تخت در بیمارستان ها هست ولی کم است!/ وزارت بهداشت با افزایش بودجه چه کرده است؟

سرویس اقتصادی فردا: "تخت هست ولی کم است!" این روزها کمبود تخت در بیمارستان های مهم کلان شهرها به یکی از معضلات جدی وزارت بهداشت تبدیل شده است.وزارت بهداشتی که با حذف خود خواسته 7 درصد از یارانه بگیرهای کشور، به نان و نوایی رسیده و بنا بر آمار بودجه این وزارت خانه افزایش یافته است اما هنوز با کلید زدن طرح تحول سلامت نتوانسته نیازهای درمانی و دارویی مردم به خصوص قشر ضعیف و کم درآمد را سامان دهد. بنا بر آمار رسمی، رقم تقريبي بودجه وزارت بهداشت در سال 94، پنج هزار ميليارد تومان است كه به نسبت سال قبل 71 درصد افزايش داشته است اما مساله اصلی اين است كه اين بودجه بالا هم نتوانسته بسياری از مشكلات بهداشت و درمان را حل كند و يكي از دلايل مهم آن بي‌توجهی به زيرساخت‌ها و برنامه‌های بلندمدت است كه پيشگيری را مد نظر قرار دهند. مشكلاتي مانند نبود بيمارستان در مناطق محروم،کمبود و گرانی داروهای بیماران صعب العلاج، كمبود پزشك در آن مناطق و كمبود تخت و تجهيزات پزشكی در بيمارستان‌های شهرهای بزرگ همچنان باقی است و برقرار بودن اين مشكلات اين شبهه را ايجاد كرده كه وزارت بهداشت در خرج كردن بودجه اش كارشناسانه عمل نكرده است. از سوی دیگر هنوز هم مشکلات دارویی مردم حل نشده است.داروهای بیماران سرطانی گران و بعضا نایاب است.سایر بیماری های خاص هم باید هزینه های کلانی را برای خریدن دارو پرداخت کنند که مشمول بیمه نمی شود و یا اگر هم بشود در داروخانه ها پیدا نمی شود! وضعیت دارو در کشور بعد از طرح تحول سلامت هر چند مدیر کل نظارت و ارزیابی دارو و مواد مخدر سازمان غذا و دارو، دکتر مهدی پیر صالحی در پاسخ به برخی اظهارات مبنی بر مصرف زیاد دارو در ایران اعلام کرده: واقعا آمارها به این صورت نیست که مصرف خیلی بالایی را نسبت به دنیا داشته باشیم. با در نظر گرفتن سرانه دارویی می‌توان گفت که به عنوان مثال هر ایرانی سالانه 50 دلار برای دارو هزینه می‌کند. در مقایسه این مبلغ با سرانه مصرف کشورهای همسایه مشاهده می‌کنیم مصرف سرانه ما بسیار کمتر است. اما بی تردید این رقم برای بیماران خاص و بیماران صعب العلاج بی معنی است. به عنوان مثال نوعی از بیماری سرطان خون با نام C.M.L ، با کپسول ایماتیب(IMATIB) درمان می شود که دارویی وارداتی است و قیمت آن بسیار بالا است. هنوز از یادها نرفته است که اواخر‌ سال91 براساس اعلام رئیس وقت انجمن اقتصاد داروی ایران، میانگین قیمت داروهای بیماران سرطانی به 4‌میلیون تومان و این رقم برای بیماران ام‌اس به بیش از 10‌میلیون تومان رسیده بود. در چنین شرایطی طرح تحول نظام سلامت با رویکرد کاهش هزینه‌های پرداختی از جیب مردم و مهار افزایش قیمت در بحث درمان و تهیه دارو از سوی وزیر بهداشت کلید خورد و توانست بخش‌هایی از این حوزه سروسامان دهد تا جایی که بنابر اعلام مسئولان وزارت بهداشت درحال حاضر بیماران صعب‌العلاج با پرداخت سهم 10‌درصدی داروهای خود را تهیه می‌کنند و در برخی از موارد این داروها به صورت رایگان در اختیار این گروه از بیماران قرار می‌گیرد. این وضع کم‌و‌بیش برای بیماران سرطانی و ام‌اس نیز توانست رضایت نسبی این گروه از بیماران و خانواده‌های آنان را همراه داشته باشد. با این همه همچنان سهم پرداختی سایر بیماران برای تهیه دارو از 30 تا 70‌درصد متغیر است، درحالی‌که با توجه به قانون برنامه پنجم توسعه فرانشیز پرداختی برای تهیه دارو باید حداکثر 30‌درصد باشد. به این ترتیب می توان گفت، قيمت بالاي داروهای بيماری های صعب العلاج هزينه زيادی به بيماران تحميل می کند چراکه تنها داروهای ۵بيماری خاص شامل هموفيلی،تالاسمی،ام اس،متابوليک و دياليز رايگان است و ديگر بيماران مجبور به تهيه داروهای مورد نياز خود با قيمتی بالا هستند و البته بسیاری از مبتلایان به این 5 بیماری هم از نحوه خدمات رسانی بیمه و تامین اجتماعی در همکاری دارویی و درمانی با آنها رضایت ندارند. کمبود تخت در بیمارستان های کشور حالا هم مساله کمبود تخت به خصوص در بخش مراقبت های ویژه بیمارستان ها می رود به معضلی جدی تبدیل شود و جان بسیاری از مردم به خاطر نبودن تخت در بخش مراقبت های ویژه تهدید می شود. رئيس انجمن مراقبت‌های ويژه ايران در این خصوص گفته: هر تخت مراقبت‌های ويژه بين 500 تا 600 ميليون تومان هزينه دارد. علی امير سوادكوهی درباره وضعيت تخت‌های بيمارستانی در بخش‌های مراقبت ويژه گفته: در كشور ما حدود 2 هزار و 570 تخت مراقبت ويژه وجود دارد و از آنجايي كه تا چند سال پيش بحث استاندارد‌هاي مربوط به تخت‌های مراقبت ويژه مطرح نبود، اين تخت‌ها استاندارد نبودند. او افزوده: با بحث اعتباربخشي طرح استانداردسازي تخت‌هاي مراقبت ويژه نيز مطرح شد و وزارت بهداشت استاندارد‌هايي در نظر گرفت. او عنوان كرده: سال گذشته نيز 700 تخت در بيمارستان‌هاي دولتي استانداردسازي شدند. اما مساله اين است كه نظام سلامت با كمبود تخت مراقبت ويژه مواجه است و اين تعداد تخت پاسخگوي نياز حوزه سلامت نيست امسال موضوع افزايش 2هزار و 200 تخت مراقبت‌هاي ويژه مطرح شد كه جمع كل كه در نهايت به 5 هزار تخت مي‌رسد نيز براي جمعيت 79ميليوني ايران كم است. سوادكوهي با اشاره به اينكه طبق استاندارد‌هاي ايران 10 درصد تخت‌هاي بيمارستاني بايد تخت مراقبت ويژه باشد، افزوده: در كشور حدود 10 تا 15 هزار تخت مراقبت‌های ويژه نياز است و اين موضوع نشان می‌دهد كه ما از استاندارد كشور خودمان فاصله زيادی داريم. از سوی دیگر، عضو كميسيون بهداشت و درمان مجلس درباره كمبود تخت در بيمارستان‌های كشور گفته: در جاهايي كه مركز ارجاع نيستند و خودشان به جاهاي ديگر ارجاع مي‌دهند به ازاي هر هزار نفر بايد يك تا 5/1 تخت داشته باشيم و در جاهايي مثل تهران كه مركز ارجاع هستند بايد به ازاي هر هزار نفر چهار تخت داشته باشيم. عبدالرحمان رستميان با اشاره به اينكه اين شرايط احتياج به بهبود دارد، افزوده: بايد در شهرستان‌ها به ازای هر هزار نفر دو تخت وجود داشته باشد تا از ارجاع به شهرها بزرگ كاسته شود. ورشکستگی داروخانه ها در راه است در این میان داروخانه ها نیز با قوانین جدیدی که در دولت وضع شده است با مشکلات جدی مواجهند. در اجرای طرح تحول سلامت بیمارستان‌های دولتی موظف هستند تمام نیازهای دارویی بیماران را در بیمارستان‌ها فراهم کنند و حالا راحتی بیماران در بیمارستان‌ها موجب شده تا بیماران کمتر به داروخانه‌های خصوصی و بیرون از بیمارستان مراجعه کنند و آنگونه که نایب رئیس انجمن داروسازان گفته، همین مساله موجب کاهش فروش داروخانه‌ها شده است. از سوی دیگر، یکی از مشکلات همیشگی داروخانه‌داران موضوع بدحسابی بیمه‌ها و بدهی‌های معوق بیمه‌های درمانی است. بر اساس قانون، بیمه باید ظرف مدت 15 روز از زمان تسلیم نسخ، 60 درصد مبلغ را به صورت علی الحساب به داروخانه‌داران پرداخت کنند و مابقی مبلغ را هم ظرف مدت دو ماه و با تائید نهایی صورت‌ها، به حساب داروخانه‌داران واریز کنند اما نایب رئیس انجمن داروسازان در این خصوص گفته است که بیمه‌ها تنها تا بهمن ماه سال گذشته بدهی خود را پرداخت کرده‌اند. در این حق فنی داروخانه ها و حذف آن نیز مشکلات جدی برای داروخانه ها ایجاد کرده تا جایی که رئیس انجمن داروسازان ایران) از وضعیت نامساعد داروخانه های خصوصی کشور خبر داده و گفته: روز به روز عرصه بر داروخانه‌های کشور تنگتر می‌شود. دکتر رهبر مژدهی آذر تاکید کرده: متاسفانه داروخانه های کشور در شرایط نامطلوبی به سر می برند و مسئولین نیز هیچ توجهی به مشکلات عدیده این صنف ندارند. از سوی دیگر، عضو هیات مدیره انجمن داروسازان ایران نیز گفته : سود داروخانه ها از محل فروش دارو برای نسخ بیمه ای( که عمده نسخ داروخانه را شامل می شود)، در بسیاری از موارد کمتر از 10 درصد است لذا جدای از بعد حیثیتی مبلغ تعرفه از نظر اقتصادی نیز برای داروخانه ها بسیار حایز اهمیت است. سید علی فاطمی عضو هیات مدیره انجمن داروسازان در خصوص حق فنی داروخانه ها اذعان داشته:در مقایسه با سایر مشاغل پزشکی داخل کشور، تعرفه کل یک موسسه پزشکی پاراکلینیک در کتاب ارزش نسبی خدمات سلامت( مجموع حق پذیرش و حق مسئولیت حرفه ای) 5000 تومان است. یعنی دو و نیم برابر یک داروخانه. لذا کسانی که به تعرفه داروخانه ها( به عنوان یک موسسه پزشکی) از نظر قانونی ایراد وارد می کنند، اول باید پاسخگوی توجیه دریافت تعرفه حق پذیرش و حق مسئولیت حرفه ای موسسات پزشکی پاراکلینیک( جدای از هزینه خدمت اصلی) بر اساس کتاب ارزش نسبی خدمات سلامت باشند. وی با اشاره به اینکه سود داروخانه ها از محل فروش دارو برای نسخ بیمه ای( که عمده نسخ داروخانه را شامل می شود)، در بسیاری از موارد کمتر از 10 درصد است ، تصریح کرده : جدای از بعد حیثیتی تعرفه مسئولیت فنی برای داروسازان، مبلغ تعرفه از نظر اقتصادی نیز برای داروخانه ها بسیار حایز اهمیت است به گونه ای که بسیاری از داروخانه ها با حذف آن به ورشکستگی کشیده می شوند. گفتنی است، «حق فنی» عنوانی است که بیشتر داروخانه‌ها هنگام محاسبه هزینه نسخه ها آن را به مجموع قیمت داروها جمع می‌زنند و از بیمار دریافت می کنند.به این ترتیب به نظر می رسد یک پای طرح تحول سلامت هنوز می لنگد و باید دید وزیر بهداشت چه تو جیهی برای این اتفاقات دارد.