داستان مردی که «لیبرال» نبود/ وقتی ریگان و تاچر، ماندلا را تروریست خواندند

سرویس بین الملل«فردا»: نلسون ماندلا، قهرمان استعمار ستیزی آفریقای جنوبی شامگاه پنجشنبه در سن 95 ‌سالگی درگذشت. مرگ وی که به دلیل مبارزه با آپارتايد از محبوبيت جهاني برخوردار است سبب حزن و اندوه توده‌هاي سیاه پوست و ساير ملل آزاده جهان شد تا جایی که رهبران قدرت‌هاي غربي را نيزبه این واداشت که ماندلا را از خود دانسته و در تجليل از وی تملق‌گويي هم بکنند! اما در کنار تعریف و تمجید رهبران غربی، برخی از رسانه ها نیز در این میان سعی کرده اند ازماندلا چهره ای لیبرال به نمایش گذاشته و دلیل تحسین دولتهای غربی از وی را پذیرش نظام لیبرال نو از سوی وی معرفی کنند در حالیکه بررسی زندگینامه ماندلا نشان می دهد وی در طول مبارزات خود برعلیه آپارتاید و برای رسیدن به اهدافش دست به اقدامات مسلحانه نیز زده است. ماندلا نخستین رئیس جمهور آفریقای جنوبی است که در انتخابات دموکراتیک عمومی برگزیده شد. وی که پیش از ریاست جمهوری از فعالان برجستهٔ مخالف آپارتاید در آفریقای جنوبی و رهبر کنگره ملی آفریقا بود به خاطر دخالت در فعالیت‌های مقاومت مسلحانه مخفی محاکمه و زندانی شد. مبارزه مسلحانه، برای ماندلا، آخرین راه چاره بود زیرا وی همواره پایبند به عدم توسل به خشونت بود. ماندلا در سال ۱۹۴۴وارد صحنه مبارزه برای لغو قانون تبعیض نژادی(آپارتاید) شد و کنگره ملی افریقا را پایه ریزی نمود. حکومت افریقای جنوبی که رهبری اش در دست سفیدپوستان نژادپرست بود، کنگره ملی افریقا را در سال ۶۰ تحریم کرد. اما این گروه در خفا به عملیات خود ادامه داد. ماندلا رهبری بازوی نظامی گروه را بعهده گرفت و عملیات های مهمی را علیه ارتش افریقا و اهداف دولتی سازمان می داد. وى در طول مبارزات خود سلسله اقدامات خرابكارانه ای راعلیه اهداف دولت به راه انداخت و به منظور پایان دادن به آپارتاید طرح هایى را براى یك جنگ چریكى احتمالى ( در صورت شكست خوردن خرابكارى ها) ارایه داد. ماندلا همچنین درخارج از كشور پول جمع آورى کرده و آموزش هاى شبه نظامى گرى برگزار مى كرد و با دولت هاى متعدد آفریقایى دیدار مى كرد. ماندلا ۴۴ ساله در سال ۱۹۶۲ در حالی دستگیر شد که خشونت و کشتار از هردوطرف درگیر به اوج خود رسیده بود. او پس از دستگیری به حبس ابد محکوم و به زندانی در جزیره رابن در نزدیکی سواحل تاون منتقل گردید. زمانی که ۱۸ سال از محکومیتش را پشت سر می گذاشت از سوی دولت افریقای جنوبی به او پیشنهاد آزادی داده شد بشرط آنکه او مبارزه مسلحانه را که از سوی (ای ان سی) سازمان داده میشد، محکوم نماید اما ماندلا این پیشنهاد را نپذیرفت. در دوران حبس ماندلا، فشار داخلى و بین المللى روى دولت آفریقاى جنوبى، با شعار معروف و جنجالى « نلسون ماندلا را آزاد كنید»، براى آزادى وى افزایش می یابد تا جایی که بالاخره فشارهاي داخلي و بين‌المللي نتيجه و در فوريه سال 1990 «فردريک دکلرک» ممنوعيت فعاليت کنگره ملي آفريقا را لغو و ماندلا را آزاد و همزمان گفت‌وگو براي شکل‌گيري يک نظام مبتني بر دموکراسي برابري نژادي آغاز می شود. باید گفت آفریقای جنوبی در تلاش‌هایش برای تداوم آپارتاید یک شریک داشته است. در جریان جنگ سرد، سیاست خارجی آمریکا جنبش‌های ناسیونالیست آفریقا را به عنوان کمونیست معرفی کرد. در آن زمان آمریکا نقش رهبری را در نظارت بر فعالیت‌های کنگره ملی آفریقا ایفا می‌کرد و ماندلا به عنوان طرفدار کمونیست شناخته می شد. به همین دلیل است که آمریکا به دولت آفریقای جنوبی در جمع‌آوری اطلاعاتی که منجر به دستگیری ماندلا در اوت 1962 میلادی شد، کمک کرد. این راز در سال 1990 میلادی توسط یک گزارشگر اطلاعاتی فاش می شود. روزنامه شیکاگو تریبیون گزارش داده، پل اکل، یکی از ماموران ارشد سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) درباره برنامه دستگیری ماندلا، این اقدام را یکی از بزرگترین کودتاهای سازمان سیا خوانده است. از سوی دیگر و در حالی که مقامات کشورهای غربی و آمریکا از ماندلا به عنوان تمثال حقوق بشر یاد می کنند نگاهی به گذشته نشان می‌دهد، وی تا سال 2008 در فهرست افراد تروریستی ایالات متحده آمریکا قرار داشته و جورج دبلیو بوش، رئیس جمهور وقت آمریکا با امضای لایحه‌ای وی را از این فهرست خارج کرد. گفتنی است در سالهای دورتر یعنی در سال 1986 دیک چنی، معاون سابق رئیس جمهور که در آن زمان نماینده کنگره بود همراه با 179 عضو دیگر مجلس نمایندگان تلاش کردند یک قطعنامه غیر الزام‌آور برای به رسمیت شناختن حزب کنگره ملی آفریقا تصویب کرده و سپس از دولت آفریقای جنوبی بخواهند نلسون ماندلا را از زندان آزاد کند اما این لایحه قبل از آنکه به تصویب برسد، توسط رونالد ریگان، رئیس جمهور آمریکا وتو شد. حتی مارگارت تاچر، نخست وزیر وقت انگلیس نیز کنگره ملی آفریقا را در سال 1987 به خاطر مبارزه با نظام قانونی شده تبعیض نژادی در فهرست سازمان‌های تروریستی قرار داده بود. اما همین کشورهای غربی که روزی پشت پرده دستگیری ماندلا بوده و تا آخرين لحظات استقرار رژيم آپارتايد (جدايي نژادي) به طور همه جانبه از آن حمايت مي‌کردند امروز به جمع هواداران وی پیوسته و در تجليل از قهرمان مبارزه با آپارتايد گوی سبقت را از یکدیگر می ربایند. همانگونه که پیش از این اشاره شد بسیاری معتقدند رهبران قدرت‌هاي بزرگ و سرمايه‌داران توانسته‌اند جنبش ضد تبعيض نژادي ماندلا را دور زده و يا او و يارانش را کم و بيش با خود در پذیرش نظام لیبرال نو همراه کنند. طرفداران لیبرال بودن ماندلا معتقدند، غرب توانسته به مرور ماندلا و طرفدارانش را در خود جذب و هضم کند. در واقع گفته می شود ليبراليسم غربي به ماندلا لبخند زده فقط به خاطر اينکه از بحران نژادپرستي و تبعيض نژادي عبور نمايد تا هم دموکراسي نجات يابد و هم سلطه امپرياليسم اقتصادي حفظ شود اما با اینکه رهبر جنبش ضد آپارتايد خود متوجه این موضوع شده و به طور مقطعي سياست‌هاي امپرياليستي را مورد اعتراض قرار می دهد. هر چند قدرت‌هاي مسلط جهاني با تکيه بر برخي ويژگي‌هاي ماندلا مثل پايبندي به دموکراسي و صلح‌طلبي، سعي کرده اند از طريق رسانه‌هاي گروهي طوري وانمود کنند که ماندلا از همان ابتدا به اردوگاه غربي تعلق داشته و با اعطاي جوايز به وي، اين پيوند را پررنگ کرده‌اند اما باید گفت هيچ کس نمي‌تواند جايگاه منحصر به فرد ماندلا را در مبارزه عليه تبعيض نژادي ناديده بگيرد، ماندلا کسي است که به رژيم ضدبشري آپارتايد پايان داد و برای تحمیل برابری نژادی به جهان مدرن حتی از مبارزات مسلحانه نیز دست نکشید.