عزل و نصب‌های پرحاشیه دانش آشتیانی/ حال و روز آموزش و پرورش بعد از خانه‌تکانی‌ آقای وزیر چه می‌شود؟

گروه جامعه؛حامد حسین عسکری: پس از آنکه علی اصغر فانی وزیر کم سر و صدا و کم حوصله آموزش و پرورش، در روزهای پایانی مهرماه امسال، مجبور به استعفای ناخواسته شد، رئیس دولت موسوم به تدبیر و امید، «فخرالدین احمدی دانش آشتیانی» را برای کسب رای اعتماد به نمایندگان مجلس دهم معرفی کرد.

از همان روزی که برخلاف شواهد و قرائن و به صورت یکباره، نام «محمدعلی نجفی» بعنوان گزینه پیشنهادی حسن روحانی برای آموزش و پرورش خط خورد و دانش آشتیانی جایگزین وی شد، تعجب همراه با تردید در محافل سیاسی و کارشناسی نسبت به این اقدام روحانی، به سوژه اصلی تحلیل‌ها تبدیل شد.

علت اصلی این تعجب و تردید هم، از یک سو، حواشی پُر رنگ سیاسی وزیر پیشنهادی در روزهای اوج فتنه 88 - بویژه در روز قدس 88 و قبل از آن در تحصن‌های دانشگاه امیرکبیر - بود که حتی منجر به بازداشت چند ساعته و آزاد شدن او با وساطت یکی از بزرگان حوزوی دانشگاهی شد و از سوی دیگر، بدلیل نقش کم‌رنگ دانش آشتیانی در حوزه آموزش و پرورش و نا آشنایی او با مشکلات و چالش‌ها و نیازهای این بخش بود که حتی وزیری مانند فانی هم با آن سابقه طولانی نتوانسته بود از پس آنها برآید.

تنها سابقه برجسته دانش آشتیانی در آموزش و پرورش، مدیریت مجموعه مدارس غیرانتفاعی مفید و حضور در برخی کارگروههای مطالعاتی آموزش و پرورش بوده و بخش اصلی اشتغالات وی در حدود سه دهه اخیر، در وزارت علوم بوده است؛ شاید به همین دلیل هم رئیس جمهور یکبار دیگر و در سال 93، وی را برای وزارت علوم به مجلس نهم معرفی کرد، اما مجلس نهم بدلیل همان حواشی غیرقابل چشم‌پوشی به او چراغ سبز نشان نداد.

اما با وجود این تردیدها و ابهامات و انتقاهای کارشناسی از درون و بیرون مجلس، دانش آشتیانی 11 آبان ماه امسال به بهارستان رفت و با اعمال نفوذ شک‌برانگیز دو فراکسیون موسوم به امید (اصلاح‌طلبان) و مستقلان (نزدیک به دولت و لاریجانی)، توانست با 157 موافق، 111 رای مخالف و 6 رای ممتنع مجوز رفتن به طبقه چهارم ساختمان شهید رجایی آموزش و پرورش را بگیرد و در ماههای باقی‌مانده از عمر دولت یازدهم، وعده حل مشکلات و جهش در نظام تعلیم و تربیت کشور را بدهد.

آغاز خانه‌تکانی آقای وزیر؛ 7 روز پس از رای اعتماد

با وجود آنکه از همان روز رای اعتماد، خود مجلسی‌ها هم به چشم آزمون و یک فرصت چندماهه به این رای اعتماد نگاه می‌کردند، اما وزیر تازه‌کار آموزش و پرورش یک هفته بعد از نشستن بر صندلی، دست به قلم شد و اولین انتصاب را رقم زد.

دانش آشتیانی 18 آبان ماه محمد بطحایی معاون پشتیبانی و سرپرست یک هفته‌ای وزارت آموزش و پرورش - در فاصله رفتن فانی و آمدن دانش آشتیانی - را کنار گذاشت و به جای وی، «حسین فرزانه» را به سمت معاون توسعه مدیریت و پشتیبانی وزارتخانه منصوب کرد.

هنوز جوهر خودنویس این انتصاب خشک نشده بود که آقای وزیر چهار روز بعد و در 22 آبان، دومین مهره خود را هم به دایره آورد. این بار، با کنار گذاشتن حمیدرضا کفاش معاون پرورشی و فرهنگی، «مهدی فیض» را به جای وی ب ساختمان زنده‌یاد علاقمندان و دفتر معاونت پرورشی فرستاد.

وزیر مستعجل دولت، در سومین قدم، 29 آبان ماه مشاور وزیر و مدیرکل دفتر وزارتی را هم برکنار کرد و «مجتبی زینی‌وند» را جایگزین محمد فاضل کرد.

آقای وزیر در چهارمین قدم، 17 آذرماه «مهدی نیکدل» را به سمت مدیرعامل صندوق ذخیره فرهنگیان منصوب کرد؛ انتصابی که با توجه به عزل و دستگیری شهاب‌الدین غندالی در روزهای پایانی وزارت فانی و انتصاب یک سرپرست، بیشتر باعث تعجب همگان شد.

این تعجب و نگرانی بیشتر از آن جهت بود که نمایدگان مجلس با تصویب تحقیق و تفحص از مفاسد این صندوق، خواهان خودداری از انتصاب‌های یکباره در صندوق بودند تا سرنخ‌ها از بین نرود.

پنجمین امضای وزیر تازه کار برای معاونت حقوقی و امور مجلس بود؛ این بار دانش آشتیانی در 29 آذرماه حجت‌الاسلام ناصری زنجانی را از معاونت امور مجلس کنار گذاشت و یوسف نجفی را جایگزین وی کرد. گویا دومین وزیر آموزش و پرورش روحانی، می‌خواست جای پای خود را در بین مجلسی‌ها محکم‌تر کند که بعد از یک ماه و نیم، معاون امور مجلس خود را هم تغییر داد.

وزیر آموزش و پرورش در ششمین قدم، به سازمان نوسازی مدارس رسید. آشتیانی این بار، 6 دی ماه مرتضی رئیسی دهکردی رئیس با سابقه و خوشنام سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس کشور را هم یکباره کنار گذاشت و «محمدتقی نظرپور» را به جای وی بر صندلی ساختمان قیطریه نشاند.

بررسی سوابق این معاون تازه منصوب شده هم نشان می‌دهد که به تازگی دکترای معماری خود را از دانشگاه گرفته و از دانشگاه مستقیم به سازمانی آمده است که با انبوهی از مشکلات و چالش‌ها فنی و مالی در هر سال مواجه است.

گردونه خانه‌تکانی آقای وزیر ادامه داشت تا اینکه 13 دی ماه و درهفتمین گام، «رضوان حکیم‌زاده» را هم از وزارت علوم از حوزه آموزش عالی کشور به آموزش و پرورش آورد و بر صندلی معاونت آموزش ابتدایی نشاند.

گویا این معاونت حساس و راهبردی، از چندی پیش بدون حضور معاون سابق - محمد دیمه‌ور - به صورت صلواتی اداره می‌شده است؛ حالا با وجود گزینه‌های درون وزارتخانه، فردی از وزارت علوم برای سامان‌بخشی این حوزه آمد!

دانش آشتیانی دو روز بعد و درتاریخ 15 دی ماه، هشتمین انتصاب خود را هم ثبت کرد و «محمدحسین کفراشی» را به عنوان رئیس مرکز حراست وزارتخانه منصوب کرد. کفراشی هم پیش از آن در اداره کل شاهد و یاثراگران وزارتخانه فعالیت می‌کرد و نسبت وی با حراست برای همه جای سوال بود.

قرعه نهمین انتصاب طوفانی وزیر هم به اداره کل انجمن‌های مدارس، آموزش خانواده و مشاوره اولیاء رسید و «نورعلی عباسپور» جایگزین احمدی شد. البته آشتیانی در همان روز و در دهمین گام، «محمدرضا رزاقی» را هم به سمت مدیرکل امور شاهد و ایثاراگران وزارتخانه منصوب کرد.

خانه‌تکانی ادامه دارد؟!

با گذشت چهارماه از وزارت آشتیانی و با نگاه به ده انتصاب عجولانه در طی سه ماه نخست وزارت وی، حالا این سوال را به وجود آمد که نتجه این خانه‌تکانی‌ مقتدرانه! چه بوده و چه دستاوردی برای خانواده بزرگ آموزش و پرورش با چالش‌های نو و کهنه آن داشته است؟! بررسی اجمالی وضعیت مدارس و ادارات آموزش و پرورش نشان می‌دهد که وضعیت نسبت به دوران اواخر وزارت فانی، بهتر که نشده، وخیم‌تر نیز شده و انتقادها اوج گرفته است.

عدم پرداخت اضافه‌کار معلمان در پنج ماه اخیر، عدم توزیع شير مدارس، پرداخت نشدن و مبهم ماندن پاداش پايان خدمت فرهنگیان بازنشسته و نیامدن سرانه مدارس با وجود امدن وزیر جدید، تنها گوشه‌ای از چالش‌هاییاست که آموزش و پرورش این روزها و در آستانه پایان سال، بیش ازهر زمانی با آنها دست و پنجه نرم می‌کند.

پشیمانی زودهنگام نمایندگان دولت‌دوست

شاید نمایندگانی که چندماه قبل با نگاه سیاسی و جریانی وزیر جدید را انتخاب کردند، حالا همین چالش‌ها را در حوزه‌های انتخابیه خود دیده‌اند و نگران پایگاه رای خود شده‌اند که ‌طرح استیضاح دانش آشتیانی را با 38 امضا تقدیم هیات رئیسه مجلس کرده‌اند، غافل از اینکه دود این سیاسی‌کاری‌های غیرمسئولانه تنها به چشم زیرساخت‌های نظام تعلیم و تربیت و نسل آینده می‌رود. اما نتیجه استیضاح هرچه باشد، این حقیقت قابل کتمان نیست که «خودکرده را تدبیر نیست».