زوایای واقعی و روانی تحولات بازار ارز

کد خبر: 597289

یک اقتصاددان با اشاره به تقویت دلار نسبت به سایر ارزها به دلیل انتظارات از تحولات اقتصادی در دوره رئیس جمهور جدید آمریکا، تحقق نیافتن پیش‌بینی‌های پسابرجامی و شکل‌گیری انتظارات تورمی را علل افزایش نرخ ارز در هفته‌ اخیر دانست.

خبرگزاری فارس: مرتضی بکی با بیان اینکه رشد نرخ ارز دلایل داخلی و خارجی دارد، اظهارداشت: بعد از آنکه سیاست‌های انقباضی پولی در آمریکا دنبال شد و سیاست‌های خروج از رکود تا حد زیادی تحقق پیدا کرد، روند بهبود اقتصادی آمریکا شروع شد و این مساله موجب تقویت دلار نسبت به سایر ارزها شد. وی افزود: مساله دیگری که موجب تقویت دلار در برابر دیگر ارزها شده است، انتظاراتی است که نسبت به آینده وجود دارد. اقتصاد آمریکا هم‌اکنون از لحاظ زیرساختی به شدت نیاز به سرمایه‌گذاری دارد و منابع آن باید به روش‌های مختلفی تامین شود و دولت ترامپ هم این را نوید داده که به داخل اقتصاد آمریکا توجه خواهد کرد. این کارشناس اقتصادی با بیان اینکه انتظار می‌رود حجم زیادی از منابع به اقتصاد آمریکا وارد شود، تصریح کرد: بنابراین اینگونه انتظارات برای افزایش تقاضای دلار در آینده شکل می‌گیرد و نرخ دلار در برابر سایر ارزها تقویت می‌شود. وی در واکنش به این نکته که تقویت دلار به دلیل سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های اقتصاد آمریکا منوط به عدم اعمال سیاست انبساط پولی است، گفت: دقیقا؛ بحث این است که حجم منابع مورد نیاز از چه محلی تامین می‌شود؛ آیا از محل سیاست‌های پولی انبساطی است یا جذب سرمایه‌های داخلی و خارجی. بکی ادامه داد: به طور کلی برآیند تقاضا برای دلار باعث تقویت دلار شده و عاملی که در حال حاضر نرخ دلار را حرکت داده است، انتظار سرمایه‌گذاری در اقتصاد آمریکا است. تضعیف دلار برای کاهش کسری تراز تجاری در اولویت سیاست‌های آمریکا نیست وی با اشاره به اینکه نرخ برابری ارزها همیشه به عنوان یک ابزار سیاست‌گذاری در سطح بانک‌های مرکزی برای جبران کسری تراز تجاری مورد توجه قرار گرفته است، گفت: تضعیف دلار برای جبران کسری تراز تجاری مورد توجه سیاست‌گذاران اقتصادی و دولت آینده نیست و در اولویت قرار ندارد اما در مقاطعی بوده که تضعیف دلار به عنوان ابزار سیاستی اتفاق افتاده است. جهت‌گیری توسعه زیرساخت‌ها با جذب سرمایه‌گذاری دلار را تقویت کرد این کارشناس اقتصاد بین الملل ادامه داد: در این شرایط می‌توان گفت یکی از مسائلی که تاثیر زیادی بر رشد بهای دلار در برابر سایر ارزها داشته، سخنان ترامپ درباره اقتصاد آمریکا و بحث‌هایی که درباره جذب سرمایه‌گذاری برای بازسازی زیرساخت‌های آمریکا بوده است. کاهش فاصله نرخ برابری دلار به یورو به 1.06 وی در پاسخ به این سوال که آیا کاهش فاصله دلار با یورو همچنان حفظ خواهد شد، گفت: به طور کلی بعد از اینکه اقتصاد آمریکا از شرایط رکود بیرون آمد، دلار در برابر ارزها دیگر تقویت شد. اگر نرخ برابری‌ها را هم نگاه کنید، می‌بینید که نرخ برابری دلار از 1.3 به 1.06 رسیده که پایین‌ترین سطح در یک سال گذشته‌ است و معنای آن تقویت دلار در برابر یورو. بکی افزود: اما اینکه در اقتصادهای دنیا چه اتفاقی می‌افتد و آیا این مقوله فقط به اقتصاد آمریکا برمی‌گردد، باید به این نکته توجه داشت که اتحادیه اروپا از تضعیف یورو در برابر دلار برای تقویت تراز تجاری نفع می‌برد و در واقع اتحادیه اروپا از تقویت دلار استقبال می‌کند. وی تاکید کرد: بنابراین بخشی از علل افزایش نرخ دلار به داخل اقتصاد آمریکا مربوط می‌شود. نرخ برابری دلار به یورو مطابق با بازارهای بین‌المللی است این کارشناس اقتصادی با بیان اینکه وضعیت اقتصاد ایران متفاوت از شرایط اتحادیه اروپا و دیگر کشورها است، گفت: اگر ارزش ریال را در برابر دلار و یورو در نظر بگیریم و این نرخ را به صورت متقاطع حساب کنیم می‌بینیم که نرخ برابری ریالیِ یورو و دلار، همان نرخی است که در بازارهای بین‌المللی مانند فارکس سینگنال داده می‌شود و بانک مرکزی هم سعی می‌کند همین نسبت را بین یورو و دلار برقرار کند. وی تصریح کرد: در بازار ارز آزاد هم همین ترتیب وجود دارد و زمانی که بازارهای جهانی تغییراتی انجام می‌شود در بازار داخلی هم ارزش ریالی دلار تغییر می‌کن به‌طوری که در همین مدت ارزش ریالی دلار در برابر ارزش ریالی یورو تقویت شده است. پس بنابراین بخشی از تغییرات تحت تاثیر تحولات اقتصاد بین‌الملل است. بکی با اشاره به چگونگی تقویت پولی ملی، اظهارداشت: اگر فرض کنیم که اقتصاد داخلی تقویت شود به طوری که تولید و صادرات افزایش یابد، میزان عرضه ارز در بازار داخل افزایش خواهد یافت و نرخ برابری ریال و دلار نزول می‌کند. هر قدر اقتصاد به سمت رونق حرکت کند، پول ملی تقویت می‌شود وی اضافه کرد: آن چیزی که در اقتصادهایی غیر از آمریکا و اتحادیه اروپا رخ می‌دهد در همین مکانیزم قرار دارد. این اقتصاد‌ها هر چقدر توان صادراتی‌شان بیشتر شود، پولی ملی‌ آنها هم تقویت خواهد شد و اگر توان صادراتی کاهش یابد نرخ برابری پولی ملی نسبت به دلار و سایر ارزها تضعیف می‌شود. این کارشناس اقتصاد بین‌الملل افزود: هر چقدر اقتصاد به سمت رونق حرکت کند، به طور طبیعی ارزش پول ملی تقویت می‌شود زیرا عرضه ارز از محل رشد صادرات افزایش می‌یابد و از طرف دیگر در صورت جذب سرمایه‌گذاری خارجی، تقاضای خرید پول ملی به واسطه ورود و خروج سرمایه‌گذاری‌های خارجی رشد خواهد کرد و حساب سرمایه مثبت در کنار تراز تجاری مناسب، بهبود در تراز پرداخت‌ها را رقم می‌زند. نتیجه بهبود در تراز پرداخت‌ها، افزایش ارزش پول ملی است. انتظارات برجامی نرخ ارز را کنترل کرده بود وی با بیان اینکه قبل از توافقات هسته‌ای (برجام)، این انتظار در ایران به وجود آمد که با انجام توافقات هسته‌ای، منابع بین‌المللی به داخل اقتصاد ایران سرازیر می‌شود، تصریح کرد: این انتظارات باعث شد نرخ برابری ریال به دلار و ریال به یورو تثبیت شود. بکی ادامه داد: در چند سال اخیر بانک مرکزی توانست نرخ تورم را کنترل کند و این کنترل موجب ثبات نسبی قیمت‌ها در بازار ارز شد. اما این شرایط تا زمانی می‌تواند ادامه یابد که انتظارات فعالان اقتصادی کنترل رشد نقدینگی و عدم کسری بودجه باشد. وی گفت: هر گونه عدم تحقق درآمدها می‌تواند انتظارات تورمی ایجاد کند زیرا دولت در صورت کسری بودجه بخشی از درآمد خود را باید با استقراض از بانک مرکزی تامین کند. این شرایط موجب شکل‌گیری انتظارات تورمی می‌شود در بازار ارز و رشد قیمت‌ها می‌شود. کسری بودجه دولت علامت رشد نرخ ارز برای فعالان اقتصادی است بکی با اشاره به شرایط کنونی اقتصاد ایران، اظهارداشت:‌ در شش ماهه اول سال جاری بخش عمده درآمدهای دولت تحقق پیدا نکرده است و در حوزه صادرات نفت هم با وجود امیدهایی که برای افزایش صادرات به وجود آمده است اما به باور فعالان اقتصادی و فعالان بازار، کسری بودجه را پوشش نخواهد داد و استقراض دولت از بانک مرکزی برای تامین کسری بودجه استمرار پیدا خواهد کرد. بنابراین پیش‌بینی از انتظارات تورمی می‌رود. این کارشناس اقتصادی افزود: به وجود آمدن انتظارات تورمی پایه نرخ برابری ریال به دلار را افزایش می‌دهد؛ بنابراین تضعیف ریال در برابر دلار به چند دلیل به وجود آمده است. اولین دلیل انتظارات از بهبود رشد اقتصادی آمریکا و رشد جهانی دلار در برابر سایر ارزها از جمله یورو است. دلیل دوم عدم تحقق پیش‌بینی‌ بهبود شرایط اقتصادی از جمله افزایش رشد اقتصادی و گشایش‌های قابل توجه ارزی و دلیل سوم انتظار کسری بودجه و به تبع آن افزایش انبساط پولی در بین فعالان اقتصادی و بازار ارز است. به گفته وی همه این عوامل فعالان اقتصادی را به سمت معامله دلار و یورو با قیمت‌های بالاتر هدایت کرده است. سیاست‌ها و تصمیمات اوپک تاثیر چندانی بر تحولات قیمتی بازار نفت ندارد این کارشناس اقتصاد بین‌الملل درخصوص تاثیر تصمیم اوپک برای کاهش سقف تولید و تثبیت افزایش سطح تولید ایران به حدود 3 میلیون و 900 هزار بشکه در روز بر بازار ارز، گفت: اساسا سیاست‌های اوپک و تصوراتی که درباره تاثیر اوپک بر قیمت‌های جهانی نفت دارد، به آن اندازه‌ای که تصور می‌شود نیست. وی با بیان اینکه اوپک نقش زیادی در تعیین قیمت‌های جهانی نفت ندارد، تصریح کرد: ممکن است اخبار کاهش عرضه نفت از سوی اوپک بتواند تثبیت قیمت‌ها را در پی داشته باشد اما اینکه اوپک بتواند منحنی قیمت‌ها را تغییر دهد، بسیار بعید به نظر می‌رسد. تاثیر مثبت تصمیم اوپک بر تعدیل انتظارات تورمی بکی ادامه داد: با توجه به تصمیم اوپک برای کاهش سطح تولید و موافقت با افزایش تولید نفت خام ایران، قطعا درآمدهای نفتی بهبود و نسبت تحقق درآمدهای نفتی پیش‌بینی شده افزایش خواهد یافت و به همین واسطه از سطح انتظارات تورمی در بازار ارز کاسته خواهد شد چراکه انتظارات فعالان اقتصادی از متغیرهای اقتصادی منجر به تقویت و یا تضعیف پولی ملی می‌شود. کنترل نرخ ارز با مدیریت انتظارات تورمی وی تاکید کرد: با این وجود بازار همچنان انتظارات تورمی دارد و این پدیده موجب باقی ماندن شکاف نرخ رسمی و غیررسمی ارز شده است. این کارشناس اقتصادی با اشاره به دیدگاه برخی اقتصاددانان مبنی بر اینکه نرخ برابری دلار و ریال را به طور مطلق بازار تعیین کند، گفت: بنده این دیدگاه قبول ندارم و معتقدم بانک مرکزی باید با استفاده از ابزارهای سیاستی خود نرخ برابری ریال به دلار و سایر ارزها را تغییر دهد اما برخی بازار را به طور مطلق قبول دارند. وی تصریح کرد: اگر بانک مرکزی می‌خواهد به بازار تکیه کند، باید مراقب رفتارهای بازار باشد تا جهش در نرخ ارز اتفاق نیافتد و راه جلوگیری از جهش نرخ ارز هم مدیریت انتظارات تورمی است. بانک مرکزی گزارش جامعی از وضعیت رشد اقتصادی، تورم و بودجه دولت منتشر کند بکی با بیان اینکه یکی از مشکلات نظام بانکی عدم هدف‌گذاری و پیش‌بینی تورم است، افزود: گزارش‌های بانک مرکزی پیشینی نیست و معمولا گزارش‌ها پسینی است و این خود یک چالش است زیرا این پیش‌بینی‌ها می‌تواند بازار را جهت بدهد اما بانک مرکزی خودش سیاست‌گذاری می‌کند و برخی برهه‌ها از بازار عقب می‌ماند. این اقتصاددان تاکید کرد: بانک مرکزی باید انتظارات تورمی را با انتشار گزارش‌های رشد اقتصادی، تحولات اقتصادی، متغیرهای پولی و بانکی و وضعیت بودجه دولت مدیریت کند. بانک مرکزی با انتشار گزارش‌های مستند درخصوص آینده نرخ تورم می‌تواند انتظارات تورمی را در بازار کاهش داده و التهاب را از بین ببرد. بخشی از تضعیف ریال در برابر دلار طبیعی است وی اضافه کرد: باید در نظر داشت که با توجه به اینکه به نظر می‌رسد نرخ رشد اقتصادی با آنچه که پیش‌بینی شده است، فاصله معنا داری خواهد داشت، تضعیف ریال در برابر دلار پدیده‌ای طبیعی است اما بانک مرکزی با مدیریت انتظارات تورمی می‌تواند از جهش‌های مقطعی نرخ ارز جلوگیری کند.
۰

دیدگاه تان را بنویسید

 

اخبار مرتبط سایر رسانه ها

    Markets

    نیازمندیها

    تازه های سایت

    سایر رسانه ها