از دانشگاه احمدی‌نژاد تا دانشگاه لیبرال‌ها/ سیاسیون چگونه دانشگاه‌ها را سیاسی می‌کنند؟

سرویس اجتماعی « فردا »- امیر قربانی- این روزها خبرهایی که از دانشگاه های سراسر کشور بیرون می آید بیش از آنکه در خصوص مسائل علمی و فرهنگی کشور باشد، رنگ و بوی سیاست دارد و به نظر می رسد اقداماتی که اهالی سیاست، چه در دولت ها و چه در نهادهای مختلف و مرتبط به مراکز علمی داشته اند سبب شده که دانشگاه ها دچار نوعی سیاست زدگی صرف شده و از هدف اصلی خود تا حدود زیادی دور شوند. سیاست زدگی دانشگاه ها مقوله ای است که از سوی رهبر معظم انقلاب نیز مورد نکوهش قرار گرفت، اما گویا مسئولان مختلف در حوزه دانشگاه های کشور هدفی دیگر را دنبال می کنند. مقام معظم رهبری در خصوص پدیده سیاست زدگی و اهمیت سیاست در دانشگاه ها فرموده است: (چیزى که) من همیشه در مواجهه با دانشجویان، روى آن تکیه می کنم، «پیداکردن قدرت تحلیل مسایل و جریانهاى مهم کشور» است. سیاست در دانشگاهها - که بنده همیشه روى آن تأکید کرده‏ام - به این معنا است. ما دو کار سیاسى داریم؛ (یکى) سیاست‏زدگى و سیاست‏بازى است. این را من به هیچ وجه تأیید نمى‏کنم؛ نه در دانشگاه و نه در بیرون دانشگاه، به خصوص در دانشگاه. یکى هم سیاستگرى است، یعنى حقیقتا فهم و قدرت تحلیل سیاسى پیداکردن که یکى از وظایف تشکلهاى دانشجویى این است.» اما گویا حالا این وظیفه پیدا کردن تحلیل سیاسی از جمع تشکل های دانشجویی در حال دور شدن است و مسئولان دانشگاه ها چه در دانشگاه آزاد و چه در وزارت علوم، خود وظیفه تحلیل سیاسی در دانشگاه ها را به دست گرفته اند. دانشگاهی برای بازگشت به قدرت آخرین روزهای حضور محمود احمدی نژاد و یارانش در دولت بود که خبر رسید دانشگاهی تحت عنوان دانشگاه ایرانیان از سوی این جریان راه اندازی شده و در ابتدا اینگونه تصور می شد که هدف اصلی از راه اندازی این دانشگاه، فعالیت رئیس دولت دهم و وزرای آن در دوران دولت جدید باشد. اما با گذشت زمان و فعالیت ها و سر و صداهایی که این دانشگاه به پا کرد مشخص شد که یکی از اهداف اصلی تاسیس این دانشگاه، ایجاد فضایی برای بازگشت به قدرت احمدی نژاد است. حالا موضوع تاسيس و پذيرش دانشجو در اين دانشگاه با علامت سئوال روبرو شده است اما به نظر می‌رسد، محمود احمدی‌ن‍ژاد و يارانش برای برپايی اين دانشگاه مصمم باشند؛ چراكه بسياری معتقدند كه اين دانشگاه تنها پايگاه رسمی برای دور هم جمع شدن ياران رئيس دولت قبل است. البته همين موضوع سبب شده كه بسياری اين دانشگاه را يك دانشگاه سياسی صرف تلقی كنند و كسانی چون علی مطهری از رئيس جمهور بخواهند كه در اين دانشگاه را تخته كند. تغییرات سریالی وزیر علوم در دانشگاه ها یکی از مهمترین شعارها و اعتراضاتی که حسن روحانی پیش از برگزاری انتخابات و در گفتگوها و مناظره های تلویزیونی به سیاست اصولگرایان طی 8 سال گذشته به خصوص در دوره اول ریاست جمهوری محمود احمدی نژاد داشت بحث تغییرات گسترده و جابه جایی هایی بود که با پایان یافتن کار دولت اصلاحات از سوی جریان اصولگرایی به راه افتاده بود. حسن روحانی و محمد رضا عارف دو منتقد اصلی جریان اصولگرایی در مباحث پیش از انتخابات بودند و از این موضوع انتقاد داشتند که چرا با در سال 84 با روی کار آمدن اصولگرایان به یکباره تمام مدیران و مسئولان دولتی تغییر یافتند. اما حالا با گذشت نزدیک به شش ماه از آغاز فعالیت دولت یازدهم، هنوز روند عزل و نصب ها در این دولت ادامه دارد و در این بین وزارت علوم نیز به عنوان سردمدار و پیشرو، تغییراتی گسترده و سریالی را در دانشگاه های سراسر کشور آغاز کرده است. این در حالی است که هر روز خبری از یکی از دانشگاه های کشور به گوش می رسد که تغییراتی در آن رخ داده و فرجی دانا، وزیر علوم حکم عزل و نصب رئیس دانشگاه را صادر کرده است. در جدیدترین موارد نیز بعد از آنکه کمتر از یک ماه پیش فرهاد رهبر، رئیس دانشگاه تهران برکنار شد، فرجی‌دانا با صدور احکامی سرپرستان جدید دانشگاه‌های بجنورد و علوم کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان را معرفی کرد. از همین رو به نظر می رسد سیاست زدگی وزارت علوم در دولت جدید در ادامه روند دولت های نهم و دهم قرار دارد و این سیاست زدگی به دانشگاه ها و مراکز علمی کشور نیز در حال واگیر است. دانشگاه آزاد و سردمداران سیاسی بازگشت دانشگاه آزاد به دانشگاه آزاد. این تیتری بود که روزنامه شرق در خصوص جلسه روز گذشته دانشگاه آزاد منتشر کرد و بازگشت عبدالله جاسبی به این دانشگاه را به نوعی بازگشت دانشگاه آزاد به دانشگاه آزاد تلقی کرد. البته همین تیتر روزنامه شرق خود می تواند مدرکی بر سیاست زدگی دانشگاه آزاد تلقی شود، اما بازگشت عبدالله جاسبی به هیئت مدیره با توجه به اتفاقاتی که در گذشته و در دولت قبل در خصوص دانشگاه آزاد اسلامی رخ داد، دلیل دیگری بر اهمیت این دانشگاه در بین اهالی سیاست است. البته در جلسه مسئولان دانشگاه آزاد مصوبه این امر نیز تصویب شد که گواه دیگری بر سیاست زدگی آن است . سومین جلسه هیات موسس دانشگاه آزاد به ریاست آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی و با حضور حجت‌الاسلام علی‌اکبر ناطق‌نوری به‌عنوان عضو جدید هیات‌موسس و سایر اعضا تشکیل شد. اعضای هیات موسس دانشگاه آزاد اسلامی، مصوبه‌ای داشتند که در صورت تغییر دولت‌ها نیز، خللی در روند مدیریت دانشگاه آزاد اسلامی صورت نمی‌گیرد. براساس تصمیم اعضای هیات موسس دانشگاه آزاد اسلامی، به استناد بند 2 ماده 10 اساسنامه دانشگاه آزاد اسلامی، عبدالله جاسبی به‌عنوان عضو هیات‌امنای دانشگاه انتخاب شد. با این وصف باید این پرسش را مطرح کرد که نهادهای علمی و مدنی باید در سیطره اهل دانش باشند یا فعالان سیاسی؟ پرسشی که گویا نزد برخی جریانات سیاسی خاص اساس محلی از اعراب ندارد!