رابطه پول و شادی واقعا چیست؟

این جـمله آنقـدر این روزها استفـاده مــی شود و بــا اینکه مـی‌دانیـم حقیــقت دارد، آن را نادیده می‌گیریم. همه مـا مــی‌خواهیم باور کنیم که خلاص شدن از دست ناراحتی‌ها راه بسیـار ساده‌ای دارد امـا حـرفـم را بـاور داشته باشید، ایـنکه بتوانیم بر احساسات‌مان غلبه کنیم و به خودمان یاد

بدهـیم کـه چـــطور شاد و خوشحال باشیم، خیلی خیلی سخت‌تر از پول درآوردن است.

اکثــر ما در جایی از زندگی با افرادی روبه‌رو می‌شویم که با وجود ثروت و شهرت‌شان، کمتر از آنچه ما انتظار داشتیم، شـاد و خوشبخـت بـــوده‌اند. تعجب برانگیز است که تعداد زیـادی از افــراد ثـروتـمند آن قـدر کـه مـا تـصور مـی‌کنـیـم، خـوشبخــتی را تجربه نمی‌کنند. تحقیقی که در دانشگاه ایلینوییس انجام گرفت، نشـان می‌دهد کـــه بیــش از ۳۰ درصد از ثـروتمندترین مـردم امـــریکا بــــه انـدازه آنهایی که درآمدی متوسط دارند احساس خوشبختی نمی‌کنند.

آیا تا به حال دقت کرده‌اید که بیشتر افراد بدبخت و بیچاره که هر روز با آنها برخورد می‌کنید، افراد ثروتمندی هستند؟ بدبختی که این افراد متحمل آن می‌شوند به خاطر این نیست که پول کافی برای خریدن یک غذای درست و حسابی را ندارد. به این خاطر است که همه انسان‌ها توقع بیشتری از پول دارند. پول نمی‌تواند همه آنچه که می‌خواهید را برای شما بخرد، اما در نظر آنهایی که همه چیزشان را برای پول می‌دهند، قبول اینکه برای رسیدن به موفقیت جزئی باید خیلی تلاش کنند مشکل است.

پس اگر شما هم جزء دسته آدم‌های ناراحتی هستید که فکر می‌کنید پول پاسخ مشکلات شماست، لازم است که بیشتر در این مورد فکر کنید. شما فقط به خاطر احساسات خودتان است که احساس خوشبختی نمی‌کنید. جمله‌ای هست که میگوید، "اگر الان و اینجا خوشحال نباشی، هیچوقت خوشحال نخواهی شد." این جمله مفهوم بسیار عمیقی دارد. یک کودک بی‌پول که زیر باران خیس آب شده است، می‌تواند با تصور یک حمام داغ شاد و خوشحال شود درحالی‌که همان باران برای یک مرد ثروتمند می‌تواند خاطرات بدی را به ذهن بیاورد چون دوستش را از دست داده است. مسئله این است که بفهمیم شادی و خوشبختی مسئله‌ای نیست که بتوانیم با چیزی خارجی، حال چه پول باشد چه هر چیز مادی دیگر، آن را به دست آوریم. خوشبختی چیزی است که خودتان می‌توانید آن‌را در هر موقعیتی که باشید انتخاب کنید. شرایط و موقعیت نیست که ممکن است بد باشد یا خوب باشد، طریقه نگاه کردن شما به آنهاست که آنها را خوب یا بد می‌کند.

البته پول مهم است و به ما کمک می‌کند که لذت بیشتری از زندگی ببریم. اما در همان حال، پول خیلی زیاد، با خود خوشبختی نمی‌آورد. باید این را خوب بفهمید.

پول خوشبختی نمی‌خرد

معلوم است اگر ۱۰ هزار تومان به کسی بدهیم، مرکز لذت در مغز او به همان اندازه‌ای که اگر به او غذا، همسر یا سیگار بدهیم، روشن می‌شود. اما این اشتیاق اولیه، شادی و لذت دراز مدت و همیشگی را در همه افراد به دنبال نخواهد داشت. حتی آنها که در لاتری برنده می‌شوند هم بعد از ۵ سال به وضعیت سابق خود برمی‌گردند. بالا رفتن درآمد به نظر نمی‌رسد که باعث شاد شدن بیشتر مردم شود و بیشتر تجارب منفی زندگی هم تاثیر خیلی کمی بر روی احساس رضایت و خوشبختی طولانی مدت ما خواهد داشت.

پیتر اوبل استاد دانشگاه پزشکی میشیگان می گوید، "رابطه بین پول و خوشبختی خیلی خیلی کم و کوچک است."

البته این به آن معنا نیست که بالا رفتن درآمد اصلاً مهم نیست. مقصود ما این است که ارتباط بسیار کمی بین ثروت و خوشبختی وجود دارد-براساس پاسخ‌های داده شده از طرف افرادی که تحقیق روی آنها انجام گرفته بود، این مقدار %۱ بوده است. و برای برخی گروه‌ها این رابطه کمی بیشتر و بزرگتر هم می‌شود. مردمانی که فقیر هستند وقتی وضعیت مالیشان کمی بهتر می‌شود احساس شادی و خوشبختی بیشتری می‌کنند. در اینگونه موارد، تصور دکتر اوبل این است که با کمی پول اضافی، مردم از شرایط و موقعیت‌های منفی حفظ می‌شوند. احتمال دیگر این است که پول پایه و موقعیت افراد را ارتقاء می‌بخشد که تاثیر بسیار بیشتر بر خوشبختی خواهد داشت.

اما چرا پول نمی‌تواند حس ماندگار خوشبختی را در ما ایجاد کند؟ بخشی از آن به این دلیل است که مردم خوب نمی‌دانند که باید با پولشان چه کار کنند. گاهی اوقات طریقی که مردم پولشان را خرج می‌کنند حتی می‌تواند آنها را ناراحت‌تر هم بکند. برای مثال، مردم معمولاً لذت بسیار زیادی از ارتباط با یکدیگر می‌برند. اگر اولین کاری که برنده‌های لاتری می‌کنند این باشد که کارشان را ول کنند و به کشوری بروند که هیچیک از آشنایانشان آنجا نباشد، احساس تنهایی و افسردگی خواهند کرد.

مشکل اصلی این است که مغز انسان در برابر تجارب مثبت شرطی می شود. بدست آوردن مقدار زیادی پول که انتظارش را نداشتید، چیز خیلی خوبی است اما با گذشت زمان واکنش شما به آن عادی می‌شود. انسان به همه چیز عادت می‌کند، از بهترین وقایع و تجربیات گرفته تا بدترین آنها، کم کم برای او عادی می‌شود.

اینجا سوال دیگری مطرح می‌شود. با این تفاسیر خوشبختی چه اهمیتی می‌تواند داشته باشد؟ افرادی که مبتلا به بیماری‌های حاد هستند خودشان را به همان اندازه بقیه خوشحال می‌دانند اما باید پول خیلی زیادی را برای سلامتی خود خرج کنند. خیلی از لذت بخش‌ترین تجربیات زندگی خوشبختی نمی‌آورد. مثلاً بچه‌دار شدن که ابتدا یکی از لذت بخش‌ترین تجربیات زندگی هر فرد است بعد از مدت کوتاهی دیگر آن احساس شادی اولیه را در فرد ایجاد نمی‌کند اما این به آن معنا نیست که باید دست از بچه‌دار شدن برداریم.

بخشی از مفهوم زندگی این است که بالا و پایین داشته باشد. زندگی که همیشه از خوشبختی و شادکامی توام باشد، زندگی چندان خوبی نخواهد بود.

طبق بررسی محققان حداقل یک رابطه مهم بین پول و خوشبختی وجود دارد آن این است که بعد از مدتی آنها که احساس خوشختی می‌کنند می‌توانند پول بیشتری کسب کنند. پس بااینکه پول نمی‌تواند موجبات خوشبختی افراد را فراهم کند، خوشبخت بودن می‌تواند برای آنها پول ساز باشد.