سرویس اقتصادی فردا: تحصیل رایگان مدتها است که آرزوی بسیاری از خانوادههای کم درآمد کلان شهرهایی چون تهران است. کلان شهرهایی پر هزینه و گران که زندگی در آنها برای قشر متوسط کارمند و کارگر بسیار مشکل است و وقتی هزینههایگاه و بیگاه مدرسه فرزندان هم به هزینه زندگی اضافه میشود کار را برای این قشر سخت میکند. به این ترتیب است که در روزهایی که خرید کفش و لباس و کیف و دفتر و کتاب مدرسه نیز برای عدهای مشکل است، خصوصی شدن مدارس و یا شهریه گرفتن مدارس دولتی کار را برای بسیاری از خانوادهها سخت کرده است و دخل و خرجها را نامیزان کرده است. از سوی دیگر، با زیاد شدن مدارس غیر انتفاعی و تبلیغات بیرویه برای آنها، خانوادههایی که به قول معروف برای آینده فرزندانشان امید و آرزوهای فراوان دارند، به هر زحمتی که هست فرزندانشان را مدارس غیر دولتی ثبت نام میکنند به خصوص در مقطع دبیرستان که برای دانش آموزان سرنوشت ساز است و به همین علت است که عدم خدمات رسانی درست در مدارس دولتی، اخذ شهریههای غیر قانونی به بهانههای مختلف در این مدارس و اخذ شهریههای غیر متعارف در مدارس غیر انتفاعی مدت هاست که گلایههای خانوادهها را به
همراه داشته است. این در حالی است که این در حالی است که مطابق با اصل سیام قانون اساسی، «دولت موظف است وسائل آموزش و پرورش رایگان را برای همه ملت تا پایان دوره متوسطه فراهم سازد و وسائل تحصیلات عالی را تا سرحد خودکفایی کشور به طور رایگان گسترش دهد.» بر اساس این قانون، تمامی کودکان و نوجوانان واجد شرایط تحصیل رایگان در کشور هستند و باید بدون هیچ گونه مانعی به تحصیل بپردازند. مدارس غیر انتفاعی از کجا آمدند؟ در اوایل دهه ۶۰ بود که بحث ایجاد مدارس غیردولتی مطرح شد و سالها این موضوع محل بحث در مجلس، شورای عالی انقلاب فرهنگی و آموزش و پرورش بود. در نهایت زمینه ایجاد و تأسیس مدارس غیردولتی در سال ۶۷ فراهم شد و قانون تأسیس مدارس غیردولتی در مجلس شورای اسلامی به تصویب رسید و این موضوع راه را برای احیای مدارس خصوصی در آموزش و پرورش فراهم کرد. در واقع از زمان پیداش مدارس خصوصی با عنوان غیر انتفاعی تا امروز، بسیاری مدارس غیر انتفاعی را جایی برای راحت طلبی دانش اموزان و نمره گرفتن با پول میدانند. هر چند که این تفکر امروز تا حدودی اصلاح شده است و هستند مدارس غیر انتفاعی که با امکانات خوب دانش اموزان را به سوی
کرسیهای دانشگاه هدایت میکنند، اما با این حال هنوز هم بسیاری به دلیل هزینههای بالا و عدم امکانات و آموزش در حد هزینهها از این مدارس گله دارند. هر چند که مدرسه چه دولتی، چه غیر دولتی مکانی مقدس است که تنها هدف آن بالا بردن و ارتقا سطح سواد دانش آموزان و همچنین تربیت و پرورش آنها در محیطی پاک و سالم است اما در هر حال نکاتی در این خصوص باید مورد توجه واقع شود. برخی مدارس غیر انتفاعی از جمله مدارسی هستند که برخلاف اسم و ظاهر بسیار خوبی که در میان مردم دارند معمولا از نظر مساحت و فضایی که اشغال کردهاند، محیط آموزشی، امکانات لازم برای هر کلاس از جمله داشتن سیستم گرمایی و روشنایی مناسب، میز و نیمکتهای صحیح و استاندارد و داشتن مشاورههای پرورشی و تربیتی، وسایل و امکانات ورزشی و.... در وضعیت نامطلوبی به سر میبرند. برخی مدارس غیرانتفاعی نیز منازل مسکونی یا مکانهای استیجاری میباشند که مطئنا با اصول و استانداردهای یک مکان آموزشی فرسنگها فاصله دارند که متاسفانه این موارد کمتر مورد توجه و بازبینی مسئولان آموزشی قرار گرفته و میگیرد. همچنین برخلاف مبالغ زیادی که برخی از این مدارس از دانش آموزان جهت تحصیل
دریافت میکنند این طور به نظر میرسد که هیچ یک از مبالغ دریافتی صرف بالا بردن سطح آموزش و پرورش دانش آموزان نمیشود. همه اینها نیز در حالی است که باید به این نکته توجه داشت که آموزش و پرورش در ایران رایگان است و باید موضوع رایگان بودن آموزش و تحصیل پیگیری شود. وضعیت بد مدارس غیر انتفاعی در تهران در تهران اما به نظر میرسد وضعیت کمی بدتر از سایر شهرهای ایران است. سال گذشته بود بود که خبر اخذ شهریههای ۲۰ میلیونی از دانش آموزان تهرانی جنجال آفرین شد. حالا هم با وجود اینکه وزیر آموزش و پرورش در آن روزها این مساله را تکذیب کرد، رئیس سازمان مدارس غیردولتی، توسعه مشارکتهای مردمی و خانواده با اشاره به اینکه متاسفانه در تهران تخلفاتی چون دریافت شهریه ۲۰ میلیون تومانی از سوی مدارس به ما گزارش شده، از اولیا خواست تا در هنگام ثبتنام به وبسایت سازمان مدارس غیردولتی مراجعه و شهریه مدارس را در آنجا مشاهده کنند. این اتفاق در حالی رخ داده که سال گذشته، یکی از اعضای شورای شهر تهران پرده از تخلفات مدارس غیرانتفاعی پایتخت و اخذ شهریه ۲۰ میلیون تومانی از دانشآموز برداشته بود. تیرماه سال گذشته یک عضو شورای شهر تهران
از اخذ شهریههای ۲۰میلیونی در مدارس غیرانتفاعی خبر داده بود. ابوالفضل قناعتی در جلسه شورای شهر که با حضور علی اصغر فانی، وزیر آموزش و پرورش برگزار شده بود، گفته بود: در برخی مناطق شهر تهران به ویژه بافتهای شمالی پایتخت شاهد اخذ شهریههای کلان در مدارس غیرانتفاعی هستیم. او ادامه داده بود: در مهرماه سال قبل، مدیرکل آموزش و پرورش تهران درباره مدارس غیرانتفاعی و مبالغ بیرویه اخذ شده در این نهادهای آموزشی عنوان کردند که حداکثر مبلغ اخذ شده دو میلیون تومان است در حالی که شاهدیم در برخی نقاط پایتخت شهریههای ۲۰ میلیون تومانی اخذ میشود. وزیر آموزش و پرورش نیز در پاسخ به تذکرات اعضای شورای شهر، گفته بود: در پایتخت اخذ شهریه ۸ میلیون در نظر گرفته شده که سه میلیون نیز برای فعالیتهای جانبی در تابستان است و در کل سقف شهریه در مدارس تهران را به ۱۱ میلیون تومان میرساند. علیاصغر فانی در آن روزها تاکید کرده بود: اگر هزینه مدرسهای در تهران به ۲۰ میلیون تومان میرسد، شاید همراه با هزینه حملونقل و غذا و... باشد. با این حال اگر اعضای شورای شهر از وجود مدارسی با این میزان شهریه خبر دارند، به ما اطلاع بدهند تا بررسی
کنیم. با وجود این اظهارات آقای وزیر اما به تازگی مرضیه گرد در واکنش به اینکه مردم از شهریههای بالای مدارس غیردولتی ناراضیاند و بعضا شنیده میشود در برخی مناطق تهران، مدارس غیردولتی، شهریههای بالا تا ۲۰ میلیون تومان هم طلب میکنند، اظهار کرده: گروههای بازرسی ما برای نظارت بر عملکرد مدارس غیردولتی در فصل ثبتنام فعال شدهاند. او افزوده: متاسفانه در تهران دریافت شهریه ۲۰ میلیون تومانی از سوی مدارس به ما گزارش شده که البته نسبت به سال ۹۳ روند بهتر شده اما باز هم شاهد تخلف تعدادی از مدارس غیردولتی هستیم. رئیس سازمان مدارس غیردولتی، توسعه مشارکتهای مردمی و خانواده با بیان اینکه باید این موضوع در شورای نظارت استانها به شکل جدی بررسی و با آن برخورد شود گفته: مدارس غیردولتی به هیچوجه نمیتوانند ۲۰میلیون تومان شهریه دریافت کنند و اگر چنین موضوعی ثابت شود حتی با ادعای ترتیب دادن فوق برنامهها، برخورد جدی با آن مدرسه خواهیم داشت. او افزوده: باید توجه داشت که فوق برنامهها و سایر موارد چون هزینه نهار و رفتوآمد باید به تائید انجمن اولیا و مربیان رسیده باشد. طرح عجیب و غریب آموزش و پرورش برای خصوصی سازی مدارس
در این میان اما نکته اینجاست که با وجود اینکه ایرادات مدارس غیرانتفاعی اصلاح نشده و هنوز هم تکلیف وضعیت شهریههای این مدارس و نحوه خدمات دهی انها مشخص نیست، دی ماه سال گذشته بود که اعلام شد، وزارت آموزش و پرورش دولت یازدهم به امید کاهش هزینههای دولت در حوزه آموزش و پرورش و حمایت از بخش غیردولتی، تعدادی از مدارس دولتی را به بخش خصوصی واگذار کرده است. اگرچه گفته شده در روش جدید شهریهای از دانشآموزان دریافت نمیشود اما بنا به گفته فعالین صنفی معلمان، با اجرای این طرح، کیفیت آموزشی و معیشت آموزگاران کشور تهدید میشود تا جایی که این طرح دستمزد معلمان را تا میزان نصف حداقل دستمزد مصوب سال ۹۳ کاهش میدهد. ماجرا هم از این قراربود که برنامه دولت در واگذاری مدارس دولتی به بخش خصوصی کلید خورده است و قرار است تا ۱۰ درصد از کل مدارس کشور به این بخش واگذار شوند. در گام اول اجرای این طرح در کل ۹۰۰ مدرسه دولتی با حدود ۱۰ هزار دانشآموز به بخش خصوصی واگذار شده است و بنا بر آن، قرار است تا ۱۰ درصد از کل مدارس کشور خصوصی شود. به گفته مهدی بهلولی، یک فعال صنفی معلمان، با توجه به اینکه ۱۰ درصد از مدارس ما نیز غیرانتفاعی
است و مدارس دولتی نیز در عمل نیمهرایگان هستند، به صراحت میتوان گفت با اجرای این طرح، آموزش و پرورش دولتی و رایگان از بین میرود. این در حالی است که هر چند دولتیها میگویند واگذاری مدارس به بخش خصوصی هزینهای برای دانش آموزان نخواهد داشت اما عملا این ادعا غیر ممکن است چرا که هم اکنون حتی مدارس دولتی هم از خانوادهها به بهانههای مختلف طلب پول میکنند و کسی پاسخگو نیست. بعد از آن نیز با وجود تاکیدات قبلی مبنی بر هزینه بر نبودن این مدارس، مدیرکل مدارس غیر دولتی وزارت آموزش و پرورش اعلام کرد: به دانش آموزان مدارس غیر دولتی وام ۱۰میلیون تومانی برای پرداخت شهریه پرداخت خواهد شد. مجتبی زینیوند ادامه داد: این وام با کارمزد ۴ درصد و بازپرداخت۱۳ماهه و بدون علی الحساب پرداخت خواهد شد. وی افزود: دانش آموزان متقاضی دریافت این وام از طریق مدیران مدارس به بانک قرض الحسنه مهر ایــران معرفی میشوند و وام خود را دریافت خواهند کرد. مدیر کل مدارس غیر دولتی خاطر نشان کرد: همچنین موسسان مدارس غیر دولتی میتوانند تا سقف ۱۵۰ میلیون تومان وام برای خرید تجهیزات مدارس از بانک قرض الحسنه مهر ایران با کارمزد ۴ درصد دریافت کنند.
در این میان خبر رسید که بانک قرض الحسنه مهر ایران با سازمان مدارس غیردولتی و توسعه مشارکتهای مردمی وزارت آموزش و پرورش تفاهم نامه همکاری امضا کرده تا ماجرا جدیتر شود. به این ترتیب به نظر میرسد ماجرای این نوع وام به دانش اموزان مدارس غیر انتفاعی جدی است. و حال سوال اینجاست که اگر این خصوصی سازیهای مدارس برای خانوادهها هزینه ایجاد نمیکند، چه نیازی به وام ۱۰ میلیون تومنی است؟ از سوی دیگر، در شرایطی که مردم برای دریافت وام از بانکها با مشکلات فراوانی مواجه هستند و حتی وام ازدواج زوجهای جوان هم پرداخت نمیشود، چگونه یک بانک برای پرداخت شهریه مدارس غیردولتی وام ۱۰ میلیون تومانی با کارمزد ۴ درصد پرداخت میکند؟ و اصلا آیا توان پرداخت این وام وجود دارد؟ در واقع این کار این مساله را در ذهن متبادر میکند که به زودی باید قید مدارس دولتی را زد و قرار است به زودی همه مدارس پولی شوند. نکته دیگر اینجاست که اصلا مگر خانوادههایی که بضاعت مالی ندارند، مجبورند فرزندان خود را به غیرانتفاعی بفرستند که هزینه اضافی بر آنها تحمیل شود و مجبور به دریافت وام شوند؟ از سوی دیگر هنوز هم تکلیف شهریههای نجومی این نوع مدارس
مشخص نیست ومعلوم نیست این مدارس بر اساس چه قاعدهای از مردم پول میگیرند که قرار است توسعه هم داده شوند و اصلا تکلیف مردم کم درآمد با زیاد شدن این مدارس چه خواهد بود. اینها سوالات بیجوابی است که آقای وزیر هنوز به آنها پاسخی نداده است.
دیدگاه تان را بنویسید