منشوری برای دستگاه قضا
اگر با نگاه آرمانگرای واقع‌بین به مسائل کشور بنگریم، انجام مجموعه‌ای از اصلاحات در سیستم اداری کشور ضرورت دارد. اما اصلاحات نه با آن رویکردها و جهت‌گیری‌های مدعیان اصلاحات طی سالیان گذشته بلکه اصلاحات با همان تعریفی که مقام معظم رهبری در همان دوره موسوم به اصلاحات ارائه فرمودند.
بیانات حکیمانه، عالمانه و واقع‌بینانه رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدارهای رمضانی با مسئولان نظام و اقشار گوناگون، همانند ستاره راهنما برای حرکت در مسیر صحیح به اقتضای شرایط کنونی کشور باید مورد توجه قرار گیرد. از جمله این بیانات، سخنان بسیار ارزشمند معظم‌له در دیدار رئیس و مسئولان قوه قضائیه در هفته گذشته به مناسبت هفته این قوه است که می‌توان آن را «منشوری برای دستگاه قضا» دانست. به طور قطع توجه جدی مسئولان دستگاه قضا به این بیانات و حرکت بر اساس آن می‌تواند تحولی جدی و بنیادین در این مجموعه حیاتی و اثرگذار بر مسائل کشور و نظام پدید آورد. پیش‌فرض توجه به این منشور، اعتقاد به سلامت، پویایی و کارآمدی دستگاه قضا در پیشرفت کشور و تحقق آرمان‌های انقلاب اسلامی است. سلامت و کارآمدی نظام دینی برآمده از انقلاب اسلامی، در گرو سلامت و کارآمدی قوه قضائیه است. این قوه از اهمیت بالایی در نظام حکومتی دینی برای استقرار عدالت به عنوان یک شعار اصلی از شعارهای انقلاب اسلامی برخوردار است. اگر با نگاه آرمانگرای واقع‌بین به مسائل کشور بنگریم، انجام مجموعه‌ای از اصلاحات در سیستم اداری کشور ضرورت دارد. اما اصلاحات نه با آن رویکردها و جهت‌گیری‌های مدعیان اصلاحات طی سالیان گذشته بلکه اصلاحات با همان تعریفی که مقام معظم رهبری در همان دوره موسوم به اصلاحات ارائه فرمودند. معظم‌له در آن مقطع زمانی که از سوی جبهه دوم خرداد شعار اصلاحات سر داده شد، قریب به این مضمون فرمودند، ما هم خواهان اصلاحات در کشور هستیم، اما اصلاحات واقعی، مبارزه با فقر، مبارزه با فساد، مبارزه با تبعیض و مبارزه با بی‌عدالتی است. آری اگر مدعیان اصلاحات، به جای ایجاد چالش‌های فراوان برای کشور و مردم بر مبنای اصلاحات امریکایی، در مسیر صحیح به دنبال مبارزه با فقر، فساد، مبارزه با تبعیض و بی‌عدالتی بودند، به طور قطع امروز مردم در شرایط بهتری قرار داشتند و انقلاب و نظام دینی، به افق‌های آرمانی‌اش نزدیک‌تر شده بود. آنچه رهبر حکیم و فرزانه انقلاب اسلامی در دیدار رمضانی هفته گذشته با مسئولان قوه قضائیه بیان داشتند، در واقع مجموعه‌ای از نکات کلیدی و راهبردی برای بهبود دستگاه قضا و ارتقای موقعیت آن به لحاظ کارآمدی، در راستای انجام اصلاحات واقعی در کشور است، به طور قطع می‌توان گفت، نقش قوه قضائیه در مبارزه با فساد، تبعیض و بی‌عدالتی، یک نقش بی‌بدیل است.
اصل 156 قانون اساسی قوه قضائیه را اینچنین توصیف و وظایف آن را بر می‌شمارد:
قوه قضائیه قوه‌ای است مستقل که پشتیبان حقوق فردی، اجتماعی و مسئول تحقق بخشیدن به عدالت و عهده‌دار وظایف زیر است:
1- رسیدگی و صدور حکم در مورد تظلمات، تعدیات، شکایات، حل و فصل دعاوی و رفع خصومات و اخذ تصمیم و اقدام لازم در آن قسمت از امور حسبیه که قانون معین می‌کند.
2- احیای حقوق عامه و گسترش عدل و آزادی‌های مشروع
3- نظارت بر حسن اجرای قوانین
4- کشف جرم و تعقیب و مجازات و تعزیر مجرمین و اجرای حدود و مقررات مدون جزای اسلام
5- اقدام مناسب برای پیشگیری از وقوع جرم و اصلاح مجرمین.
تأمل در این وظایف نشان می‌دهد در صورت کارآمد بودن دستگاه قضا در راستای عمل صحیح و به موقع نسبت به وظایفش، چگونه بخش عمده‌ای از مشکلات انقلاب، کشور، نظام و مردم حل می‌شود و بسیاری از شعارها و اهداف راهبردی انقلاب تحقق پیدا می‌کند. الحمدلله در سال‌های اخیر قوه قضائیه گام‌های خوب و بلندی را برای تحقق عدالت، مبارزه با مفاسد و برخورد با دانه درشت‌ها و آقازاده‌هایی که در حاشیه امن قرار داشته‌اند برداشته و این حرکت امیدها را در دل‌ها زنده کرده است. عمل بر اساس رهنمودهای رمضانی مقام‌معظم رهبری که از آن با عنوان منشوری برای دستگاه قضا می‌توان یاد کرد، به حرکت قوه قضائیه در مسیر صحیح و انقلابی شتاب می‌بخشد. خوب است که این منشور از سوی دست‌اندرکاران و خصوصاً ریاست محترم قوه مبنای تهیه دستورالعمل‌ها، آیین‌نامه‌ها، شیوه‌نامه‌ها و ابلاغیه‌ها قرار گیرد تا پس از ابلاغ با نظارت جدی برای اجرای آنها دستگاه قضا به مطالبات رهبری که همان مطالبات مردم است، پاسخی شایسته بدهد.
مهم‌ترین نکات در بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار مسئولان قوه قضائیه عبارت است از:
1- قوه قضائیه یکی از سه رکن اصلی کشور است
«قوه قضائیه یکی از سه رکن اساسی کشور و مجری بخش مهمی از احکام اسلامی است لذا انتظار هرگونه تلاش، مجاهدت و تحمل سختی در این قوه انتظار بجایی است.»
2- ضرورت حفظ استقلال قضا در برابر عوامل مخدوش‌کننده
«باید در برابر عوامل مخدوش‌کننده استقلال قضا از جمله تهدید، تطمیع، رودربایستی و فشار جو عمومی ایستاد و بر رفتار و روش صحیح قضا تکیه کرد.»
3- ضرورت اقتدارطلبی در دستگاه قضا به عنوان عامل استقلال قضا
«اقتدارطلبی قوه قضائیه، قدرت‌طلبی متعارف سیاسی و جناحی نیست، بلکه به معنای قاطعیت و ایستادگی بر سر حرف حق است.»
4- قانونگرایی و سلامت کامل
«در زمینه سلامت قوه، کارهای خوبی شده است و باید با جدیت به این راه ادامه داد، چرا که هر گونه فساد در دستگاه قضایی، زمینه‌ساز فسادهای بزرگ‌تر در جامعه خواهد بود.»
5- پیشگیری از جرم
«باید تلاشی سازمان‌یافته در این زمینه [پیگیری از جرم] صورت پذیرد، چرا که در غیر این صورت، جرائم مدام افزایش یافته و گسترش می‌یابند و مدیریت کلان آنها ممکن نخواهد بود.»
6- ضرورت کاهش تعداد زندانیان
«این مسئله [افزایش تعداد زندانیان] از زوایای مختلف مالی، خانوادگی، اخلاقی و اجتماعی هزینه‌ساز است و باید با تمرکز بر راه‌حل‌های مختلف، برای علاج آن فکری جدی کرد.»
7- برنامه‌محوری
«تکیه کردن بر برنامه روشن و مدون، به حرکت دقیق در مسیر چشم‌انداز آینده کمک می‌کند و مانع گرفتار شدن در کشمکش‌های روزمره می‌گردد.
8- تنقیح و اصلاح قوانین
«قانون راه پیشرفت کشور را هموار می‌کند و چنانچه برخی قوانین ایراد یا با یکدیگر تعارض دارند باید آنها را اصلاح کرد.»
9- کادرسازی
«نیروهای مستعد و سالمی در قوه قضائیه وجود دارد که باید آنها را برای کارهای بزرگ پرورش دهید.»
دیدگاه تان را بنویسید