بی‌اعتباری و بی‌برنامگی مهم‌ترین عامل ناتمام ماندن پروژه‌ها

در حال حاضر استان فارس در انتظار بهره‌برداری از ۶۵ پروژه نیمه‌تمام ملی و دو هزار و ۶۷۰ پروژه نیمه‌تمام از محل اعتبارات استانی است؛ پروژه‌هایی که سال‌ها بر زمین مانده و تکمیل آن‌ها نقش فراوانی در بهبود وضعیت اشتغال و معیشت مردم این دیار دارد. هریک از دولت‌ها و نمایندگان وعده‌هایی درخصوص تکمیل پروژه‌های نیمه‌تمام می‌دهند، اما این وعده‌ها گاهی مبتنی بر واقعیت جامعه نیست و ممکن است جنبه تبلیغاتی داشته باشد یا اینکه آنچه در ذهن وعده دهنده وجود دارد، برای تحققش برنامه‌ریزی لازم صورت نگیرد. اکنون دولت یازدهم پروژه‌هایی را که بتوان هرچه سریع‌تر به بهره‌برداری رساند و عایدات آن مستقیم و سریع‌تر به مردم برسد، در اولویت قرار داده است و مسئولین و نمایندگان از به بهره‌برداری رسیدن پروژه‌هایی با پیشرفت فیزیکی بالا طی دو سال آینده خبر داده‌اند. متروی ۱۴ ساله شیراز تنها ۵۰ درصد پیشرفت فیزیکی دارد پروژه قطار شهری شیراز اکنون با هشت سال تأخیر در تکمیل، ۱۴ ساله شده و تنها ۵۰ درصد پیشرفت فیزیکی داشته است. پروژه‌ای که احداث آن در خیابان‌های باریک شیراز موجب ایجاد ترافیک‌های کلافه‌کننده شده است. حاجی‌زمانی، مدیرعامل سازمان قطار شهری شیراز وعده داده است که در صورت اختصاص اعتبار، خط یک مترو شیراز تا سال ۹۵ به بهره‌برداری برسد. ورزشگاه ۵۰ هزار نفری میانرود نیز یکی از پیر‌ترین پروژه‌های ناتمام در شیراز است که گرچه از سال ۱۳۷۶ کلنگ احداث آن به زمین زده شد و باید طی مدت شش سال ساخته می‌شد، اما اکنون با گذشت ۱۹ سال از عمرش ۸۰ درصد پیشرفت فیزیکی داشته و به گفته کامیاب، مدیرکل ورزش و جوانان فارس این پروژه طی دو سال آینده افتتاح می‌شود. آزادراه شیراز- اصفهان نیز که با کاهش ۱۴۰ کیلومتری فاصله این دو شهر نقش مهمی در توسعه ارتباطات دارد و ده سال از زمان شروع احداث آن می‌گذرد، تاکنون ۲۰درصد پیشرفت فیزیکی داشته و همین موجب شده آیت‌الله ایمانی، امام جمعه شیراز و همچنین افشانی، استاندار فارس از پیشرفت لاک‌پشتی این پروژه انتقاد کنند. دولت، اعتقادی به واگذاری پروژه‌های نیمه تمام به بخش غیردولتی ندارد نماینده مردم شیراز در مجلس شورای اسلامی در گفتگو با خبرنگار ما، پروژه آب‌رسانی به شیراز، آزادراه شیراز اصفهان، جاده کمربندی شیراز، پروژه‌های نیمه تمام ورزشی، طرح‌های بهداشت و درمان و بیمارستان‌ها را در اولویت بهره‌برداری می داند. جعفر قادری با بیان اینکه در کل کشور حدود ۴۰۰ هزار میلیارد تومان پروژه‌های نیمه‌تمام وجود دارد، می گوید: در سال ۹۱ کل اعتبارات عمرانی ۱۳ هزار میلیارد تومان، در سال ۹۲ حدود ۲۳ هزار میلیارد تومان و در سال ۹۳ مقدار ۲۷ هزار میلیارد تومان بوده است که با توجه به حجم زیاد پروژه‌ها و این اعتبارات کم نمی‌توان انتظار داشت پروژه‌های نیمه تمام خیلی زود به اتمام برسد. بنابراین اگر هر سال حدود ۲۰هزار میلیارد تومان بودجه برای پروژه‌های عمرانی اختصاص دهیم به شرطی که پروژه جدیدی افتتاح نشود و افزایش قیمت نداشته باشیم، حدود ۲۰ سال طول می‌کشد تا پروژه‌های نیمه‌تمام تکمیل شود. عضو کمیسیون اقتصادی مجلس ضمن انتقاد از اینکه دولت اعتقادی به واگذاری پروژه‌ها به بخش غیردولتی ندارد، تصریح می کند: دولت در عمل هیچ اقدام جدی برای واگذاری پروژه‌هایی که قابل واگذاری است انجام نداده درحالی که بسیاری از پروژه‌های عمرانی را می‌توان از محل منابع مردمی تکمیل کرد تا فشار‌ها روی دولت کمتر شود. قادری با تصریح اینکه مشکلات اجرایی سبب شده که سرعت اتمام پروژه‌ها قابل قبول نباشد، اظهار می کند: دولت در برخی طرح‌ها و پروژه‌ها باید زود‌تر اسناد خزانه و اوراق مشارکت را منتشر می‌کرد اما در این زمینه نیز کار خاصی انجام نداده است. نماینده مردم شیراز در مجلس شورای اسلامی، تشکیل و راه‌اندازی شرکت تعاونی سهامی عام توسعه و عمران شهرستان‌ها را موجب سرعت بخشیدن به اجرای پروژه‌ها دانست و بر همراهی دولت برای تشکیل این شرکت‌ها تأکید می کند. عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی به ماده ۱۲ قانون رفع موانع تولید اشاره و اظهار می کند: براساس این قانون دولت می‌تواند هر پروژه‌ای که موجب صرفه‌جویی در هزینه، وقت و انرژی می‌شود را به بخش غیردولتی واگذار کند و از محل صرفه‌جویی‌ها و درآمد حاصل از پروژه اصل و فرع سرمایه‌گذاری را به سرمایه‌گذار برگرداند. قادری با تأکید بر اینکه از ظرفیت‌ بخش غیردولتی می‌توان برای تکمیل پروژه‌ها استفاده کرد، می گوید: تا جایی که امکان دارد تلاش کرده‌ایم برای اتمام پروژه‌های نیمه‌تمام شهرستان شیراز از ظرفیت‌های غیردولتی استفاده کنیم. به عنوان مثال در بحث آب‌رسانی به شیراز تصفیه‌خانه واگذار شده و به روش BOT انجام می‌شود. همچنین پروژه آزادراه شیراز- اصفهان با مشارکت بخش غیردولتی دنبال می‌شود که این مدل‌ها نشان داده است می‌توان طرح‌های عمومی را به شکل انتفاعی به سرانجام رساند. وعده بهره‌ برداری از سد ۴۰ ساله میرزای شیرازی طی دو سال آینده پروژه‌های مربوط به مخابرات، برق، گاز، احداث و بهسازی جاده‌ها، تأمین آب شرب شهر‌ها و روستا‌ها، تقویت پوشش‌های مخابراتی و اینترنتی، تحت پوشش قرار گرفتن شبکه‌های دیجیتالی تلویزیون، کشاورزی مکانیزه، آبیاری تحت فشار، تسطیح لیزری مزارع کشاورزی، ساماندهی کانال‌ها و جداول برای جلوگیری از هدررفت آب و ایجاد شهرک‌های صنعتی نیز از جمله مهم‌ترین پروژه‌های نیمه‌تمام در سایر شهرستان‌های استان فارس است. مطالعات اولیه احداث سد میرزای شیرازی در سال ۱۳۵۰ آغاز شد و در دولت اول آیت الله هاشمی رفسنجانی کلنگ آغاز عملیات اجرایی آن به دست وی زده شد، اما تاکنون کمتر از ۴۰ درصد پیشرفت فیزیکی داشته است. این در حالی است که مهندسان ایرانی در صنعت سد‌سازی بسیار پرآوازه‌اند. نماینده مردم سروستان، خرامه و کوار در مجلس شورای اسلامی در این خصوص می گوید: سد میرزای شیرازی شهرستان کوار از مهم‌ترین پروژه‌های نیمه‌تمامی است که ۲۵سال قبل کلنگ‌ آن زده اما‌‌‌ رها شد و پیمانکار قبلی به دلیل اینکه مقدار زیادی مطالبات داشت، کار احداث سد را ادامه نداد. داریوش اسماعیلی اظهار می کند: پیگیری‌هایی که با حضور امام جمعه، فرماندار و اعضای شورای اسلامی کوار طی جلساتی با معاون اول رئیس‌جمهور، وزیر نیرو و معاونان وزیر انجام شد، بالاخره نتیجه داد و عملیات تکمیل پروژه سد میرزای شیرازی کوار بعد از چهار سال توقف اواخر مهرماه سال جاری مجددا شروع شد. وی با بیان اینکه در حال رایزنی با وزارت نیرو و سازمان برنامه و بودجه برای افزایش اعتبارات این سد در بودجه ۹۵ هستند، می گوید: مطالبات قبلی پرداخت شده و پیمانکار کار تکمیل سد را ادامه می‌دهد که تا کنون حدود ۴۰ درصد پیشرفت فیزیکی داشته است و اگر دولت اعتبارات مورد نیاز را اختصاص دهد، این سد حداکثر طی دو سال آینده به بهره‌برداری می‌رسد. نماینده مردم سروستان، خرامه و کوار در مجلس پروژه ساخت بیمارستان کوار را از دیگر اولویت‌های این شهرستان برشمرده و می افزاید: در سال گذشته با تخصیص یک میلیارد تومان از اعتبارات ماده ۱۸۰ و یک میلیارد تومان از طریق دانشگاه علوم پزشکی شیراز کار ساخت بیمارستان کوار آغاز شد که در سال جاری نیز طی مناقصه‌ای هفت میلیارد تومان به ساخت این بیمارستان اختصاص یافت و امیدواریم تا تابستان ۹۶ به بهره‌برداری برسد. افتتاح شهرک صنعتی، اولویت شهرستان سروستان اسماعیلی، مهم‌ترین اولویت شهرستان سروستان را بهره‌برداری از شهرک صنعتی شماره دو عنوان و اظهار می کند: با توجه به استقبال خوبی که سرمایه‌گذاران از سرمایه‌گذاری در شهرک صنعتی سروستان داشته‌اند، امیدواریم هرچه سریع‌تر زیرساخت‌های آب، گاز و برق این شهرک فراهم و آماده بهره‌برداری شود. این نماینده مجلس مهم‌ترین مشکل در شهرستان‌های حوزه انتخابیه را معضل بیکاری جوانان دانسته و می گوید: شهرک صنعتی شهرستان خرامه ظرفیت اشتغال‌زایی برای ۱۵۰۰ نفر را دارد که از سرمایه‌گذاران دعوت می‌کنیم با توجه به امتیازات ویژه‌ای که وزارت صنعت، معدن و تجارت برای این شهرک در نظر گرفته است در آن سرمایه‌گذاری کنند. اسماعیلی با اشاره به از رده خارج شدن کارخانه سیمان شیراز تصریح می کند: عملیات ساختمانی کارخانه سیمان خرامه پیشرفت خوبی داشته و تا دو سال آینده تکمیل و به بهره‌برداری می‌رسد. تا پایان سال ۹۵ به تمام روستاهای سردسیر اقلید گازرسانی می‌شود یکی از اقدامات خوبی که در سطح کشور انجام شده، اختصاص ۲۶هزار میلیارد تومان اعتبار برای گازرسانی به تمام روستا‌ها و شهرهای فاقد گاز است. الیاس طاهری، نماینده مردم اقلید، سرحد و چهاردانگه در مجلس شورای اسلامی پروژه گازرسانی به شهر‌ها و روستاهای حوزه انتخابیه را در اولویت دانسته و می گوید: شبکه داخلی گازرسانی به ۱۲ شهر و روستا از جمله سده و حسن‌آباد به طول ۱۱۰ کیلومتر به پایان رسیده و پروژه گازرسانی به شهر دزکرد نیز رو به اتمام است. همچنین ۴ روستا در شرف گازرسانی هستند و اجرای شبکه گازرسانی به ۳۱ روستا نیز طی دو مناقصه برگزار شده است که به زودی عملیات اجرایی آن آغاز می‌شود و در سایر روستا‌ها نقشه‌برداری برای گازرسانی در حال انجام است و امیدواریم تا پایان سال ۹۵ به تمام روستاهای سردسیر اقلید گازرسانی انجام شود. وی با بیان اینکه جاده طریق‌الرضا از خوزستان آغاز می‌شود و با عبور از کهکیلویه و بویراحمد از اقلید به یزد و سپس به استان خراسان متصل می‌شود، می گوید: ۱۶۰ کیلومتر از جاده طریق‌الرضا از شهرستان اقلید عبور می‌کند که تا کنون ۲۰ کیلومتر این جاده آسفالت شده است. طاهری ضمن اشاره به پروژه راه‌آهن اقلید به یزد و شروع احداث ۲۲ کیلومتر از راه‌آهن اقلید به یاسوج در سال جاری اظهار می کند: پروژه فولاد اقلید یکی از مهم‌ترین طرح‌های اولویت‌دار شهرستان است که می‌تواند مشکل اشتغال را تا حدی برطرف سازد و اکنون حدود ۱۶ درصد پیشرفت فیزیکی داشته است که ۵۱۴میلیون یورو تسهیلات ارزی نیز به این پروژه اختصاص یافته است. وی، وظیفه اصلی نمایندگان مجلس را قانونگذاری و نظارت بر اجرای قانون عنوان و تصریح می کند: در سال‌های اخیر نمایندگان علاوه بر قانونگذاری و نظارت به ناچار باید کارهای اجرایی و پروژه‌های عمرانی را نیز پیگیری کنند. تکمیل پروژه‌های بهداشتی و درمانی در اولویت شهرستان‌های قیروکارزین، فیروزآباد و فراشبند نماینده مردم شهرستان‌های قیروکارزین، فیروزآباد و فراشبند در مجلس نیز با اشاره به مهم‌ترین پروژه‌های نیمه‌تمام راه‌سازی در شهرستان می گوید: امیدواریم باند دوم جاده کوار- فیروزآباد، کمربندی فیرورآباد، جاده فیروزآباد- قیروکارزین و جاده جدید فیروزآباد فراشبند تا پایان سال جاری به بهره‌برداری برسد. نادر فریدونی تکمیل و توسعه پروژه‌های بهداشتی و درمانی را از دیگر اولویت‌های حوزه انتخابیه خود برشمرده و می گوید: بیمارستان‌های هرسه شهرستان قیروکارزین، فیروزآباد و فراشبند نیاز به توسعه و تجهیزات دارد که حدود ۷میلیارد تومان برای خرید دستگاه‌ ام. آر. آی سه بیمارستان اختصاص یافته است. وی پروژه ساخت ساختمان مرکز آموزش عالی دولتی فیروزآباد و دانشکده فنی حرفه‌ای فیروزآباد با پیشرفت ۸۰ درصد و همچنین ساخت ۴ مدرسه را از جمله پروژه‌های نیمه تمام در حوزه آموزشی اعلام می کند. سد نرگسی با پیشرفت ۳۰درصدی در کازرون، ایستگاه‌ مسافری راه‌آهن در مرودشت و سعادت‌شهر، ورزشگاه ۱۵ هزار نفری مرودشت، پتروشیمی داراب و فسا، فولاد نی‌ریز و کارخانه تولید آلومینیوم در لامرد از دیگر پروژه‌های نیمه‌تمام در استان فارس است که نیازمند همت جهادی مسئولین است تا با برنامه‌ریزی صحیح و با استفاده از پتانسیل‌های مردمی هرچه سریع‌تر به بهره برداری برسند. عملیاتی شدن وعده‌ها در گرو هماهنگی و همدلی نمایندگان مجلس و دولت گرچه وظیفه نمایندگان مجلس قانونگذاری و نظارت بر حسن اجرای قانون است، اما بدون حضور مجلس امکان به ثمر نشستن پروژه‌ها کم است و نمایندگان باید پیگیری و نظارت مستمر بر روند اجرای پروژه‌ها داشته باشند و مدل‌هایی را تعریف کنند که امکان مشارکت و استفاده از ظرفیت سایر بخش‌های غیردولتی در اتمام پروژه‌ها پررنگ شود. همچنین مجلس در خلق منابع مالی جدید به دولت کمک کند و در قانون بودجه‌بندی سال ۹۵ و تدوین برنامه پنج‌ساله ششم به‌گونه‌ای عمل شود که اعتبارات پروژه‌ها مناسب باشد. باید توجه داشت که نقش اصلی در تکمیل پروژه‌ها برعهده قوه مجریه است که باید عملیات‌ها و کار‌ها را پیش ببرد و کمک کند با هماهنگی مجلس اولویت‌ها مدنظر قرار گیرد. مدیران دستگاه‌های اجرایی باید پیگیری و تلاش کنند اعتبارات هر پروژه تخصیص یابد و از سایر اعتبارات نظیر اعتبارات گلوبال وزارتحانه‌ها نیز حداکثر بهره را داشته باشند. شایسته است دولت و نمایندگان مردم در مجلس شورای اسلامی طوری هماهنگ باشند که وعده‌ها براساس واقعیت‌ها باشد تا باعث دلسردی مردم نشود.