روزنامه کیهان: وبسایت مشرق در تحلیلی نوشت: بیش از یک سال از تصویب و بیش از شش ماه از اجرایی شدن برجام می‌گذرد، اما آثاری از اجرای تعهدات آمریکایی‌ها مشاهده نمی‌شود. بسیاری از مسئولین و مردم قبل از تصویب این توافقنامه انتظار بدعهدی‌های آمریکا را داشتند و دشمنی‌های آمریکا طی سال‌های گذشته را نشانه‌ای بر عدم اعتماد به این کشور می‌دانستند. همین دشمنی‌ها بود که مقام معظم رهبری را بر آن داشت تا در هنگام پذیرش مشروط برجام، دستور تشکیل هیئتی برای نظارت بر برجام بدهند.
مقام معظم رهبری در این باره در نامه به رئیس جمهور در هنگام پذیرش برجام در مهر ماه 1394 نوشتند: وجود پیچیدگی‌ها و ابهام‌ها در متن برجام و نیز گمان نقض عهد و تخلفات و فریب‌کاری در طرف مقابل بویژه آمریکا، ایجاب می‌کند که یک هیئت قوی و آگاه و هوشمند، برای رصد پیشرفت کارها و انجام تعهدات طرف مقابل و تحقق آنچه در بالا بدان تصریح شده است، تشکیل شود. ترکیب و وظایف این هیئت باید در شورای عالی امنیت ملی تعیین و تصویب شود.
از اظهارات مقام معظم رهبری مشخص می‌شود که وظیفه این هیئت بررسی اجرای برجام و تشخیص نقض برجام چه نقض کلی و چه نقض جزیی آن است.
تناقض در میزان برگزاری جلسات، یکی از ابهامات درباره این هیئت است. خبرگزاری ایسنا 4 آذر ماه 1394 به نقل از علی شمخانی از برگزاری 3 جلسه هیئت نظارت بر برجام با موضوع «تحریم‌ها» و سند بازسازی راکتور اراک خبر داد.
شمخانی 8 ماه بعد در 10 تیر ماه 1395 و بنا بر خبری که خبرگزاری تسنیم از دبیر شورای عالی امنیت ملی منتشر کرد، از برگزاری چهار جلسه این هیئت خبر داد.
شمخانی 15 تیر ماه در نشست غیر علنی با نمایندگان مجلس شورای اسلامی هم برگزاری چهار جلسه را تأیید کرده بود. با کنار هم قراردادن اظهارات علی شمخانی در آذر 94 و تیر 95 این نتیجه‌گیری حاصل می‌شود که این هیئت در 8 ماه اخیر فقط یک جلسه برگزار کرده است.
مسئولین آمریکایی پس از برجام تهدیدها و تحریم‌های زیادی علیه ایران اعمال کرده‌اند. این اقدامات نشان می‌دهد که دشمنی آمریکایی‌ها با توافق برجام کم نشده است. از روز اجرای توافق، بزرگ‌ترین بانک‌های جهان به خودداری از همکاری‌های بانکی با مشتریان ایرانی یا شرکت‌هایی که به دنبال تجارت در ایران هستند ادامه داده‌اند، زیرا نگرانند که متهم به نقض تحریم‌های پا برجای دولت آمریکا شوند. این امتناع از همکاری موجب بروز مشکلاتی شده است و شرکت‌های مهم اروپایی نتوانسته‌اند خدمات بانکی ضروری برای تجارت در ایران را دریافت کنند. بر همین اساس بود که ولی‌الله سیف، رئیس کل بانک مرکزی، در آمریکا به تلویزیون بلومبرگ گفت که «تقریباً هیچ چیز» از این توافق که در روز 16 ژانویه اجرایی شد عاید ایران نشده است. برخی از این تهدیدها عبارت است از: قانون محدودیت ویزا، تحریم‌های موشکی علیه ایران، شروط جدید کنگره آمریکا برای رفع تحریم، پرداخت غرامت 10/5 میلیارد دلاری، محدودیت‌های مکرر مالی علیه ایران، غارت دو میلیارد دلاری، ممنوعیت خرید آب سنگین از ایران، متمم پیشنهادی سناتور کلی آیوته مبنی بر تحریم‌های بیشتر علیه ایران، پیشنهاد تحریم جدید به
خاطر بازداشت تفنگداران آمریکایی، افزودن نام افراد و شرکت‌های جدید به فهرست تحریم‌ها به بهانه برنامه موشکی، عدم اجازه دسترسی به نظام مالی آمریکا و استفاده از چرخه دلار در مقابل این اقدامات خصمانه، تقریباً هیچ عکس‌العملی از سوی هیئت نظارت بر برجام صورت نگرفت و تنها در چند روز اخیر دکتر ولایتی- به عنوان عضو هیئت نظارت بر برجام- در مصاحبه‌ای با اشاره به روند اجرای برجام گفت: «در این فاصله آمریکایی‌ها به تعهداتشان که رفع تحریم‌ها و آثار آن، آزادی تجارت و ارتباطات علمی، فناوری، تجاری و مالی میان ایران و دیگر کشورها و غرب است، عمل نکردند و علت آن هم مشکلاتی است که وجود دارد.»
جالب اینجاست که اعضای تیم مذاکره کننده نیز همه تصمیم‌گیری‌ها درباره نقض برجام را منحصر در هیئت نظارت بر برجام می‌دانند و خود را مجری قلمداد می‌کنند.
در این میان باید تأکید کرد که از دیگر اعضای هیئت نظارت بر برجام که گفته می‌شود آقایان حسن روحانی، علی لاریجانی، محمد جواد ظریف، حسین دهقان، علی شمخانی و علی اکبر صالحی هستند، انتظار می‌رود که به عنوان عضو این هیئت، مواضع جدی‌تری علیه بدعهدی‌های آمریکا اتخاذ نمایند و در صورت نقض برجام، این موارد را به صورت علنی به مردم اعلام کنند.
دیدگاه تان را بنویسید