توصیه های یک روحانی نام آشنا درباره فیتیله جمعه تعطیله

رسا: حجت‌الاسلام راستگو با اشاره به نقاط مثبت و منفي برنامه كودك فيتيله جمعه تعطيله، استفاده از ديدگاه‌هاي يك روحاني آشنا به مباني هنر را موجب رشد سطح كيفي و محتوايي اين برنامه دانست. حجت‌الاسلام محمدحسن راستگو، رييس مركز تربيت مربي كودك و نوجوان دفتر تبليغات اسلامي حورزه علميه قم با اشاره به نقاط مثبت و منفي برنامه تلويزيوني «فيتيله جمعه تعطيله» كه روزهاي جمعه از شبكه دوم سيما پخش مي‌شود، ‌اظهار داشت: استفاده از ديدگاه‌هاي يك كارشناس روحاني كه افزون بر آگاهي عميق از مباني ديني، با زبان هنر هم آشنا باشد، رشد سطح كيفي و محتوايي اين برنامه پر بيننده را در پي دارد. وي با بيان اين كه اگر چنين كارشناسي پيش از پخش برنامه در مورد تك تك آيتم‌هاي برنامه نظر دهد، بي گمان انتقادهايي كه درباره اين برنامه وجود دارد به حداقل مي‌رسد، افزود: افزون بر كارشناس ديني بايد كارشناسان آموزشي و روان‌شناسي در هنگام تهيه اين برنامه حضور داشته باشند و درباره مسايل مختلف از جمله ميزان اثربخشي از راه القاء مستقيم يا غيرمستقيم پيام‌هاي خاص نظر دهند. رييس مركز پرورش مربي كودك و نوجوان با اشاره به اين كه در ساخت برنامه‌هاي تلويزيوني بايد نياز عمومي مردم در نظر گرفته شود، افزود: توقع ما از برنامه فيتيله اين نيست كه به بچه‌ها نماز جماعت ياد دهد، ولي اگر يك سري مفاهيم ديني به صورت غيرمستقيم و رقيق با محتواي زنده و شاد در اين برنامه گنجانده شود و در دراز مدت هدف مشخصي را پي‌گيري كند،‌ كار ارزشمند و تاثيرگذاري به يادگار خواهد ماند. حجت‌الاسلام راستگو درباره ويژگي‌هاي يك برنامه كودك اظهار داشت: برنامه هاي كودك بايد از نظر روان‌شناسي متناسب با سن، جنس، معلومات و فرهنگ زيست كودك باشد. وي ادامه داد: محتواي برنامه‌هاي كودك بايد رقيق، متنوع، زيبا و با القاي غيرمستقيم مطالب همراه باشد و افزون بر آن از قالب‌هاي مختلف اجرا مانند قصه، نمايش، شعر، سرود، پرسش و پاسخ، مسابقه و حركات ورزشي در آن استفاده شود . رييس مركز تربيت مربي كودك و نوجوان استفاده از سيستم هاي ديجيتال براي تنوع بخشي به برنامه‌ها، بكارگيري دكور مناسب با رنگ‌آميزي شاد و بهره‌مندي از هنرمنداني كه اجراي جذاب و قوي دارند را از ديگر عوامل اثرگذار در برنامه‌هاي ويژه كودك و نوجوان برشمرد و ابراز داشت: به هرحال يكي از رسالت‌هاي هنر افزون بر آموزنده بودن، پركردن اوقات فراغت و ايجاد زمينه براي تفريح سالمي است كه در روايات به آن اشاره شده است، ولي بايد توجه داشت كه توليد برنامه‌هاي شادي مثل فيتيله هم مي‌تواند همراه با محتوايي متناسب با آموزه هاي ديني و اجتماعي باشد. اين پژوهشگر كودك و نوجوان حضور خود را در برنامه فيتيله و عمو پورنگ منتفي دانست و خاطرنشان كرد: حضور يك شخصيت حقيقي و حقوقي با لباس روحانيت در چنين برنامه‌ها‌يي كه همراه با تحرك وسيع و قوي هنرمندان آن است، هيچ تناسبي ندارد و تاثيرگذار هم نيست، هرچند مي‌توان به صورت كمكي و جنبي مثل تماس تلفني در اين برنامه حاضر شد. كاري كه بنده در ماه رمضان دو سال پيش در برنامه عموپورنگ تجربه كردم و ضمن پاسخ دادن به سؤال مجري، شعاري را براي گنجاندن مسايل اخلاقي، تربيتي و فقهي در اين برنامه مطرح مي‌كردم. وي با اشاره به اين كه به تهيه كننده برنامه عموپورنگ پيشنهاد كرده تا هفته‌اي يك جلسه با حضور در اين برنامه براي بچه‌ها قصه‌ بگويد، ادامه داد: با وجود اعلام آمادگي، جواب مثبتي از سوي دست‌اندركاران اين برنامه دريافت نكردم. حجت‌الاسلام راستگو مقايسه برنامه فيتيله با عموپورنگ را كار نادرستي دانست و افزود: آيتم‌هاي خاص،‌ اشعار و حتي مجري كمكي برنامه عموپورنگ (اميرمحمد) با حال و هوايي كه در برنامه فيتيله وجود دارد كاملا متفاوت است. وي با اشاره به اين كه ساخت برنامه‌اي مانند فيتيله بسيار سخت و سنگين است، ‌گفت: ايجاد تناسب بين اشعار، حركات و ديالوگ‌ها با موسيقي برنامه و استفاده كمتر از اشعار و سرودهاي تكراري كار زياد و حساب‌ شده‌اي را مي‌طلبد، اين در حالي است كه در برنامه عموپورنگ با وجود جذابيتي كه دارد، بسياري از اوقات سرود‌هاي تكراري از روي سي‌دي پخش‌ مي‌شود و مجري برنامه تنها لب‌خواني مي‌كند. رييس مركز تربيت مربي كودك و نوجوان مساله هورا و جيغ كشيدن و سوت و كف زدن را در برنامه‌هاي كودك قابل پذيرش ندانست و ادامه داد: هر چند شايد بتوان از كف‌زدن با مسامحه گذشت، ولي در موارد ديگر بايد تجديد نظر شود، چرا كه نادرستي آن مثل كراهت وجود مجسمه در مكان نمازگزار است با اين توجيه كه امروزه در ايران كسي از ديدن مجسمه به ياد بت نمي‌افتد، ولي بايد دانست كه احكام اسلام تنها براي يك منطقه جغرافيايي مثل ايران نيست و همين الان در كشورهايي مانند هند بت‌پرستي رواج دارد. به هرحال سخن اين است كه چرا ما با اين فرهنگ قوي ديني و ايراني، نوآوري نكنيم و لفظي را بر اساس فرهنگ و مذهب خودمان ابداع نكنيم و از الفاظي مانند هورا استفاده كنيم كه شايد مخفف اهورامزداي زرتشتيان است كه هنگام روشن كردن آتش آن را بيان مي‌كردند. وي در ادامه اظهار داشت: جيغ زدن مساله‌اي است كه به نظر برخي روان‌شناسان انسان را از نظر رواني تخليه مي‌كند، ولي عادت دادن بچه‌ها به آن افزون بر اين كه در زندگي شهرنشيني كنوني حقوق ديگران را ضايع مي‌كند، متناسب با جايگاه يك برنامه تلوزيوني كه بايد آموزنده و سازنده باشد، نيست. حجت‌الاسلام راستگو اختلاط دختر و پسر را از اشكالات ديگر برنامه فيتيله دانست و گفت: هر چند بچه‌هاي حاضر در اين برنامه كوچكند و از نظر شرعي، تكليفي ندارند و من هم انسان تنگ‌نظري نيستم كه حجاب كامل را براي بچه‌هاي نابالغ واجب بدانم ، ولي مساله اين است كه دختر بچه بايد بداند پوشش او با پسرها فرق دارد و مجاورتش با آنها كار درستي نيست، از اين رو مي‌توان با پوشاندن لباس‌هاي رنگي زيبا با پوشش مناسب به دختر بچه‌ها، آنها را از كودكي با اين مفاهيم آشنا كرد و در برنامه‌‌هاي تلوزيوني هم مي‌توان آنها را از هم جدا، يا يك برنامه ويژه دختران و يك برنامه ويژه پسران توليد كرد. وي با بيان اين كه طرب انگيز نبودن، متناسب نبودن با مجالس لهو و لعب و افسادگر نبودن شعر از ويژگي‌هاي موسيقي حلال است، بيان داشت: مساله موسيقي از ديرباز در صدا و سيما مطرح بوده و درباره معيارهاي موسيقي مذهبي ديدگاه‌هاي فراواني مطرح شده است؛ اما آنچه اهميت دارد اين است كه نظام اسلامي با موسيقي مخالف نيست و اگر كسي به طور مطلق مخالف آن باشد، اين مخالفت نظر شخصي اوست و نمي‌تواند براي نظام اسلامي دستورالعمل باشد. حجت‌الاسلام راستگو ادامه داد: به هر حال سازندگان برنامه فيتيله بايد نسبت به انتخاب موسيقي‌ها دقت كافي داشته باشند و در حين اجرا نيز حركات خود را كنترل كنند، چرا كه در برخي موارد ديده شده كه اين حركات بر بچه‌ها به ويژه دختر بچه‌هايي كه در منزل اين برنامه را تماشا مي‌كردند، تاثيرگذار بوده و آنها را به حركت واداشته است. وي با انتقاد از خواندن برخي اشعار به زبان‌هاي محلي در برنامه فيتيله گفت: آز آنجا كه زبان اصلي در ايران، فارسي است بايد اين اصل در همه برنامه ها اجرا و يا ترجمه آنچه به زبان محلي خوانده مي‌شود نيز براي بچه‌ها بيان شود. رييس مركز تربيت مربي كودك و نوجوان يكنواختي برنامه فيتيله بخاطر اجراي دائمي در استوديو را از ديگر اشكالات اين برنامه دانست و ابراز داشت: هرچند اجراي برنامه در محيط باز كار دشواري است و عوامل فني برنامه را بسيار اذيت مي‌كند، ولي اين سختي كار در برابر زيبايي و تنوع اثرگذار بر برنامه ناچيز است. وي نام فيتيله را به دليل عوامانه و غير متداول بودن آن براي اين برنامه متناسب ندانست و خاطر نشان كرد: در انتخاب يك نام براي برنامه كودك بايد درك مفهوم‌ آن از سوي بچه‌ها مورد توجه قرار گيرد. حجت‌الاسلام راستگو ادامه داد: از آنجا كه روز جمعه، ‌عيد آل محمد(ص) است و ظهور حضرت حجت(ع) نيز در اين روز خواهد بود، جا دارد هم در برنامه فيتيله و هم در برنامه عموپورنگ روي اين مساله بيشتر و با ظرافت افزون‌تري كار شود. وي حضور مجري زن در برنامه فيتيله را غير ضروري دانست و گفت: اين به معناي بي توجهي به جنس زن نيست ؛ بلكه حال و هواي موجود در اين برنامه با حضور مجري خانم تناسبي ندارد. اين پژوهشگر كودك و نوجوان در پايان با اشاره به جايگاه ويژه صدا و سيما به عنوان رسانه‌اي مؤثر و فراگير در كشور گفت: ساخت يك برنامه سازنده در اين رسانه مي‌تواند يك نسل را تحت پوشش و اثر خود قرار دهد.