ممنوعیت محصولات تراریخته در ۳۷ کشور +جدول

تولید‌کنندگان مدعی هستند که این محصولات دستکاری شده ژنتیکی دارای ویژگی مقاومت به حشره یا علف‌کش هستند که جای بسیار تامل دارد؛ در طول دو دهه گذشته عمدتاً 10 کشور در جهان 98 درصد مساحت زیر کشت این محصولات را تولید کرده‌اند که در بین آنها سه کشور امریکا، آرژانتین و برزیل حدود 75 درصد از کل این مساحت را به خود اختصاص داده‌اند.

محصولات دستکاری شده ژنتیکی تقریبا بر روی حدود چهار درصد از کل زمینهای قابل کشت در جهان و با مشارکت کمتر از یک درصد از کل کشاورزان جهان به زیر کشت رفته است؛ در این مدت شواهد و مستندات مبتنی بر مطالعات و پژوهشهای زیادی در زمینه اثرات سوء این محصولات بر محیط زیست و سلامت انسان دام و محصولات کشاورزی دستکاری شده ژنتیکی صورت گرفته شده است که تا‌کنون منجر به تصمیم 37 دولت در جهان طبق جدول زیر برای عدم کاشت این محصولات و بعضا در مواردی استفاده محدود از این محصولات در کشور‌شان شده است:

6 شرکت بزرگ Monsanto, Syngenta, Dow, DuPont, Bayer and BASF هم‌اکنون بیش از 75 درصد بازار جهانی تولید محصولات دستکاری شده ژنتیکی یا سمومی که به واسطه این محصولات فروخته می‌شوند را در اختیار دارند؛ قابل توجه است که شرکتهای آلمانی Bayer and BASF و شرکت سوئیسی Syngenta به دلیل عدم اطمینان از ایمن بودن محصولات برای سلامت مردم و محیط زیست خود در کشورهایی که در آنجا به ثبت رسیده‌اند اجازه فروش ندارند.

در تابستان سال 2015 میلادی پاپ، رهبر کاتولیکهای جهان در نامه‌ای خطاب به همه افراد جامعه بشری در مورد تاثیر محصولات دستکاری شده ژنتیکی بر روی محیط زیست و متمرکز ساختن زمینهای کشاورزی در دستان تعدادی محدود از افراد بشر ابراز نگرانی کرد؛ در دو دهه گذشته مدعیان و طرفداران محصولات دستکاری شده ژنتیکی (GMOs) اعلام داشته‌اند که:

1. استفاده از تکنیک‌های مهندسی ژنتیک در ایجاد این محصولات جدید در واقع در امتداد آمیزشهای طبیعی گیاهان است و ریسک بیشتر یا متفاوتی از زاد و و لد طبیعی محصولات گیاهی در طبیعت ایجاد نمی‌کند که بطور قطع این ادعا صحیح نیست چرا که منابع ژنی قابل انتقال به گیاه صرفا از منابع گیاهی خویشاوندی همان گیاه است نه منابع دیگر مثل باکتری و ...

2. این محصولات ایمن هستند و می‌توان آنها را مغذی‌تر از محصولات گیاهی طبیعی کرد در حالیکه روند روزافزون پژوهشها و بررسیها خلاف این موضوع را نشان می‌دهد و هر چه جلوتر می‌رویم به تمهیدات کشورها برای برخوردهای سختگیرانه‌تر با این محصولات مواجه می‌شویم.

3. تولید این محصولات تحت نظارت و مقررات برای ایمن‌سازی است لیکن متاسفانه در عمل چنین چیزی اتفاق نیفتاده است که به عنوان مثال می‌توان به رها‌سازی غیرقانونی برنج تراریخته آن هم در سالهایی که جمهوری اسلامی ایران پروتوکل کارتاهینا را تصویب و به اجرا در آورد اشاره کرد.

4. بازده محصول با استفاده از این روش افزایش پیدا می‌کند در حالیکه این موضوع صحت ندارد و بسیاری از واریته یا ارقام محلی به مراتب دارای عملکردی بیشتر نسبت به این ارقام دارند.

5. استفاده از آفت‌کشها را کم می‌کند؛ چنین موضوعی در عمل درست نیست و در مجموع سمومی که برای مبارزه با علف‌کش یا آفات این محصولات استفاده می‌شود اختلاف معنی‌داری با ارقام معمول ندارند.

6. به نفع کشاورزان خواهد بود و زندگی آنها را راحت‌تر می‌کند؛ تجربه کشاورزانی که در دنیا این محصولات را کشت می‌کنند نشان می‌دهد که در میان مدت کشت این محصولات چنان خسارتی به کشاورزان خواهد زد که به سختی قابل جبران خواهد بود.

7. منافع اقتصادی بالایی دارد؛ بررسیهای صورت گرفته شده نشان می‌دهد که کشاورزانی که مبادرت به کشت این محصولات کرده‌اند بعد از چند سال به‌عنوان شاکی به دادگاهها مراجعه کرده‌اند چرا که منافع اقتصادی آنها لطمات جدی خورده است.

8. سود به محیط زیست می‌رساند؛ متاسفانه با کاهش تنوع زیستی به لحاظ کاشت این محصولات شاهد خسارت جدی به محیط زیست و بر هم زدن اکوسیستم طبیعی خواهیم بود.

9. به تغذیه مردم جهان کمک خواهد کرد؛ این هم در میان‌مدت و دراز مدت موجب از حیظ انتفاع خارج شدن زمینهای مناسب کشاورزی خواهیم بود و کمکی به تغذیه مردم جهان نخواهد کرد.

باید گفت بر اساس شواهد قابل اطمینان و مستندهای علمی، 9 ادعای ذکر شده در بالا صحت ندارد و برعکس، شواهد علمی جمع‌آوری و منتشر شده در طول دو دهه گذشته (از جمله انتشار صد‌ها مقاله و گزارشات مستند) در ارتباط با محصولات دستکاری شده ژنتیکی نشان می‌دهند که متاسفانه این محصولات هیچیک از انتظارات ذکر شده در بالا را برآورده نکرده است و 6 شرکت سرمایه‌دار بزرگ صرفا مشغول به انحراف اذهان عمومی مردم جهان برای فروش محصولات خود بوده‌اند.

با توجه به موارد فوق لازم است مسئولان کشور برای پیشگیری از تبعات کشت و واردات گسترده این محصولات، تصمیمی عاقلانه برای حفظ امنیت غذایی و سلامت جامعه و منابع طبیعی همانند 39 کشور دیگر اتخاذ کنند؛ به نظر می‌رسد در بین این کشورها تصمیم دولت روسیه برای ممنوعیت کشت همچنین واردات تراریخته به مدت حداقل پنج سال بتواند بهترین گزینه برای جمهوری اسلامی ایران توصیه و قلمداد شود تا در این مدت با مطالعات تحقیقات و توسعه فناوریهای نسل نوین تراریخته‌ها و ارزیابی‌های خطرات آنها بر اساس قانون و رفع نواقص قانونی و برچسب‌زنی تصمیم مناسب گرفته شود.