اعتراض‌به‌نحوه‌توزيع‌سبدكالا

توزيع سبد كالايي از سوي دولت روحاني باعث شده است تا برخي از رسانه هاي نزديك به دولت هم به اين اقدام لقب «پوپوليسم» اما از نوع «شيك» بدهند. طي دو روزي كه از توزيع سبد كالايي مي گذرد صف‌هاي طويلي در سرماي زير 10 درجه زمستان تشكيل شده كه به خلق صحنه‌هاي ناراحت‌كننده‌اي تبديل شده است. بسياري از نمايندگان مجلس از نبود تدبير نزد دولت تدبير و اميد انتقاد كرده و 40 نفر از آنان طرح تحقيق و تفحص از سبد كالايي را امضا كرده‌اند. براساس تازه‌ترين گزارش‌ها، دولت در توزيع سبد كالايي از دو ناحيه دچار سوءمديريت فاحش شده است. اول در تشخيص جامعه هدف و نيازمندان واقعي و دوم در نحوه توزيع كالا. روز گذشته روزنامه جمهوري اسلامي كه معمولا از مواضع دولت روحاني حمايت مي‌كند، نتوانست ناراحتي خود را از اين سوءمديريت پنهان را كند و به دولت هشدار داد در دام پوپوليستي سبد كالايي نيفتد. اين روزنامه در شرايطي اقدامات دولت روحاني را پوپوليستي توصيف كرد كه برخي دولتمردان تلاش داشتند با ارائه توضيحاتي از بار انتقادات كم كنند. از جمله علي ربيعي، وزير كار از ارائه سبد كالايي به تمام كارگران و بازنشستگان خبر داد و يك مقام دولتي ديگر هم گفت كه جاماندگان از مرحله اول سبد كالايي در نوبت بعدي همزمان دو سبد كالايي دريافت مي كنند. در اين ميان خبرها حاكي از آن است كه كمبود مراكز توزيع سبد كالايي باعث شده است تا بسياري از زنان و مردان سالخورده در صف دچار مشكلات جسماني شوند و در مراحلي كار به درگيري فيزيكي هم كشيده شده است. در پاره‌اي مكان‌ها پليس براي بازگرداندن آرامش به صف‌ها وارد عمل شده است. پيش‌تر هم گزارش شده بود يك مرد سالخورده در كرمانشاه سر صف دريافت سبد كالايي دچار مشكل جسمي شده و جان خود را از دست داده است كه البته پليس اين گزارش را تاييد نكرده و دليل فوت پيرمرد كرمانشاهي را عامل ديگري دانسته است. با اين حال تصاوير نشان مي دهد كه در تمام شهرهاي كشور صف هاي دراز سبد كالايي تشكيل شده است.همين صحنه ها هم اعتراض شديد نمايندگان مجلس را در جلسه علني ديروز مجلس به‌دنبال داشت. محمدرضا باهنر، نايب‌رئيس مجلس هم كه اداره جلسه علني مجلس را برعهده داشت در پاسخ به اعتراضات گفت كه اعتراضات را وارد مي‌دانم و راه‌هاي بهتري براي توزيع سبد كالا و شناسايي گروه‌هاي هدف وجود داشت. توزيع سبد كالايي و حذف ميليون‌ها كارگر ضعيف از دريافت اين سبد و در عوض تخصيص آن به طبقات مرفه‌تر و پر درآمدتر جامعه موجي از انتقاد را به‌دنبال داشته است. حتي برخي رسانه‌هاي نزديك به دولت مانند روزنامه جمهوري اسلامي هم در سرمقاله‌اي به شدت به حسن روحاني حمله كرد و دولت او را هم پوپوليست خواند. سبد كالايي كه دولت مي‌خواست با استفاده از آن به اقشار آسيب پذير كمك كند و روحاني در برنامه تلويزيوني مربوط به گزارش 100 روزه از آن به عنوان «اقدامكي» براي حمايت از اين قشر نام برد حالا به يكي از پر دردسرترين كارهاي دولت تبديل شده است. تا جايي‌كه حاميان اصلي دولت را هم به انتقاد شديد واداشته و اكثر روزنامه‌هاي طرفدار دولت با گزارش‌هاي انتقادي از نحوه توزيع و مشمولان آن انتقاد كرده‌اند. اين انتقادها تا جايي پيش رفته كه وزير كار از مشمول قرار گرفتن همه كارگران و بازنشستگان خبر داده و وزارت صنعت مهلت دريافت را تا آخر سال تمديد كرده است. البته اين اقدامات باعث كاهش انتقادها نشده هيچ، ممكن است خودش منبع درست شدن دردسرهاي ديگري باشد. سرمقاله روزنامه جمهوري اسلامي يكي از مهم‌ترين انتقادهاي دوستان دولت به حساب مي‌ايد. اين روزنامه سبد كالا را «پوست خربزه پوپوليست» دانسته كه زير پاي دولت قرار گرفته است. سرمقاله نويس نوشته «دولت موسوم به تدبیر و امید نیز در پوپولیسم و شعارگرایی چندان از اسلاف خود در دولت‌های نهم و دهم متفاوت و متمایز نیست.علاقه‌مندان دولت یازدهم و دغدغه‌مندان نسبت به نظام و کشور این روزها آرزو می‌کنند آقای روحانی به جای جمله معروفش در مناظره‌های انتخاباتی که «من سرهنگ نیستم» می‌گفت«من، پوپولیست نیستم.» واقعیت این است که اصل تصمیم دولت یازدهم مبنی بر توزیع مقداری ناچیز از مایحتاج اولیه بین اقشار خاصی از مردم که نام «سبد کالایی»بر روی آن گذاشته شد برای اهل دقت وتحلیل کافی بود تا بفهمند یا اگر می‌دانستند مطمئن‌تر شوند که دولت موسوم به تدبیر و امید نیز در پوپولیسم و شعارگرایی چندان از اسلاف خود در دولت‌های نهم و دهم متفاوت و متمایز نیست.»در بخش ديگري از اين سرمقاله مي‌خوانيم كه «واقعیت این است که دولت آقای روحانی در مورد توزیع سبد کالایی از دو جهت دچار اشتباهات فاحشی شد؛ نخست اصل اتخاذ این تصمیم و دوم شیوه اجرای آن.کارشناسان بسیاری در بدو طرح موضوع توزیع سبد کالایی، این اقدام را تکرار اشتباه دولت قبل در مورد توزیع یارانه نقدی ارزیابی کردند.این درست است که این سبد آثار تورمی به‌دنبال نخواهد داشت و مانند توزیع پول آن هم از منابع نادرست، پایه پولی، نقدینگی و تورم را افزایش نمی‌دهد اما به چند دلیل مشکلاتی مشابه مشکلات توزیع یارانه نقدی دارد.» انتقاد خوش‌چهره از سبد کالا اما اين فقط روزنامه جمهوري اسلامي نيست كه با ادبيات تندي از توزيع اين سبد انتقاد كرده محمد خوش‌چهره استاد اقتصاد دانشگاه تهران هم گفته: «من با اصل توزیع سبد به عنوان یک رویه مخالفم ولی اگر این اقدام التیام‌بخش و مقطعی باشد، تا اندازه‌ای می‌توان اغماض کرد. قطعا توزیع سبد کالا و یا هرنوع کمک های کالایی اقدامات حمایتی برای کمک به گروه‌های کم درآمد تلقی می‌شود که غذا و معیشت‌شان دچار مخاطره شده است که این مخاطره در ادبیات و شواهد مطالعاتی معانی متعددی دارد.وی افزود: دولت‌ها افرادی را که به دلایل شخصی، ازکارافتادگی و یا در اثر سوانح در حین انجام کار و... دچار اختلالاتی می‌شوند تحت عنوان گروه‌های آسیب پذیر که درصد محدودی از جامعه را شامل می‌شوند، مورد حمایت کالایی قرار می‌دهند.بنابراین توزیع سبد کالایی بیشتر جبران اشکالاتی است که ممکن است سلامت غذایی و یا تامین نیازهای کالایی اولیه غذا را دچار اختلال کند. اما این مقیاس در سطح ملی که درصد بسیاری از مردم را مورد هدف قرار می‌دهد معمولا در سطح مطالعات جهانی مورد نادری است» راه‌هاي بهتر هم وجود دارد محمد هاشمی رفسنجانی هم درباره توزیع سبد کالا و تأثیر این کار در بهبود وضع معیشتی مردم گفت: بالاخره اگر عده‌ای که استحقاش را دارند این سبد را دریافت کنند، مقداری کمک به معیشت اقشار آسیب پذیر است ولی روش اجرا و دامنه اجرا، خیلی مناسب شرایط اقتصادی کشور نیست، راه‌های بهتری وجود دارد و این نوع مسائل از نظر بنده خیلی توجیه ندارد. سبد كالايي كاركرد ندارد حسین راغفر استاد دانشگاه الزهراهم با بیان این مطلب که «بسیاری از کارمندان و بازنشستگان درآمدی بالای ۵۰۰هزارتومان در ماه دارند و به‌لحاظ قانونی باید از سبد کالایی برخوردار شوند»،گفت: همچون بسیاری از طرح‌هایی که در عمل دچار ناکارایی فراوان بودند، این احتمال نیز وجود دارد که سبد کالایی به دست بسیاری از کسانی که حایز شرایط استفاده از آن هستند، نرسد. وی اعطای سبد کالایی را یک اقدام اساسی برای فقرزدایی ندانست وگفت: این یک اقدام موقت است که به احتمال زیاد مستمر نخواهد بود چراکه هم کاملا غیرکارشناسی است و هم به‌دلیل بی‌عدالتی نهفته در ذات آن در فرآیند فقرزدایی و بهبود وضعیت معیشتی مردم کارایی نخواهد داشت.» انتقاد جمعیت دانشجویان حامی عدالت اسلامی دبیر دفتر سیاسی جمعیت دانشجویان حامی عدالت اسلامی از نحوه توزیع سبد کالا انتقاد کرد و گفت: این نوع عرضه تعجب برانگیزاست. پویان غلامی به ايرنا گفت: سال‌هاست دوره اقتصاد متکی بر کالابرگ و ایستادن مردم درصف های طولانی و بلند مدت به اتمام رسیده است و دولت مردان قبل از هرچیز باید به فکر شأنیت ملت باشند. هرچند که معتقدیم دولت به‌دنبال تحول وضعیت اقتصادی مردم است و توزیع سبد کالا نیز مسکنی موقت در این زمینه است اما به نظر می رسد برنامه جامع و هدفمندی برای این مهم وجود ندارد. دعواي سبدي مجلس و دولت اين انتقادهاي بيروني در حالي است كه نمايندگان مجلس هم همچنان نسبت به اين سبد كالايي انتقاد دارند. روز گذشته مهدي كوچك زاده با ادبياتي تند از مشخص نبودن منابع تامين هزينه اين سبد گله كرد كه با واكنش محمد‌باقر نوبخت معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی رئیس جمهور مواجه شد و گفت: «در بخش ردیف های متفرقه بند3 عبارت یارانه‌ها آمده است و در آن ردیف یارانه نان و کشاورزی توضیح داده شده است.در همین ردیف موضوع کالاهای اساسی و هزینه کنترل و تنظیم بازار لحاظ شده است این ردیف برای خدمات ضروری به مردم 2300 میلیارد تومان اعتبار درنظر گرفته است، اعتباری که برای ارائه سبد کالا به مردم درنظر گرفته شده کمتر از این رقم است.ارائه سبد کالا به اقشار محروم از احکام قانونی بودجه است.» محمد قسیم عثمانی نماینده مردم بوکان در مجلس شورای اسلامی با اعلام تذکری در پاسخ به اظهارات کوچک زاده گفت: یارانه کالاهای اساسی و ضروری را خودمان در مجلس تصویب کردیم اینطور صحبت کردن آقای کوچک زاده در شأن مجلس نیست.وی خطاب به کوچک زاده گفت: اعتبارات سبد کالا از همان محلی آمده است که شما در تصویبش نقش داشتید، این ردیف سال‌های قبل هم بوده است اما در دولت قبل، در قالب بن به نور چشمی‌ها پرداخت می شد اما دولت تدبیر، تدبیر کرده و آن را به مستمندان می دهد. مجلس نگران است محمد رضا باهنر نايب رئیس مجلس در پاسخ به تذکر نماینده مردم تهران درخصوص ابهام تأمین منبع مالی سبد کالا گفت: درمورد نحوه توزیع سبد کالا نگرانی‌ها و انتقاداتی وجود داردکه باید در جلسه ای نماینده دولت در این خصوص توضیح دهد، مجلس معتقد است بسیار بهتر از وضعیت موجود هم می شد سبد کالا را توزیع کرد.قاسم جعفری نماینده بجنورد هم گفت: صف های طولانی به بهانه 70 یا 80 هزار تومان برای سبد کالا باعث مضحکه دشمنان شده است. در انجام تمام کارها باید جهت گیری ما عدالت و رفع تبعیض باشد.سوال من از دولت ضمن تقدیر از اقدام به توزیع سبد کالا این است که آیا این نحوه توزیع سبد کالا باعث عدالت شده یا در جامعه تبعیض ایجاد کرده است. تلاش دولت براي جبران به روش خودش اين انتقادها در حالي است كه وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی از آغاز مرحله دوم توزیع سبد کالا طی دو هفته آینده و اختصاص سبد کالا به همه کارگران و بازنشستگان تامین اجتماعی خبر داده است. به گزارش ایسنا، علی ربیعی با بیان اینکه از اقشار ضعیف جامعه غفلت نکرده‌ایم و برای شناسایی آنها برنامه داریم،گفته«به علت ضعف مبانی اولیه بانک اطلاعات، شناسایی گروه‌های مشمول مصوبه دولت برای دریافت سبد کالا سخت و دشوار است و از طرف دیگر تامین منابع مالی مورد نیاز پس از موافقت هیات وزیران به زمان نیاز دارد محدودیت انتقال منابع مالی و تهیه و توزیع کالا از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت به زمان بیشتری احتیاج دارد، برای اینکه تحویل سبد کالا به تاخیر نیفتد در مرحله اول گروه‌هایی که شناسایی شده‌اند این سبد را دریافت می‌کنند.در گام نخست کارمندان دولت، کارکنان نیروهای مسلح و افراد زیر پوشش بهزیستی و کمیته امداد که شناسایی شده‌اند کالاهایشان را تحویل می‌گیرند.» اين اظهارات وزير كار را مي‌شود نوعي تلاش از سوي دولت براي جبران اشتباه البته به روش خود دولت دانست.با اين اقدام و افزايش تعداد افراد مشمول دريافت كالا شايد دولت بخواهد بدون اينكه مجبور به عذر خواهي يا بازنگري جدي در شيوه اختصاص اين سبد باشد اين بحران را پشت سر بگذارد البته اينكه منابع آن از كجا تامين مي‌شود هنوز معلوم نيست و با توجه به تلاش مجلس براي تحقيق و تفحص از اين طرح ممكن است قضيه دامنه دارتر شود. تمدید مدت توزیع سبد کالا تا پایان سال در همين حين وزارت صنعت، معدن و تجارت با صدور اطلاعیه ای زمان توزیع سبد کالایی دولت را تا پایان سال اعلام کرد. در اين اطلاعيه آمده جهت رفاه و آسایش سرپرستان خانوار مشمول دریافت سبد کالا، طرح توزیع این سبد تا پایان سال تمدید شده و مشمولان دریافت سبد کالا می‌توانند با آرامش بیشتر به مراکز توزیع سبد کالا مراجعه كند. بهمن حاج علی مدیر اجرایی سبد کالای دولت هم گفته: از آنجا که برخی از مشمولین سبد کالایی فاقد کارت بانکی هستند، مدت زمان توزیع این سبد تمدید شد تا مشکلی برای دریافت این سبد توسط ذی‌نفعان پیش نیاید.بعضی از بانک‌ها نیز اعلام کردند آن دسته از افراد فاقد کارت بانکی از اول تا هشتم هر ماه برای درخواست صدور کارت به بانک مراجعه کنند، بنابراین به همین سبب به‌طور قطع زمان توزیع سبد کالایی تمدید خواهد شد.مدیر اجرایی سبد کالایی سپس از مردم خواست برای دریافت سبد کالایی خود عجله نکنند چرا که به اندازه کافی کالا تامین شده و در اختیار مراکز توزیع قرار گرفته است. منبع: تهران امروز