویه، توجه و احترام صورت می گیرد و در چارچوب قانون، همانگونه كه هستند، مورد پذيرش قرار می گیرند؛ لذا همدلي توان فهم عقايد و باورهاي مشروع و قانونی یکدیگر است. در یک نگاه جامعه شناسی، همدلی در شرایطی حاصل می گردد که تعاملات اجتماعی که از بستر سنت های نیکو و حسنه نهاد های ارزشمندی همچون نوروز شکل می گیرد، به سمت ایجاد ارتباطات بین فردی، نهادی، سازمانی، گروهی و ... حرکت کند و نتایج آن در جهت تحقق پایداری و ثبات
اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی مورد بهره برداری در عرصه سیاستگذاری های خرد و کلان قرار بگیرد. در آستانه سال نو با اشاره به حماسه 12 اسفند و مشارکت حداکثری مردم در انتخابات، ضرورت ایجاب می کند که بر مبنای این اصل مهم، انتظارات متقابل شهروندان در تمام حوزه هارا، با افزايش احساس درك شدگي و رهايي از تنهايي اقشار ضعیف و ناتوان، حمايت اجتماعي جوانان و نوجوانان، افزایش علاقه اجتماعي گروه ها و نهاد های مدنی جامعه، نگهداشت و افزايش احترام و اعتماد حداکثری مابین نظام و جامعه، افزايش مسئوليت پذيري و ايثار نهاد های متولی امور عمومی و نظارت پذیری آن ها، كاهش معضلات اجتماعی و مسائل دیگر را با تشکیل مجلس و دولتی کارآمد، ولایی، ناظر و پاسخگو، بعنوان رسالت اسلامی و انقلابی مان، پاسخ دهیم. در آستانه سال نو، پرهيز از قضاوت و ارزيابي های جهت دار و سیاسی، گوش كردن به خواسته ها و نیاز های مردم، درك توانمندي ها و قابلیت های تمام اقشار، گروه ها و نهاد های موجود جامعه، تحمل افراد و آراء مختلف و مخالف و استفاده از قابلیت های آنها، کمترین تمرینی است که در قالب مهارت همدلی اجتماعی و سیاسی بعنوان پاسخی شایسته به مردمی همیشه در
صحنه می بایست، مورد دقت و توجه قرار داد تا از برکات پایداری و ثبات نظام مقدس جمهوری اسلامی مان در جهت تحقق سند چشم انداز، بیشترین بهره برداری و استفاده صورت بگیرد. با این همه در بسط دقیق مهارت همدلی موانع قابل توجهی نیز وجود دارد که در رفتار امروز ما نسبت به یکدیگر دیده می شود که عمده این رفتارها آفت های اخلاقی جامعه و نظام محسوب می گردند که می بایست در تمامی شئونات زندگی فردی و اجتماعی و سیاسی ما به دور ریخته شده و تلاش گردد تا جامعه به سمت سالم سازی سوق داده شود. لذا ضروری است که با درک و تفاهم متقابل، اتحاد و یکپارچگی ملی را در حرکت به سمت سازندگی و آبادانی کشور در تمام حوزه ها، شکل داده و اصل و معیار خود را در هر اقدامی، منویات و رهنمود های مقام معظم رهبری قرار داده و از فرصت های خدمت گذاری و تلاش صادقانه برای ایران اسلامی بیشترین بهره برداری را داشته باشیم تا بشکرانه نعمات و فیوضات الهی و برکت پایداری و ایستادگی مردم در برابر فتنه ها و ترفندهای قدرت های مستکبر، شاهد عظمت و سربلندی ایران اسلامی ای باشیم که عزت و اعتبار امروز آن ثمره رشادت و شهادت نسل های حماسه سازی است که با تمام توان و وجود خویش در
راستای آبادانی و پایداری آن تلاش کرده اند.
دیدگاه تان را بنویسید