ماجرای ترور شاه در مکزیک

مشکلات شاه در دوران آوارگي تنها به جابه جايي دائمي در کشورهاي مختلف و تماشاي پيروزي انقلاب خلاصه نمي شد. بلکه او همواره خطر کشته شدن را احساس مي کرد. خصوصاً که انقلابيون بارها وي را تهديد به انتقام کرده بودند. در اوج اين بحران «کارلوس» تروريست معروف بين المللي 4ماه بعد از انقلاب اسلامي و در توافقي با آيت الله خلخالي دست به ترور شاه در مکزيک زد. به گزارش « فردا » ، روزنامه اعتماد نوشت : تيرماه 58 جهان درگير آشوب بود. سوموزا در نيکاراگوئه ديگر قادر به سرکوب انقلابيون نبود. کارتر و برژنف مقدمات مذاکرات بين دو ابرقدرت (سالت) را ترتيب مي دادند. ايدي امين ديکتاتور آفريقايي سرنگون شده و همراه زنان متعدد و مدال هاي رنگارنگي که در طول حکومت به سينه خود زده بود به عربستان فرار کرد. گوشه و کنار کشور شاهد درگيري هاي مسلحانه، تحرکات چريکي و اقدامات خودسرانه گروه هايي بود که براي فعاليت هاي خود تابع هيچ قاعده يي نبودند. دولت بازرگان که به اصول نظم و قانون ملتزم بود قدرت موثري براي هدايت اين آشفتگي نداشت. هر روز اخباري از دستگيري عوامل رژيم سابق به گوش مي رسيد. مديران ادارات و سازمان ها يکي پس از ديگري تغيير مي کردند و هر يک از سران گروه ها در پي اثبات ايدئولوژي خود و رد ديگر نظريات بودند. در آن سوي دنيا شاه و چمدان هايش از اين طرف به آن طرف مي رفتند. سفارت امريکا در مکزيک روز 9 خرداد اعلام کرد که بنا به مقاله چاپ شده در تاريخ 26 مه (5خرداد) در روزنامه «اکسليسير» مکزيک، بخش کنسولي وزارت خارجه اين کشور اجازه ورود شاه را نخواهد داد. ولي در يکم ژوئن (11خرداد) «جورگه کاستانه دا» وزير خارجه مکزيک اعلام کرد که محمدرضا پهلوي مي تواند وارد خاک مکزيک شده و در صورت باطل بودن گذرنامه وي به او يک برگه مهاجرت ويژه داده خواهد شد. بالاخره در 20 خرداد شاه و فرح و يکي از پسرانش با هواپيماي بانک بازرگاني مکزيک «دوکمرسيو» وارد مکزيکوسيتي شدند. او براي 6 ماه ويزاي توريستي دريافت کرده بود. 15 دقيقه پس از پياده شدن از هواپيما کاروان کوچکي از خودروها خانواده سلطنتي را به ويلايي در شهر «کوئرناوکا» در نزديکي مکزيکوسيتي بردند . شاه مدتي در محل جديد به سر برد. ملاقات با نيکسون طولاني ترين مصاحبه او پس از خروج از ايران با خبرنگاري به نام ديويد فراست و بالاخره تنظيم کتاب پاسخ به تاريخ که امضاي «25/6/58 کوئرناوکا» را در انتهاي خود دارد نيز در اين شهر انجام شده است . هنوز يک هفته از استقرار شاه در ويلاي جديدش نگذشته بود که آيت الله خلخالي حاکم شرع انقلاب اعلام کرد؛«من حکم اعدام شاه را صادر کرده ام و به فدائيان اسلام گفته ام که شاه را در هر کجا که باشد به سزاي عمل خود برسانند و انتقام ملت ايران را از اين خائن و مفسدفي الارض بگيرند. از چند هفته پيش گروهي از فدائيان اسلام در جست وجوي او به باهاما رفته اند و اکنون در مکزيک هستند تا حکم اعدام شاه را اجرا کنند . اين تهديد آن هم از سوي خلخالي براي ايجاد وحشت در دل خانواده سلطنتي کافي بود. دو روز بعد خبرگزاري فرانسه از مکزيک چنين گزارش داد؛ «رائول منديولئا رئيس پليس قضايي مکزيک از ورود کماندوهاي فدائيان اسلام به مکزيک اظهار بي اطلاعي کرد. شاه سابق ايران در کوئرناوکا در 80 کيلومتري مکزيکوسيتي تحت حفاظت 50 نگهبان به سر مي برد. بنا به گزارش يونايتدپرس «شاه هفت ويلا را در شهر 250 هزار نفري کوئرناوکا اجاره کرده است. مادرش تاج الملوک در 35 متري او زندگي مي کند. يونايتدپرس همچنين از 2 برابر شدن تعداد محافظان پليس خبر داد که قاعدتاً بايد به 100 نفر رسيده باشد. چند روز بعد شخصي که خود را دانشجوي ايراني معرفي کرد به اداره پليس کوئرناوکا رفت و تقاضا کرد با شاه ملاقات کند. او حتي حاضر بود با دست و پاي بسته با محمدرضا گفت وگو کند. پليس بلافاصله وي را دستگير کرد. قاعدتاً اگر اين شخص قصد ترور شاه را داشت مسلماً به اداره پليس مراجعه نمي کرد. تهديد اصلي هنوز در راه بود. چهار تيرماه خلخالي در مصاحبه يي جنجالي با خبرگزاري فرانسه گفت؛ «ايلچ پار ميرزآلباس کارلوس تروريست مرموز بين الملل در هماهنگ کردن عمليات مربوط به اعدام شاه سابق ايران شرکت دارد.» وي افزود؛ «عناصر ساندنيست و رزمندگان ناسيوناليست امريکاي لاتين نيز در اين عمليات شرکت دارند. آيت الله خلخالي چندي پيش گفته بود که يک واحد کماندويي مرکب از سه نفر که کاملاً با مکزيک، زبانش و سنت هايش آشنايي دارند براي اعدام شاه در اين کشور به سر مي برند. ولي از مقامات مکزيکي خواست دانشجوي بازداشتي را که ارتباطي با ايران ندارد آزاد کنند.» کارلوس در دوران خود از خبرسازترين فرماندهان گرو ه هاي مسلح در امريکاي جنوبي محسوب مي شد که خشونت و مهارت او در هدايت افرادش از وي شخصيتي افسانه يي ساخته بود. همان روز راديو کلن اعلام کرد«کارلوس مدتي است که تحت تعقيب پليس بسياري از کشورها قرار دارد. آيت الله خلخالي جايزه يي به مبلغ 140 هزار دلار براي کسي تعيين کرد که شاه را در مکزيک بکشد . اگر چه انقلابيون ايران با ديگر مبارزان انقلابي جهان ارتباط هاي تبليغاتي داشتند ولي در حالي که پليس بين الملل قادر به يافتن کارلوس نبود به نظر باورناپذير مي آيد که خلخالي با او تماس گرفته و چنين توافقي را منعقد کرده باشد البته اين باورناپذيري چندان طول نکشيد. *** روز 6 تير 1358 برابر با 27 ژوئن 1979خبري منتشر شد که ابعاد خطر ترور شاه و محدوده تاثير انقلاب ايران را در اذهان تغيير داد. روزنامه ال دپاريو و خبرگزاري فرانسه اولين رسانه هايي بودند که اين خبر را منتشر ساختند. زماني که خانواده سلطنتي در ويلاي گران قيمت خود حضور داشتند چند بالگردي که در بالاي آن پرواز مي کردند ناگهان از اطراف به ساختمان ها نزديک شدند و از فاصله چند متري رگبار گلوله به ويلا سرازير شد. گزارش مستندي از اين لحظات در دست نيست ولي مي توان موقعيت يک ويلاي بزرگ و مجهز در شهري توريستي ـ تفريحي را تصور کرد که چگونه گلوله ها شيشه هاي پنجره ها را خرد کرده و مبلمان و دکور را سوراخ سوراخ مي کند. رگبار از محوطه و خودروها هم عبور کرد و محافظان ويلا پس از چند لحظه سردرگمي به آتش بالگردها پاسخ دادند. در جريان تبادل آتش بالگردها عقب نشيني کرده و پس از مدتي در آسمان ناپديد شدند. تصوير چهره کارلوس در نشريات ايران به چاپ رسيد؛ مردي با صورت گرد، موهاي کوتاه و عينک تيره بسيار بزرگ که تمام ويژگي هاي يک تروريست «تحت تعقيب» را داشت. همان روز خلخالي از طرف فدائيان اسلام مسووليت به رگبار بسته شدن ويلاي شاه را بر عهده گرفت و اعلام کرد به دنبال به ثمر رسيدن ترور شاه دستورهاي تازه يي به اعضاي فدائيان اسلام در مکزيک داده است. او همچنين درباره ترور شاه و مقايسه آن با تروتسکي گفت؛ «همه ملل مستضعف جهان خواستار آن هستند و در راه به ثمر رساندن آن از هيچ کوششي مضيقه نخواهند کرد . پس از آن نيز خلخالي در مصاحبه با رويترز گفت؛ «شاه درون اتومبيلي بود که در جريان حمله درون محوطه قرار داشت. او جراحاتي برداشته ولي بلافاصله مورد درمان قرار گرفته است .