نحوه بررسی برجام در مجلس شورای اسلامی چگونه خواهد بود؟ / مجلس می‌تواند دولت را به میز مذاکره برگرداند
بر اساس قانون اساسی در خصوص توافقنامه‌ها و لوایح بین‌المللی دولت موظف به ارسال لایحه به مجلس شورای اسلامی است. امری که هنوز در خصوص برجام رخ نداده است. براساس شنیده‌ها بررسی برجام در شورای عالی امنیت ملی به پایان رسیده است و کمیته‌ای متشکل از روسای قوای مجریه و مقننه در حال بررسی نحوه ارسال لایحه برجام به مجلس شورای اسلامی می‌باشند.
بر اساس اصول ۷۷ و ۱۲۵ قانون اساسی در خصوص توافقنامه‌ها و لوایح بین‌المللی دولت موظف به ارسال لایحه به مجلس شورای اسلامی است. امری که هنوز در خصوص برجام رخ نداده است. براساس شنیده‌ها بررسی برجام در شورای عالی امنیت ملی به پایان رسیده است و کمیته‌ای متشکل از روسای قوای مجریه و مقننه در حال بررسی نحوه ارسال لایحه برجام به مجلس شورای اسلامی می‌باشند. مطابق برجام ۹۰ روز پس از تصویب قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت اجرای خواهد شد. ۲۹ تیرماه شورای امنیت سازمان ملل قطعنامه را به تصویب رسانده است. اگر در پایان نود روز مجالس آمریکا و ایران در خصوص برجام تصمیمی نگیرند خود به خود اجرایی می‌شود.
آیین‌نامه داخلی مجلس چه مقرر کرده است؟
بر اساس ماده 173- در تقدیم لوایح قانونى که در آنها، دولت تقاضاى تصویب عهدنامه، مقاوله نامه، قرارداد و یا موافقتنامه بین المللى و یا الحاق به پیمان‌هاى بین المللى را دارد، متن کامل آنها باید جهت بررسى ضمیمه لوایح تقدیمى مذکور باشد. و ماده ۱۷۴ مقرر کرده پس از اعلام وصول، بلافاصله چاپ و بین نمایندگان توزیع مى شود و به کمیسیون مربوطه ارجاع مى گردد.
با توجه به اهمیت برجام به نظر می‌رسد آن مانند سایر طرح‌ها و لوایحبه صورت دو شوری در صحن مجلس بررسی گردد.یک بار کلیات آن رد یا تایید شود و در صورت تائید مواد آن جز به جز بررسی و تصویب گردد. ماده ۱۷۵ آیین‌نامه داخلی مجلس مقرر کرده است «در صورتى که دولت براى موارد مذکور در ماده (173) قید مهم قائل شده باشد و یا کمیسیون مربوط تا یک هفته پس از وصول و یا پانزده نفر نمایندگان، چنین قیدى را پیشنهاد کنند، رسیدگى به این قید بلافاصله در دستور کار مجلس قرار مى گیرد تا پس از پیشنهاد و اظهارات یک مخالف و یک موافق (هر یک پنج دقیقه) به رأى گذاشته شود.» پس از رای گیری در خصوص قید اهمیت که پیش بینی می‌شود مورد تائید و تصویب نمایندگان قرار گیرد بررسی برجام به صورت دو شوری خواهد بود.
نمایندگان در دو شور برجام را بررسی خواهند کرد
بر اساس ماده ۱۷۷ آیین نامه داخلی مجلس معاهدات و توافقنامه‌های دو شوری به این نحو بررسی می‌گردد:
«1- در شور اول درباره کلیات، با در نظر گرفتن مواد مربوطه، بحث و اعتراضات وارده به بعضى از شرایط و مواد قرارداد به عنوان پیشنهاد کتبى به کمیسیون ارجاع خواهد شد. این پیشنهادها باید بیست و چهار ساعت قبل از طرح در کمیسیون، چاپ و بین نمایندگان توزیع شود.
2- در شور دوم، کمیسیون، موارد اعتراض و پیشنهادهاى نمایندگان و همچنین نظرخود را درباره این موارد، همراه با تصویب و یا رد مواد، بدون وارد کردن تغییرات، در مجلس مطرح مى کند، آنگاه درباره موارد اعتراض نمایندگان، که به طور کتبى و در مهلت مقرر به کمیسیون داده شده باشد، به ترتیب، نماینده اعتراض کننده، یک مخالف و یک موافق، هر کدام به مدت پنج دقیقه، صحبت مى کنند و سپس درباره وارد بودن یا نبودن اعتراض رأى گیرى به عمل مى آید. پس از پایان یافتن رأى گیرى نسبت به اعتراضات، در صورتى که مجلس آنها را وارد بداند، دولت موظف مى شود در مسائل مورد اعتراض با طرف متعاهد مجدداً وارد مذاکره و گفتگو شود. در این صورت، لایحه تا پایان مذاکرات مجدد در دستور مجلس باقى خواهد بود. در صورت قبول اعتراضات و پیشنهادها متن اصلاحى تصویب شده تلقى خواهد شد و در غیراین صورت، آخرین پیشنهاد دولت در مورد اصل قرارداد با صحبت یک مخالف و یک موافق، هر یک به مدت پنج دقیقه، در مجلس به رأى گذاشته خواهد شد.»
مجلس می‌تواند دولت را ملزم به اصلاح برجام از طریق بازگشت به میز مذاکرات کند
بر این اساس به نظر می‌رسد در روزهای آینده شاهد مذاکرات داغ نمایندگان در خصوص جزئیات و مواد برجام خواهیم بود. چرا که بر اساس آیین‌نامه مجلس نمایندگان در خصوص جزئیات مواد برجام ورود خواهند کرد و در صحن علنی مجلس در خصوص هر اعتراضی که به مفاد آن باشد به صورت یک مخالف و یک موافق سخن خواهند گفت و در نهایت ان به رای گذاشته خواهد شد. اگر نمایندگان مجلس لایحه برجام را به صورت کامل تائید و تصویب کنند مصوبه مذکور جهت بررسی به شورای نگهبان ارسال خواهد شد تا از منظر مطابقت با شرع وقانون اساسی تائید گردد. در صورتی‌که اعتراض و پیشنهادات نمایندگان به هر ماده از برجام به تصویب مجلس شورای اسلامی برسد دولت ملزم می شود جهت تامین نظر منتخبان ملت به میز مذاکره برگردد و نظرات نمایندگان را تامین کند و در صورت اصلاح موارد مدنظر نمایندگان مجدد جهت تایید به مجلس ارسال گردد.
با توجه به آن‌چه بیان گردید هر روش و شیوه دیگری برای بررسی برجام نیازمند اصلاح آیین‌نامه داخلی مجلس شورای اسلامی است و باید به تصویب نمایندگان مجلس برسد.
دیدگاه تان را بنویسید