آیا ۱۴۰ هزار نظامی در مبارزه با طالبان شکست خوردند؟

خبرگزاری تسنیم: سال جدید با آغاز حملات بهاری دیگری فرارسید. انفجار کامیونی پر از مواد منفجره دو هفته قبل در کابل که به کشته‌شدن 64 نفر و زخمی‌شدن بیش از 300 نفر دیگر شد، حادثه‌ جدیدی در پایتخت افغانستان نبود.

باوجود اینکه سران غرب بیش از 15 سال است که شعار پیروزی بر طالبان افغان سر می‌دهند، این گروه اکنون قلمروی بیشتری نسبت به گذشته در اختیار دارد.

رهبران غربی و برخی رسانه‌ها وانمود می‌کنند که جنگ در افغانستان به پایان رسیده است اما حقیقت این است که 12000 سرباز ناتو، شامل 9800 آمریکایی و 500 انگلیسی هنوز در افغانستان حضور دارند.

همسر یکی از سربازان انگلیسی در این کشور به دیلی بیست گفته که اداره‌ پست حاضر نشد تا بسته‌ پستی او را دریافت کند. به او اطمینان داده بود که تمام سربازان خارجی مدتها قبل افغانستان را ترک کرده‌اند.

در حال حاضر داعش و سوریه و واکنش به موج پناهندگان سرازیر شده به اروپا در کانون توجه رسانه‌های جهان قرار گرفته است در حالی که دومین گروه بزرگ مردمی که وطنشان را ترک کردند، افغانها هستند.

هفته‌ گذشته در جزیره‌ «لیزبوس» یونان، در اردوگاه پناهندگان با یکی از خانواده‌های افغان ملاقات کردم که با فروختن خانه‌شان به قیمت 20 هزار دلار، با 3000 مایل سفر به آن‌‌جا رسیده بودند.

اعضای این خانواده در حالی که می‌دانستند که اروپا ممکن است آنها را برگرداند، قدم در این راه گذاشته بودند. پسر بزرگتر این خانواده گفت که اگر آپارتمان شما درحال سوختن باشد شما مجبور هستید از پنجره بیرون بپرید، حتی اگر ممکن باشد جان خود را از دست بدهید.

اما اکنون نه‌تنها طالبان در جایگاهی قرار گرفته‌اند که پیش از این هرگز نبودند بلکه گروه تروریستی داعش نیز در حال گسترش جای پای خود در شرق افغانستان است.

آیا ما در حال از دست دادن سرزمینی هستیم که سوگند خورده بودیم هرگز بار دیگر رها نخواهد شد تا با هرج‌ومرج و بی‌قانونی امکان شکوفایی تروریسم را فراهم کند. رویکرد رایج این است که رد پای آغاز داعش را در جنگ عراق دنبال کنیم اما افغانستان فضای مناسب برای آموزش و عمل برای آنها فراهم می‌کند.

اگر ما افغانستان را از دست بدهیم، داستان غم‌انگیزی رخ می‌دهد؛ نه‌تنها به‌دلیل صرف میلیاردها دلار هزینه در این کشور بلکه به این دلیل که زمانی این جنگ یک موفقیت بزرگ به‌ نظر می‌رسید.

تنها 60 روز پس از نخستین بمباران کابل توسط آمریکا پس از حادثه 11 سپتامبر، طالبان سریعتر از پیش‌بینی پنتاگون سقوط کرد. آمریکا با بمب‌افکنهای بی.52 و پرداخت پول به فرماندهان توسط سازمان سیا، نسخه‌ جدیدی از «بازی بزرگ» را در افغانستان به راه انداختند تا جایی که «راب فرای» فرمانده‌ سابق نیروی تفنگ‌داران دریایی آمریکا، به من گفت: «ما فکر می‌کردیم که سنگ جادویی را یافتیم».

تبدیل موفقیت در افغانستان به شکست

در نهایت، 140 هزار نیروی ناتو با پیشرفته‌ترین و پیچیده‌ترین سلاحهای موجود در جهان، موفق نشدند تا بر گروهی به‌ اصطلاح چریکی غلبه کنند.

به عقیده من، مشکل بیش از آن‌که نظامی باشد، سیاسی است.

ژنرال «مک آرتور» می‌گوید: «وارد شدن به هر جنگی بدون خواست و اراده برای پیروزی، فاجعه‌بار است». بنابراین پس از مرحله‌ی اول، ما هرگز نمی‌دانستیم که در حال تلاش برای چه کاری هستیم و یا به کدام سمت حرکت می‌کنیم.

افکار عمومی این پرسش را مطرح می‌کنند که چرا غرب از تاریخ درس نمی‌گیرد. انگلیس سه بار در افغانستان وارد جنگ شد که در این میان در دو جنگ شکست خورد؛ اگر شما به شهر هرات بروید، می‌توانید ساختمان مدوری را ببینید که ژنرال «وهاب» بر روی تپه‌ای ساخته است و در واقع یک موزه عالی جهادی است.

در این موزه، سلاحهای غنیمت‌گرفته‌ شده از زمان شوروی سابق، تانکها، جتهای جنگنده‌ «میت» روسی و یک گالری از پرتره‌های مجاهدین جمع شده است. در زیر گنبد این موزه صداها و نورافکن نمایشی چگونگی شکست روسها را تصویرسازی می‌کند و این صحنه با صداهای مهیب گلوله و جیغهای دلخراشی تکمیل می‌شود.

وهاب گفت: نکته‌ی اصلی به‌ نمایش‌گذاشتن این وسایل، نشان دادن پیروزی نیست، بلکه مسئله این است که ما باید به نسل جدید نشان بدهیم که نباید بار دیگر به جنگ بازگردند.

افغانستان دارای جمعیت بسیار جوان است؛ حدود 70 درصد مردم این کشور زیر 30 سال هستند و اکثر آنها نمی‌خواهند به دوران جنگ بازگردند اما برای گریز از آن نیاز به فرصتهایی برای ساختن زندگی‌شان دارند. بدون ایجاد چنین فرصتهایی، آنها یا به طالبان و داعش می‌پیوندند یا از گوشی‌های موبایل خود استفاده می‌کنند تا گزینه‌های خروج از افغانستان را بررسی کرده و کشورشان را ترک کنند.