گرانی شیر، عیدی کارخانه‌های لبنی به مردم/ مگر شیر هم خوردنی است؟!

گروه اقتصادی فردا : «شیر باز هم گران شد». این خبری است که چند روزی است به تیتر یک رسانه‌ها تبدیل شده است. گرانی که دیگر آنقدر اتفاق می‌افتد که برای مردم عادی شده و عده‌ای از خانواده‌های ایرانی به طور کامل مصرف شیر را به دلیل گرانی و لوکس شدن از یاد برده‌اند. شیری که مصرف آن برای بدن حیاتی است و بحران پوکی استخوان را در کشور جدی می‌کند. آمار نشان می‌دهد که سرانه مصرف لبنیات و شیر در ایران یک پنجم کشورهای توسعه یافته است. از سوی دیگر به گفته مسئولان حوزه سلامت، آمار مصرف شیر در ایران در سال ۱۳۹۱ و پیش از گرانی‌ها بین ۸۰ تا ۱۰۰ لیتر در سال بود که به گفته بسیاری از دست اندر کاران سلامت کاهش ۲۲ درصدی را در سال ۹۲ تجربه کرده است یعنی حدودا ۶۰ تا ۷۰ لیتر. این اتفاق در حالی رخ می‌دهد که گرانی و اخبار‌ گاه و بی گاه از آلودگی شیر به وایتکس و پالم و از سوی دیگر نداشتن فرهنگ مصرف شیر در ایران،باعث شده این ماده مهم روز به روز از سفره‌های مردم دور تر شود. دور شدنی که البته گلایه‌های مردم نشان می‌دهد بیشتر به دلیل گرانی شیر به بهانه‌های مختلف است، از هدفمندی یارانه‌ها و آزاد شدن قیمت حامل‌های انرژی گرفته تا گران شدن شیر خام. روند گرانی شیر ادامه دارد هنوز از یاد‌ها نرفته است که از اردیبهشت ماه سال ۹۱ قیمت شیر و محصولات لبی هر روز با گرانی مواجه شد و کار به جایی رسید که قیمت شیر مانند نرخ دلار نوسان داشت! بعد از آن اما در آستانه ماه مبارک رمضان در حالی که زمزمه‌های احتمال گرانی لبنیات که یکی از کالاهای اساسی سفره‌ها در ماه رمضان است قوت گرفته بود، دبیر انجمن صنایع لبنی از افزایش ۱۵. ۶ درصدی قیمت شیر خام و ۱۵ درصدی فرآورده‌های لبنی بر اساس مصوبه ستاد تنظیم بازار خبر داد تا این شایعات به واقعیت تبدیل شود و افزایش قیمت لبنیات و شیر ادامه دار شود. بعد از روی کار آمدن دولت یازدهم نیز وضعیت بازار شیر بهتر نشد تا جایی که خبر رسید یارانه ۲۵۰۰ میلیارد تومانی دولت برای تثبیت قیمت شیر خام هنوز اجرایی نشده است و همین امر زمزمه‌های گرانی شیر و لبنیات را در کارخانه‌های لبنی بلند کرد. بعد از آن وزارت جهاد کشاورزی اعلام کرد که طبق مصوبه دولت قیمت هر کیلوگرم شیرخام ۱۴۴۰ تومان است تا شیر باز هم کمی گران شود. اما بعد از اینکه تیرماه امسال، دولت با افزایش ۱۵ درصدی قیمت لبنیات موافقت کرد، به نظر می‌رسید گلایه‌های تولید کنندگان پایان یافته و بازار شیر حداقل تا پایان سال به آرامش رسیده است و برای همین هم بود که باکری، دبیر انجمن صنایع لبنی وعده تثبیت قیمت‌ها تا آخر سال را داده بود. وعده‌ای که البته محقق نشد چرا که در آستانه سال نو شیر گران شده است. در آن زمان درحالی که برخی رسانه‌ها خبر احتمال افزایش ۱۱ درصدی قیمت شیر را مطرح می‌کردند، دبیر انجمن صنایع لبنی گفت هیچ‌گونه افزایش قیمتی دست‌کم تا پایان امسال وجود ندارد. رضا باکری گفت: هیچ‌گونه افزایش قیمتی برای لبنیات تا آخر امسال وجود نخواهد داشت. وی تصریح کرد: عدم افزایش قیمت لبنیات تا پایان امسال در تیرماه از سوی معاون برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رئیس‌جمهور به‌صراحت بیان شده است. وی گفت: در تیرماه امسال افزایش ۱۵ درصدی قیمت لبنیات اعمال شد و قرار نیست هیچ‌گونه افزایشی حداقل تا پایان سال وجود داشته باشد. دبیر انجمن صنایع لبنی در پاسخ به اینکه پس اخبار احتمال افزایش قیمت محصولات لبنی با چه استدلالی بیان می‌شود، افزود: به هر حال دامداران و صنایع لبنی مشکلات اقتصادی خود را مطرح می‌کنند، اما تصمیم‌گیرنده دولت است. با این حال و با وجود این سخنان باز هم در آستانه نوروز شیر گران شد تا گلایه‌های مردم را به همراه داشته باشد. شیر چگونه گران شد؟ این اتفاق در حالی رخ داد که طی هفته گذشته خبر رسید برخی برندهای معروف در چند روز اخیر قیمت شیر و فرآورده‌های لبنی را افزایش داده‌‌اند به طوری که یکی از برندهای معروف قیمت شیر کم چرب را از ۲۲۰۰ به ۲۴۰۰ تومان افزایش داد. این اتفاق اما در حالی رخ داد که همین کارخانه قبل از این قیمت شیر را طی دو بار ۳۰۰ تومان افزایش داده بود تا به این ترتیب شیر هم در اواخر بهمن ماه گران شود و حالا این گرانی‌ها رسمیت یافته و کار به هشدار و تهدید سازمان حمایت هم رسیده است. این بار اما بهانه کارخانه‌های لبنی برای گرانی شیر، افزایش نرخ شیر خام بوده است. سازمان حمایت هشدار داده که افزایش قیمت غیرقانونی است وبا متخلفین برخورد می‌کند، هشداری که نه تن تولید‌کننده‌ای را لرزاند و نه تاثیری بر قیمت شیر و برخی از محصولات لبنی که افزایش قیمت را تجربه‌کرده‌اند، داشته است. معاون بازرسی سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان بر حسب وظیفه، افزایش قیمت لبنیات به هر بهانه‌ای را ممنوع دانست و گفت: این سازمان با متخلفین برابر قانون برخورد می‌کند. مجتبی فراهانی با تأکید بر اینکه هرگونه افزایش قیمت لبنیات ممنوع است، اظهار کرد: پیش از این تفاهمنامه‌ای میان سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان با انجمن تولیدکنندگان لبنیات منعقد شده بود که آن‌ها به هیچ یک از تعهدات خود در مفاد این تفاهمنامه عمل نکرده‌اند. وی با اشاره به اینکه به همین دلیل از نظر سازمان حمایت این تفاهمنامه ملغی شده است، افزود: افزایش قیمت لبنیات به هر بهانه‌ای ممنوع است و سازمان با متخلفین برابر قانون برخورد لازم را انجام خواهد داد. نکته مهم اما اینجاست که این سازمان چه در چند ماه اخیرکه کارخانجات لبنی به‌دلیل مازاد تولید و البته کاهش قدرت خرید مردم تخفیفاتی را در قیمت انواع محصولات خود برای مصرف‌کنندگان اعمال می‌کردند و چه این روز‌ها که برخلاف تمام وعده‌های مسئولین مبنی بر عدم گرانی لبنیات برخی از کارخانجات لبنی اقدام به افزایش قیمت شیر و فرآورده‌های آن کرده‌اند، اقدامی عملی صورت نداده که در بازار تاثیر گذار باشد. البته رکنی معاون امور تولیدات دامی وزارت جهاد کشاورزی اعلام کرده که طبق مصوبه دولت قیمت هر کیلوگرم شیرخام ۱۴۴۰ تومان است و تاکنون هیچ افزایشی در نرخ شیر خام نداشته‌ایم و دستگاه‌های نظارتی باید با گرانفروشان برخورد کنند اما در هر حال در واقعیت جامعه شیر باز هم گران شده تا بیشتر و بیشتر از سبد خانواده‌ها حذف شود. مردم چه می‌گویند؟ مریم ۳۲ ساله که دو کودک ۳ و ۵ ساله در خانه دارد در باره گرانی قیمت شیر به خبرنگار فردا می‌گوید: ۲ سال پیش می‌توانستم برای فرزندانم هفته‌ای ۵ پاکت شیر تهیه کنم اما حالا این تعداد به ۲ پاکت در هفته رسیده و گاهی وقت‌ها هم اگر نتوانم شیر کیسه‌ای پیدا کنم از خرید منصرف می‌شوم. او با تاکید بر اینکه شیر برای سلامتی کودکان لازم است ادامه می‌دهد: همواره پزشکان توصیه می‌کنند شیر از سبد غذایی کودکان و نوجوتنان حذف نشود اما با حقوق ۸۰۰ هزار تومنی همسر من و حقوق ۶۰۰ هزار تومنی من که برای اجاره خانه صرف می‌شود و با این همه گرانی شیر به راستی چگونه باید شیر تهیه کنیم؟ رضا ۴۵ ساله نیز در این خصوص به خبرنگار فردا می‌گوید: تقریبا ۵ سالی هست به جز ماست آن هم گاهی و پنیر که قوت غالب صبحانه خانواده ماست لبنیاتی مصرف نکرده‌ایم و اگر سوال نمی‌کردید اصلا یادم می‌رفت شیر هم خوردنی است! این شهروند تهرانی که کارگر تاسیساتی است، تاکید می‌کند: شیر دیگر برای از ما بهتران است و دخل و خرج ما اجازه خرید شیر را نمی‌دهد حالا هر چقدر هم که بگویند مهم است و مفید است، وقتی من به جای شیر می‌توانم چند نان بخرم شیر جایی در سبد مصرفی من ندارد. این در حالی است دکترعلی مجیدی، پزشک داخلی در خصوص عدم مصرف شیر میان خانواده‌ها هشدار می‌دهد: صرانه مصرف شیر در ایران بسیار پایین است و این مساله بیماری‌های مربوط به کمبود کلسیم از جمله پوکی استخوان را شدیدا افزایش می‌دهد. این پزشک ادامه می‌دهد: اگرچه مصرف شیر و لبنیات برای افراد مسن مبتلا به پوکی استخوان آنچنان موثر نیست اما مصرف شیر برای کودکان و نوجوانان تا سن بلوغ یکی از مهم‌ترین منابع پیشگیری از پوکی استخوان است. مجیدی همچنین می‌گوید: بر طبق آمار رسمی وزارت بهداشت، طی ۱۰ سال گذشته شیوع پوکی استخوان بیشتر شده است و شیوع پوکی استخوان از ۸. ۳ درصد به ۱۰. ۶ درصد افزایش داشته است و این مساله نشان می‌دهد که بحران مصرف شیر چقدر جدی است. او در پایان تاکید می کند: هر چند گرانی شیر از عوامل اصلی عدم مصرف آن است اما اطلاع رسانی به مردم از مضرات عدم مصرف شیر نیز بسیار مهم است و در واقع ما ایرانی‌ها فرهنگ مصرف شیر نداریم وگرنه نان هم گران می‌شود اما همه می‌خرند، اما برای شیر چنین اتفاقی نمی‌افتد.