بی‌اعتنایی چین به هوچی‌گری‌های ترامپ
بعد از کشورهای عضو ناتو، مکزیک و جمهوری اسلامی ایران که با روی کار آمدن دونالد ترامپ رئیس‌جمهور جدید آمریکا، هدف مستقیم سیاست‌های خصمانه و برنامه‌های مقابله‌جویانه ایالات متحده آمریکا قرار گرفتند، حال نوبت به چین رسیده است که در برابر اظهارات و عملکرد ترامپ کمربندها را سفت‌تر ببندد و به فکر تدابیری برای رویارویی با آمریکای جدید باشد.
روزنامه آرمان؛ محمد مهدي مظاهري*: بعد از کشورهای عضو ناتو، مکزیک و جمهوری اسلامی ایران که با روی کار آمدن دونالد ترامپ رئیس‌جمهور جدید آمریکا، هدف مستقیم سیاست‌های خصمانه و برنامه‌های مقابله‌جویانه ایالات متحده آمریکا قرار گرفتند، حال نوبت به چین رسیده است که در برابر اظهارات و عملکرد ترامپ کمربندها را سفت‌تر ببندد و به فکر تدابیری برای رویارویی با آمریکای جدید باشد.
ترامپ در طول فعالیت‌های انتخاباتی خود همواره وعده داد که پس از راهیابی به کاخ سفید اقدامات سریعی را در راستای مقابله با سیاست‌های ناعادلانه چین در زمینه تجارت و دستکاری در نرخ ارز صورت خواهد داد. او پس از پیروزی در انتخابات نیز بر همان سیاست‌ها تأکید کرده و همواره در سخنرانی‌ها و اظهارات خود در مورد ظهور چین و افزایش قدرت این کشور ابراز نگرانی کرده است.
او معتقد است قدرت نظامی چین به مرحله بسیار ترسناکی رسیده و همچون نگرشی که نسبت به ایران اتخاذ کرده، مسأله چین را هم از خطر گروه تروریستی داعش بزرگ‌تر می‌داند. تماس تلفنی ترامپ با رهبر تایوان و عدم پایبندی‌اش به «سیاست چین واحد» که کاخ سفید از سال ۱۹۷۹ آن را رعایت کرده و نیز انتقادهای مکرر ترامپ به رویکرد چین در مورد دریای چین جنوبی ازجمله رویکردهای خصمانه‌ای هستند که نشان می‌دهد دولت جدید آمریکا رقابت سرسختانه با چین را در صدر اولویت‌های خود قرار داده است.
اما رویکرد اژدهای بزرگ شرق آسیا تا حد زیادی متفاوت است. در حالی‌که در روزهای اخیر، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، بودجه نظامی این کشور را تا ۱۰ درصد افزایش داده، چین برای دومین سال متوالی بودجه نظامی خود را نسبت به سال‌های گذشته حدود ۳ درصد کاهش داد؛ به این ترتیب که بودجه نظامی چین امسال فقط حدود ۷ درصد بالا می‌رود، در حالی که پیش از آن و از سال ۲۰۱۰ به این‌سو، رشد سالانه بودجه نظامی چین بالای ۱۰ درصد بوده است. بودجه نظامی سال گذشته چین ۱۳۸ میلیارد دلار بود که در مقابل بودجه نظامی ۵۳۰ میلیارد دلاری آمریکا اندک به نظر می‌رسد.
البته این کشور چند دهه است که مشغول نوسازی توان دفاعی خود بوده و کوشیده است با ساخت هواپیماهای رادارگریز و ناو هواپیمابر توان دفاعی خود را در رقابت با قدرت‌های غربی افزایش دهد، اما ظاهرا در مقطع کنونی مقامات چین صلاح دیده‌اند که تن به هوچی‌گری‌های ترامپ نداده و هوشیارانه و به دور از تنش و البته ضمن تضمین توانمندی‌های دفاعی، راه خود را که برتری چین در عرصه اقتصادی است ادامه دهند.
نکته دیگری که از سخنان اخیر نخست‌وزیر چین در «کنگره ملی خلق» این کشور برداشت می‌شود، بهره‌برداری چین از رویکرد غیرمنطقی و خلاف جریان آب دونالد ترامپ و تلاش برای مشروعیت‌آفرینی برای خود از طریق کمبودهای رئیس‌جمهور جنجالی آمریکا است. چین که در سال‌های گذشته چندان به تعهدات خود در حوزه محیط زیست پایبند نبوده است، حال در شرایطی که ترامپ هم به نگرانی‌های زیست‌محیطی جامعه جهانی اهمیتی نمی‌دهد، می‌کوشد خود را پایبند به این عرصه معرفی کرده و از این طریق برای خود محبوبیت و حمایت‌های بین‌المللی جلب کند.
شاهد این امر نیز آن است که نخست‌وزیر چین در حضور ۳ هزار شرکت‌کننده در کنگره ملی خلق اعلام کرده است که یکی از تعهدات او «مبارزه با تولید ذغال‌سنگ و فولاد بیش از آنچه مورد نیاز است»، خواهد بود. بدین‌ترتیب به نظر می‌رسد ادامه مشی تعادل و میانه‌روی، تلاش برای تقویت اقتصاد و بنیه دفاعی چین در حد معقول و ممکن و استفاده از نقاط ضعف ترامپ برای غیرمشروع جلوه دادن اقدامات و عملکرد او و در مقابل مشروعیت‌آفرینی برای کشور خود، از جمله مهم‌ترین سیاست‌های چین در مقابل ایالات متحده هستند. سیاست‌هایی که می‌تواند الگویی مناسب برای سایر کشورهای در معرض تهدید از جانب آمریکای جدید و عجیب این‌روزها نیز باشند.
* استاد دانشگاه
دیدگاه تان را بنویسید