بانك‌های خارجی چگونه به ایران خواهند آمد؟

این مدیر باسابقه بانكی كه به دلیل اشراف بر مسایل بانكی ایران و جهان و همچنین آشنایی با محیط‌های بین‌المللی و تحلیل‌های نیرومندش در میان بانكداران و فعالان اقتصادی چهره‌های نامدار است در یك سال اخیر و به ویژه پس از برجام تلاش گسترده‌ای برای برطرف كردن مشكلات بانكی ایران داشته است. حضور در همایش‌های بین‌المللی و دفاع و حمایت او از وضع فعلی بانكداری در مجامع جهانی موجب توجه مدیران بانك‌های خارجی شده است.

این مدیر ارشد نظام بانكداری خصوصی ایران كه در جمع اعضای انجمن مدیران صنایع صحبت می‌كرد سایه‌ها و ترس‌ها و امیدها و روشنی‌های فعالیت بانكداری ایران و تعامل با دنیا را بازگو كرد. عقیلی گفت: من در سفرهای خارجی كه همراه با هیات‌های ایرانی دارم با مدیران بانك‌ها درباره ضرورت حضور آنها در بازار پولی ایران و همچنین برطرف كردن معضلات برای باز شدن راه ایران در بانكداری جهانی پس از برجام نكاتی را یادآور می‌شوم. آنها نیر دز پاسخ به نكاتی اشاره می‌كنند كه باید در كانون توجه مراكز و نهادهای تصمیم‌گیری قرار گیرد.

مدیرعامل بانك خاورمیانه گفت یكی از دلایل احتیاط بانك‌های بزرگ برای گسترش همكاری با ایران در بخش‌های مختلف شاید به یك گزارش ارایه شده از سوی یك موسسه پژوهشی مستقر در فرانسه باشد. این موسسه كه كارش رتبه‌بندی و رصد ریسك‌های فعالیت بانكداری جهانی در كشورهای مختلف است به فاصله بسیار كوتاهی از امضای برجام گزارشی تهیه كرد و در آن به بانكداران توصیه كرد كه به ایران نروند.

این موسسه و سایر بانك‌های بزرگ دنیا الان به دو نكته بسیار حساس هستند و باید به این نكات توجه كرد. آنها می‌خواهند به طور كامل از لایه‌های پشت سر هم و كسانی كه پشت یك انتقال پولی هستند برایشان معلوم باشد. این مساله كه امروز به نام پولشویی و مبارزه با آن مشهور شده است یك عنصر بسیار تعیین‌كننده در همكاری بانك‌های بزرگ با بانك‌های كشورهای دیگر از جمله بانك‌های ایران است.

من در گفت‌وگوهایی كه با مدیران بانك‌ها و مدیران موسسه‌های پژوهشی داشتم به آنها تاكید كردم كه ایران از ۸ سال پیش قانون مبارزه با پولشویی را تدوین و تصویب كرده و آن را اجرا می‌كند. با این همه، بانك‌هاي خارجی برایشان بسیار مهم است كه قانون مبارزه با پولشویی در ایران درست و كامل اجرا شود. می‌توان از نمایندگان سیاسی مرتبط با سیاست خارجی خواست كه در گفت‌وگوهای خود این نكته را به روشنی توضیح دهند.

نكته دوم و حساسیت دیگر بانك‌های خارجی در همكاری یاعدم همكاری با سایر بانك‌ها این است كه از این بنگاه‌ها برای تامین مالی جریان تروریسم استفاده نشود. خوشبختانه ایران در این باره نیز قانون دارد و ان را مراعات می‌كند. با توجه به میزان حساسیت بانك‌های بزرگ جهان در باره دو نكته یاد شده تلاش ما این بوده است كه بگوییم و اثبات كنیم كه بانكداری ایران از این شرایط دور است.

عقیلی تصریح كرد جا انداختن این مسایل بسیار اهمیت دارد و باید از همه نیروی فكری و مادی و تبلیغاتی برای كسب اطمینان خارجی ‌ها استفاده كنیم. برای اینكه روشن شود چه می‌گویم یادآور می‌شوم كه ماموران ورزیده پولی و مالی و بانكی رد پای تروریست‌های منفجركننده برج‌های دوقلوی امریكا را دنبال كرده و به این نتیجه رسیدند كه خلبانان ۴ هواپیما هزینه آموزش خلبانی را از یك بانك در دوبی دریافت كرده‌اند.

كارهایی كه باید انجام شود

مدیرعامل بانك خاورمیانه با تاكید بر اینكه اكنون در بانك خاورمیانه یك اداره بسیار با اهمیت تاسیس كرده‌ایم كه كار ان تطبیق مقررات خارجی بانكداری با فعالیت‌های داخلی است. ما همه تلاش خود را به كار گرفته‌ایم كه از مقررات جهانی تبعیت كنیم و نظارت‌های خود را بر گردش پول و سپرده‌های مشتریان تا جایی كه ممكن است را افزایش می‌دهیم تا دچار اشتباه نشویم.

در حال حاضر وضع گونه‌ای است كه مدیران اجرایی بانك‌ها و مدیران عامل از نظر رتبه سازمانی در پله‌های پایین‌تر از مدیران نظارتی قرار دارند. این مدیران نظارتی قدرتی فوق‌العاده دارند تا معلوم نكنند كه منشا پول‌های ورودی به بانك‌ها از كجاست اجازه همكاری با مشتریان صادر نمی‌شود. برای اینكه خارجی‌ها از این مساله مطمئن باشند كه در ایران مبارزه با پولشویی جدی است و بانك‌های ایرانی مواظب همه چیز هستند از نهاد معتبر بانكی در جهان درخواست كرده‌ایم یك تیم ورزیده به ایران بفرستد و گردش كار بانك خاورمیانه را خوب بررسی كند و امیدوارم بعد از ماه رمضان به ایران بیایند تا شرایط همكاری با بانك‌های ایرانی از گردنه سخت عبور كند.

بانك‌های كشور باید هر بهانه‌ای كه راه ورود برای همكاری را سد می‌كند برطرف كنند كه می‌كنند. یادمان باشد كه در دنیای امروز توزیع قدرت گونه‌ای است كه مدیران شركت‌های بزرگ از جمله مدیران بانك‌ها زیر بار حرف و توصیه دولت‌ها نمی‌روند و این مساله‌ای است كه باید به آن توجه كنیم. بانك‌های خارجی تا زمانی كه اعتماد نكنند زیر بار هیچ توصیه ای حتی توصیه رییس‌جمهور امریكا هم نمی‌روند.

نظام بانكی امروز دنیا با ۱۵ سال پیش تفاوت‌های بنیادین كرده است و مدیران بانك‌ها دستشان باز نیست كه هر تصمیمی را بدون اجازه نهادهای نظارتی اتخاذ كنند، تا جایی كه از اخبار و گزارش‌های ارسالی استنباط می‌شود كرد می‌توان فهمید كه مردان سیاسی امریكا تمایل دارند بانك‌های خارجی با ایران همكاری كنند تا برجام آسیب نبیند.

بردبار باشیم

مدیرعامل بانك خاورمیانه گفت: با توجه به آنچه من توضیح دادم و واقعیت امروز است نباید انتظار داشته باشیم در یك مدت كوتاه منابع پولی و ارزی خارجی به ویژه از طرف بانك‌ها به ایران سرازیر شود. ما باید فعالیت‌های پركاری انجام دهیم تا شرایط مناسب باشد. در اقتصاد ایران نیز باید كارهایی انجام شود كه خوشبختانه تا امروز دولت و بانك مركزی خوب عمل كرده‌اند.

رساندن تورم به نزدیك ۱۰ درصد كامیابی بزرگی است. دولت باید برای بدهی ۵۳۰ هزار میلیارد تومانی خود فكری كند ه به نظرم بهترین كار توسعه بازار بدهی است. با توجه به اینكه بدهی خارجی ایران فقط ۵ میلیارد دلار است و بدهی دولت نزدیك به ۳۵ درصد تولید ناخالص داخلی است می‌توان توسعه بازار بدهی‌ها را در دستور كار قرار داد.

بازار بدهی‌ها زمانی موفق می‌شود كه دولت به وعده‌هایش عمل كند و این مستلزم تمركز در مدیریت بدهی‌هاست. وزارتخانه‌ها نباید بودجه خود را گونه‌ای تنظیم كنند كه بدهی بالا بیاورند و نتوانند سروقت پرداخت كنند. در لایحه بودجه ارایه شده دولت به مجلس برای سال ۱۳۹۵ انتشار معادل ۴۰ هزار میلیارد تومان پیش‌بینی شده بود كه نمایندگان مجلس نهم آن را نپذیرفتند و كار دولت را سخت كردند. نكته مهم این است كه اوراق بدهی باید توسط بخش خصوصی انجام شود كه سازوكار آن چندان سخت نیست.