دردسرهای خاص آقای میلیاردر/ بابک زنجانی کیست؟

سرویس سیاسی «فردا» : بابک زنجانی «میلیاردر» ایرانی با اینکه دلیل موفقیت خود را خوش شانسی می داند اما کمتر کسی صحبتهایش را باور می کند. قبول رسیدن وی به جایگاه فعلی بدون وابستگی به گروه و جریانی دور از ذهن می نماید گو اینکه اکثر ثروتمندان جهان رابطه معناداری با سیاستمداران دارند. انباشت میلیاردها دلار دارایی شاید غیر قابل باور باشد که از دست رنج خود شخص حاصل شود. هر چند خود او تاکید زیادی دارد که این دارایی را خرد خرد و بدون کمک از هیچ بانکی اندوخته است. داستان زندگی او بیشتر به یک فیلم تخیلی شبیه است که قهرمان داستان با وجود انواع ناملایمات باز هم روی پای خود می ایستد حتی اگر بارها ورشکست و یا زندانی شده باشد. از راننده رییس کل بانک مرکزی بودن تا داشتن ده ها شرکت که تعدادشان بیشتر از سالهای عمر اوست، داستان زندگی پر از ابهام زنجانی است. بابک زنجانی اسمی است که طی چند سال گذشته هر از چند گاه در رسانه ها مطرح شده و اغلب نیز با حواشی و جنجال همراه بوده است. جست وجوی نام او در اینترنت مطالب و عکس های فراوانی را به مخاطب ارائه می کند که بعضا سوال برانگیز بوده و حتی قابل باور نیست. بابک زنجانی مالک و رئیس هیئت مدیره «هلدینگ سورینت» اکنون و با گذشت فقط چند سال توانسته است در سن ۴۳ سالگی به سرمایه ای بالغ بر ۰۰۰ . ۰۰۰٫ ۰۰۰٫ ۰۰۰٫ ۲۵ تومان دست یابد ، او می گوید این رقم عجیب و غریب در این مدت تنها با «یاری خدا» حاصل شده و هیچگونه دست های پشت پرده و یا سفارش های آقایان از بالا در کار نبوده ؛ او معتقد است تنها گاهی اوقات شانس به یاری اش آمده و فقط و فقط «خدا برایش خواسته» است. به گفته او، زمان سربازی به سپاه اردکان اعزام می شود و در اردکان چون مرتب‌ترو تمیزتر می‌نوشته به قرارگاه فرماندهی سپاه منتقل می شود. بعد از حدود ۱۳ تا ۱۴ ماه با دیدار اکبر هاشمی رفسنجانی، رئیس جمهور سابق از قرارگاه سپاه و تأکید بر نیاز برخی مراکز، از جمله بانک مرکزی به سرباز، وی را به عنوان سرباز به بانک مرکزی تهران می‌فرستند. بابک زنجانی چندی بعد راننده محسن نوربخش، رئیس وقت بانک مرکزی می‌شود. او در آنجا غیر از رانندگی کار ثبت نامه‌ها را هم بر عهده می‌گیرد. زنجانی بعد از اتمام دوره سربازی، تصمیم می‌گیرد در تزریق دلارهای بانک مرکزی برای کنترل بازار فعالیت کند. زنجانی می‌گوید، نخستین ارزی که از بانک مرکزی برای توزیع گرفته ۱۷ میلیون دلار بوده؛ کارمزدی که بابت توزیع آن دریافت کرده هم ۱۷ میلیون تومان بوده است. او هر روز ۱۷ میلیون دلار از بانک می‌گرفت و پخش می‌کرد و ۱۷ میلیون تومان هم سود دریافت می‌کرده است. زنجانی پس از درگذشت نوربخش تصمیم می‌گیرد "سالامبور" فروش شود، یعنی پوست گوسفند به خارج از ایران بفروشد. او پوست گوسفندان را می‌خرید، سپس دباغی کرده و بعد به گفته خود، آنها را به ترکیه می‌فرستاد. زنجانی می‌گوید، در نخستین کانتینری که به ترکیه فرستاد هر "سالامبور" برایش نیم دلار تمام شد؛ اما آنها را در ترکیه به ۱۹ تا ۲۰ دلار فروخت و پولش یک‌باره چندبرابر شد. او کارش را با ۵ هزار پوست شروع کرد و سودهای کلانی عایدش شد؛ همه چیز خوب پیش‌می‌رفت تا اینکه در سال ۱۹۹۶ میلادی ورشکست شد و به زندان افتاد. او پس از آزادی از زندان بار دیگر فعالیتهای اقتصادی خود را از سر می گیرد و بار دیگر به افزودن دارایی هایش می پردازد. او می گوید: سرمایه ام را خرد خرد درآورده ام. تا کنون هیچ بانکی در ایران به ما هزار تومان پول و یا وام نداده است. شانس هایی بوده که خدا در اختیارم گذاشته و از آن ها استفاده کرده ام با اینکه حداقل سه یا چهار بار هم ورشکسته شده ام. اموال و بدهی ها بابک زنجانی که همچنان مجرد است ، اکنون مالک ۶۴ شرکت داخلی و خارجی است و مدیریت حدود ۱۷ هزار کارمند را بر عهده دارد ؛ شرکت هولدینگ توسعه سورینت قشم، اولین بانک سرمایه گذاری اسلامی در مالزی، سهامدار شرکت هواپیمایی انور ترکیه، مؤسسه مالی اعتباری در امارات ، بانک ارزش تاجیکستان ، باشگاه فوتبال راه‌آهن و هواپیمایی قشم بخشی از دارایی های وی می باشد طبق گفته بابک زنجانی وی در کل فقط حدود ۱۰ میلیارد دلار بدهکار است. او درباره بدهی‌های خود هم می‌گوید: وزیر نفت گفته است من بیش از ۲ میلیارد دلار بدهی دارم اما بدهی من به این وزارتخانه یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون یورو بیشتر نیست. اگرچه ارقام بیشتری از میزان بدهی زنجانی بابت وجوه فروش نفت در سطح 2.8 میلیارد دلار نیز مطرح شده است، اما خود زنجانی می‌گوید کل معاملات نفت وی برای شرکت نیکو و نفت 1 میلیارد و 900 میلیون یورو بوده است که 1 میلیارد و 200 میلیون یورو از این مبلغ در حساب‌های بانک وی در مالزی بلوکه شده و به دلیل قطع سوئیفت این بانک امکان انتقال آن به ایران را ندارد. تحریم بابک زنجانی از سوی اروپا و آمریکا زنجانی در دسامبر ۲۰۱۲ توسط اتحادیه اروپا به دلیل آنچه "کمک به دور زدن تحریمها از طریق داشتن نقش کلیدی در تجارت نفت ایران و انتقال پول مربوط به فروش آن به دولت ایران" خوانده شد، در لیست تحریم قرار گرفت. خودش در مصاحبه با رویترز ورود به این لیست را اشتباه خوانده و گفته که کاری خلاف قواعد اتحادیه اروپا نکرده و نفت را در کشورهای معاف از تحریم و طبق قوانین بین‌المللی فروخته است. او همچنین در این مصاحبه می‌گوید که یک مجموعه تجاری خصوصی دارد که هیچ رابطه خاصی با دولت ایران ندارد و شرکت نفتی او در عراق فعالیت تجاری می‌کند. اتحادیه اروپا بابک زنجانی را متهم کرده که در یک جزیره کوچک مالزی در سال ۲۰۱۲ میلیون‌ها بشکه نفت را از نفت کشی به نفت کش دیگر منتقل کرده و به این ترتیب با پنهان کردن ایرانی بودنش، آن را در بازار آزاد فروخته است. وی گفته است در مجموع ۲۴ میلیون بشکه نفت را به خریدارانی در سنگاپور، مالزی و هند فروخته و سپس پول فروش نفت را از طریق "نخستین بانک اسلامی مالزی" که اکنون در فهرست تحریم‌ها قرار دارد، منتقل کرده است. او و موسسه‌های مرتبط با او در آوریل ۲۰۱۳ نیز توسط آمریکا به پولشویی برای دور زدن تحریم‌های اعمال شده علیه ایران متهم شده‌اند. دیوید کوهن، معاون وزارت دارایی آمریکا در امور تروریسم و اطلاعات مالی، با اعلام این خبر، ایران را به توسل به تمهیدات مجرمانه و پولشویی برای جابجایی نفت و پول خود متهم کرد. در واقع نام زنجانی بیشتر از زمانی که در لیست تحریم های آمریکا و اروپا قرار گرفت مطرح شد زیرا با توجه به اینکه اتحادیه اروپا و آمریکا یک فرد غیردولتی و غیرنظامی ایرانی را به ندرت در فهرست تحریم ها قرار می دهند این سوال مطرح شد که آیا وی از نیروهای دولتی است و یا وابستگی به فعالیت های دولت دارد. بدهی زنجانی به شرکت نفت بیژن زنگنه وزیر نفت ایران ۱۹ شهریور ماه گفته است:« بابک زنجانی، تاجر ایرانی بیش از دو میلیارد دلار حاصل از فروش نفت ایران را به خزانه دولت واریز نکرده و وزارت نفت و مجلس ایران در حال پیگیری این مساله هستند. همچنین وی به خبرنگاران گفته که آقای زنجانی معتقد است که این پول به حسابش ریخته شده اما این حساب از طرف آمریکایی‌ها بلوکه شده است.» ۲۱ شهریور نیز جلیل جعفری عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی گفته: بدهی بابک زنجانی به وزارت نفت "دو میلیارد دلار نیست، بلکه دو میلیارد و ۸۰۰ میلیون دلار است". پیش از آن نیز مسعود میرکاظمی - رئیس کمیسیون انرژی مجلس - از بدهی ۲٫۸ میلیارد دلاری بابک زنجانی خبر داده و گفته بود: «بابک زنجانی ۲٫۸ میلیارد دلار میعانات و فراورده ایران را با تبانی شرکت نیکو در داخل از کشور خارج کرده و پولش را برنگردانده است.» اما زنجانی در مورد بدهی 1.9 میلیارد دلاری پول نفت به خزانه، می‌گوید که قبلاً 700 میلیون دلار از این پول را پرداخت کرده است، اما تحریم‌ها مانع از انتقال 1.2 میلیارد دلار باقی‌مانده به حساب وزارت نفت شده است. وی افزوده: «اگر آنها فردا یک شماره حساب به من بدهند که تا یک میلیارد یورو بتواند پذیرش کند، من این پول را باز خواهم گرداند. وقتی وزارت نفت و بانک مرکزی تحت تحریم هستند، من چگونه می‌توانم این پول را انتقال بدهم؟ ما قادر به انتقال این پول نیستیم، اما پول در حساب است.» پرونده زنجانی در مجلس حجت‌الاسلام موسی احمدی عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی چند روز پیش در پاسخ به اینکه با توجه به اعلام وزیر نفت مبنی بر اینکه بابک زنجانی دو میلیارد دلار پول نفت را هنوز به کشور بازنگردانده ، آیا این موضوع در دستور کار قرار دارد، گفته است: بررسی این موضوع از مدت‌ها پیش در دستور کار کمیسیون بوده و به صورت محرمانه پیگیری شده است. میرکاظمی رئیس کمیسیون انرژی مجلس نیز در این زمینه گفته است: 3 یا 4 ماه پیش کمیسیون انرژی کمیته‌ای تشکیل داد که موضوع بدهی بابک زنجانی به نفت را بررسی کند. وی افزود: در این کمیته افراد مختلفی از شرکت ملی نفت، شرکت نیکو، وزارت اطلاعات، سازمان بازرسی کل کشور و دیوان محاسبات دعوت شدند و درباره این پرونده توضیحاتی ارائه کردند. زنجانی نیز گفته بود که من حرف‌هایی دارم و از کمیته خواسته بود اجازه دهند، با حضور در این کمیته پیگیری حرف خود را مطرح کند و اعضای کمیته هم وی را دعوت کردند. اما سید حسین دهدشتی دیگر عضو کمیسیون انرژی مجلس نیز با اشاره به کارگروه کمیته ویژه بررسی بدهی دو میلیارد دلاری بابک زنجانی به وزارت نفت ،عنوان کرده است: جلسات جداگانه ای برای بررسی خروج 2.8 میلیارد دلار از فرآورده نفتی از کشور با شرکت نیکو و مسئولین دیوان محاسبات و بانک مسکن برگزار کرد اما تناقضاتی در توضیحات آنها وجود داشت از این رو از بابک زنجانی برای ارایه توضیحات به کمیسیون انرژی مجلس دعوت شد. وی می افزاید: بابک زنجانی مدعی بود که پول نفت فروش رفته را واریز کرده اما به دلیل تحریم در بانکهای خارجی بلوکه شده است وی در جلسه کارگروه قول داد تا مشکل را حل کرده و اعلام کرد تا بازگشت پول به کشور املاکش را به عنوان ضمانت در اختیار وزارت نفت قرار دهد. نماینده مردم آبادان درمجلس با بیان اینکه باید این که ارزش دارایی‌های بابک زنجانی به میزان 2 میلیارد دلار باید محرز شود، گفته است: بر اساس اعلام وزارت نفت مبلغ دلارهای نفتی وصول نشده 2 میلیارد دلار است و 800 میلیون دلار مابقی هم فراورده‌هایی بوده که فروش نرفته و به کشور بازگردانده شده است. رابطه زنجانی با تامین اجتماعی بابک زنجانی ارتباطهایی نیز با سازمان تامین اجتماعی و سعید مرتضوی داشته است. خود او در مورد این موضوع اعلام کرده که نام من در فهرست تحریم‌ها آمده بود و فرصت اندکی داشتم که اموال خود را به ایران منتقل کنم. با توجه به مشکلات انتقال پول به ایران، با کمک دوستان در سازمان تامین‌اجتماعی، این پول را وارد ایران کردیم و بعد از آن دوستانی که این لطف را به من کرده بودند، پیشنهاد کردند که به جای برداشت چهار‌میلیاردیورو، سهام تعدادی از شرکت‌ها را دریافت کنم.» اما علی حیدری، معاون اسبق امور استان‌های سازمان تامین‌اجتماعی در مصاحبه ای گفته ارتباط مالی بابک زنجانی با سازمان تامین‌اجتماعی، این سازمان را درگیر نوعی از پولشویی کرده است. وی با استناد به فیلمی که در مجلس شورای اسلامی و در جریان مذاکرات مربوط به استیضاح وزیر پیشین تعاون، کار و رفاه اجتماعی به نمایش درآمد می گوید: «پس از نمایش فیلمی که مربوط به همین موضوع و مذاکرات برای انتخاب شرکت‌های قابل واگذاری به وی بوده است و غایله‌های متعاقب آن، گویا فرآیند انتقال متوقف شده و پول هم در ید سازمان قرار نگرفته است چراکه اگر سازمان این پول را در اختیار داشت، در ماه‌های اخیر برای تامین و پرداخت مستمری‌ها، ناچار از فروش سهام یا گرفتن وام نبود.» ماجرای زنجانی، مرتضوی و فاضل لاریجانی بابک زنجانی یکی از افرادی بود که در فیلم افشاگرانه محمود احمدی‌نژاد در جلسه مجلس در روز ۱۵ بهمن سال 91 حضور داشت. این فیلم مربوط به ملاقات سعید مرتضوی، رئيس سابق سازمان تأمین اجتماعی و فاضل لاریجانی‌، برادر علی لاریجانی، رئيس مجلس بود. خو او در رابطه با این دیدار می گوید:« با آقای مرتضوی دو سه بار جلسه داشتیم. در جلسه اول قرار شد در ازای واریز مبالغی 117 شرکت تامین اجتماعی را بخریم. آقای مرتضوی یک روز به من زنگ زد و گفت که به تامین اجتماعی بیایم. او من را در اتاقی نگه داشت و گفت آقای لاریجانی در اتاق بغلی است و با شما کار دارد. گفتم چه کار دارد؟ گفت می خواهد با شما آشنا شود، شاید بتواند در هیات مدیره این شرکت ها به شما کمک کند. ما نمی دانستیم در آنجا دوربین کار گذاشته اند. من که وارد اتاق لاریجانی شدم مرتضوی رفت بیرون. من که نشستم آقای لاریجانی دو سه کارت به من داد و گفت اگر یک موقع در مشاوره شرکت ها کمک خواستید مجموعه من می تواند به شما کمک کند. همین! بیشتر از این هم نشد، تشکر کردم و گفتم اگر این شرکت ها را گرفتیم به شما هم زنگ می زنیم. بعد ناگهان آقای مرتضوی داخل اتاق شد و گفت چی شد؟ انجام شد. ان شاءالله که کارتان به هم وصل شده است و ما هم از یکدیگر خداحافظی کردیم و فردای آن روز فیلم این ماجرا در مجلس پخش شد و مثل بمب ترکید.» بابک زنجانی و فعالیت ورزشی بابک زنجانی اکنون مالک باشگاه راه اهن است. خود او در این زمینه می گوید: «همه شرکت هایی که الان داریم را خودم درست کرده ام و حتی یکی از این شرکت ها نیز از دولت به ما نرسیده است. تنها مجموعه ای که از خصوصی سازی به ما رسیده، همان باشگاه راه آهن است که مالک قبلی آن به زندان افتاده بود و ما باشگاه را با پرداخت 20 میلیارد تومان بدهی از جمله بدهی بازیکنان نجات دادیم. هر کسی فکر می کند باشگاه راه آهن رانتی به ما رسیده بیاید هزینه سالیانه آن را از این تاریخ به بعد بدهد ما مجانا این رانت را تقدیم می کنیم تا سالی 20 میلیارد تومان در آن خرج کند.» زنجانی در پاسخ به اینکه حال اگر باشگاه پرسپولیس را هم به شما پیشنهاد بدهند می خرید؟ می گوید: « اگر به من پیشنهاد خرید پرسپولیس شود، حتما چنین کاری را انجام می دهم چرا که بسیار ماهرتر از افراد فعلی می توانم نظم و انضباط را در پرسپولیس ایجاد کنم. باشگاه راه آهن هم اکنون بسیار کم حاشیه است و یکی از دلایل ضعف پرسپولیس حاشیه های زیاد اطراف آن است که باید کم شود.» ریزش پروژه آقای میلیاردر اما بد شانسی این روزهای زنجانی تنها به گیر مجلس به بدهی 2 میلیارد دلاری اش به وزارت نفت خلاصه نمی شود بلکه پنج شنبه گذشته پروژه ایران زمین در شهرک غرب تهران متعلق به هلدینگ سورینت بابک زنجانی ، در مرحله گودبرداری فروریخت. این نشست که به دلیل ترکیدگی لوله آب سبب حفر گودالی به عمق 40 و عرض 12 مترشده است سبب شد بار دیگر زنجانی و فعالیتهای اقتصادیش به صدر اخبار برود. در رابطه با بانک زنجانی حرف و حدیثها بسیار است و شاید نتوان در یک گزارش به تمامی ابعاد زندگی او پرداخت. رابطه با مشایی و احمدی نژاد و همچنین انتساب وی به جریان انحرافی از نکات دیگری است که توسط رسانه ها مطرح می شود اما او با رد این موضوع در این خصوص می گوید: هرگز به دفتر مشایی نرفتم اما ایشان را در جاهای مختلف دیده‌ام.