برجام فایده‌ای برای اقتصاد ایران نداشته است!
دولت باراک اوباما، رئیس جمهور سابق ایالات متحده آمریکا، نقش مهمی را در بهبود روابط ایران با دیگر کشورها ایفا نمود. با این حال، ایران همچنان درگیر جنگ‌های داخلی خاورمیانه از جمله سوریه، عراق و یمن است.
سرویس بین‌الملل فردا؛ عاطفه تقدیسی: دولت باراک اوباما، رئیس جمهور سابق ایالات متحده آمریکا، نقش مهمی را در بهبود روابط ایران با دیگر کشورها ایفا نمود. با این حال، ایران همچنان درگیر جنگ‌های داخلی خاورمیانه از جمله سوریه، عراق و یمن است. آینده روابط بین‌المللی ایران و درگیری‌های آن در منطقه می‌تواند به شدت با انتخابات ریاست جمهوری در ماه می 2017 دستخوش تغییر شود.اندیشکده بروکینگز میزگردی با موضوع روابط ایران با جوامع بین‌الملل، جنگ‌های منطقه‌ای، انتخابات و دیگر مسائل مربوط به ایران برگزار کرد که کنت پولاک، پژوهشگر ارشد و مدیر مرکز سابان برای سیاست خاورمیانه در بروکینگز ریاست جلسه را برعهده داشت. شرکت‌کنندگان حاضر در این میزگرد عبارت بودند از: سوزان مالونی، مشاور سابق وزارت خارجه آمریکا و کارشناس امور ایران در مؤسسه بروکینگز، متیو مکینز کارشناس خاورمیانه و کریم سجادپور تحلیلگر عضو بنیاد کارنگی.
ایران؛ نیازمند اصلاحات اقتصادی
میزگرد با بحث در رابطه با دور دوم ریاست جمهوری حسن روحانی آغاز شد. همه افراد حاضر در گفتگو معتقد بودند که نظام ناگزیر به انتخاب مجدد وی است. هرچند که باید دید آیا جناح محافظه‌کار ایران قادر خواهد بود در برابر حسن روحانی متحد شود یا خیر. در این حالت یعنی باخت روحانی، آیت الله خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی، باید سیاست‌هایی را که قبلاً در پیش گرفته بود، کنار بگذارد. اگرچه انتخاب رقیب حسن روحانی احتمال رویارویی با ایالات متحده را نیز افزایش می‌دهد. روحانی در حال حاضر چهره قابل اعتمادی برای محافل سیاسی بین‌المللی، منطقه‌ای و داخلی است. البته نباید فراموش کرد او یک روحانی است نه یک اصلاح‌طلب واقعی و دیدگاهش نسبت به نظام سیاسی ایران چیزی است که نیاز به بهینه‌سازی دارد، ولی به طور کامل تغییر نکرده است. در دور دوم ریاست جمهوری، روحانی باید اصلاحات اقتصادی را که جمیع سیاستمداران بر آن اتفاق نظر دارند، در رأس برنامه‌هایش قرار می‌دهد.
پس از آن گفتگو در مورد سیاست منطقه‌ای ایران و به ویژه عراق و روسیه ادامه یافت. به گفته یکی از سخنرانان، ایران تقریباً در مورد تأمین منافعش در هر دو کشور احساس راحتی می‌کند. در عراق، از ظهور یک دولت متخاصم که به ایالات متحده یا دیگر کشورهای خارجی آزادی عمل بدهد، جلوگیری کرده است. جنگ سوریه نیز به عنوان یک جنگ فرسایشی تغییرات عمده‌ای در سیاست‌های آمریکا، روسیه، ترکیه و یا اسرائیل به وجود می‌آورد که در حال حاضر همه اینها در خدمت منافع ایران پیش می‌رود. درگیری‌های ایران در سوریه نشان داده است که نظام سوری که در گذشته در خدمت ایران بوده برای مبارزه در جنگ‌هایی که ایران در آنها نقش دارد، ناکافی است. در سوریه و عراق، ایران با این حقیقت روبروست که به تنهایی و بدون کمک یک کشور خارجی همچون روسیه و ایالات متحده قادر به تأمین امنیت کشورهای همسایه نیست. استفاده ایران از نایبان خودش نیز همچنان برای آمریکا یک مشکل به حساب می‌آید.
یمن، صحنه‌ای برای باخت عربستان
با توجه به گفته یکی از سخنرانان، ایران از این نایبان به دو دلیل استفاده می‌کند: اول به منظور هدایت جنگ‌های غیر متعارف، در زمانی که ایران نمی‌خواهد یا نمی‌تواند مستقیماً وارد عمل شود و دیگری در جهت گسترش ایدئولوژی و نفوذ سیاسی ایران. این شبکه‌ها به طور فزاینده‌ای برای ایالات متحده و متحدانش در طول زمان به یک مشکل تبدیل شده است. به عنوان مثال، حزب الله یک نایب واقعی ایرانی است که تحت فرماندهی و کنترل ایران است و در حال حاضر به چارچوب امنیتی ایران به عنوان بخشی از استراتژی بازدارنده کلی جمهوری اسلامی تبدیل شده است. این الگو همچنین در یمن نیز می‌تواند پیاده شود. چنانچه حوثی‌های یمن به نایبان ایران در منطقه اضافه شوند که به عقیده کارشناسان هنوز فاصله زیادی با آن دارند، جنگ یمن دیگر یک جنگ فرصت‌ها و انتخاب‌ها برای ایران نیست و به یک جنگ ضروری تبدیل خواهد شد.
در ادامه میزگرد، سخنرانان به اختصار در مورد یمن و عربستان سعودی صحبت کردند. ایران در حال آغاز سیر نزولی تقلا در یمن است و به اعتقاد یکی از کارشناسان، توانایی حل و فصل جنگ در یمن را حداقل تا حدود زیادی دارد. منافع ایران در یمن براساس این واقعیت شکل گرفته است که تاکنون اقدامات ایران هزینه اندکی برایش در بر داشته، اما هزینه‌های سنگینی را بر عربستان سعودی اعمال کرده است. در ادامه یکی از سخنرانان اشاره کرد که برخلاف دهه‌های گذشته، تفاوت بین افزایش تنش‌های ایران و عربستان سعودی با آنچه ما قبلاً مشاهده کرده بودیم، این است که نه ریاض و نه تهران تلاشی برای محدود کردن تنش‌ها انجام نمی‌دهند. در موضوع تحریکات اخیر توسط ایرانیان در خلیج فارس، دیدیم که ایران در پیامی به آمریکا و دیگر کشورهای خارجی اعلام کرد هرگونه ورود بدون مجوز به منطقه سرزمینی و آب‌های ایران قابل قبول نیست. چه کشورهای همسایه ایران و چه کشورهای خاور دور که از آب‌های خلیج فارس استفاده می‌کنند، در راستای ورود به آب‌های ایران باید مجوزهای لازم را دریافت کنند؛ در غیر این صورت ایران با آنها برخورد خواهد کرد.
واکنش ایران در پاسخ به ترامپ
پس از آن محور گفتگوها به توافق هسته‌ای ایران تغییر یافت. یکی از سخنرانان اظهار داشت در چندین مورد که در آنها جمهوری اسلامی به خطر افتاده است، در پاسخ به فشارهای عظیم بین‌المللی و سیاست ایالات متحده، اقدامات قابل توجهی انجام داده است. در حالی که رهبری در نهایت توافق هسته‌ای را تایید کرد، طرح جامع اقدام مشترک، آنگونه که شهروندان ایرانی انتظار داشتند به دلیل ساختار نظام اقتصادی ایران، منجر به احیای اقتصاد ایران نشده است. با این حال، اعضا اشاره داشتند که بعید به نظر می‌رسد ایران با توجه به تهدیدهای عمومی و با وجود تلاش‌های خود برای امضای توافقنامه، نسبت به آن متعهد نباشد. ایالات متحده آمریکا و جوامع بین‌المللی باید در پاسخ به تحریکات ایران تا حد امکان متحد باشند. یکی از سخنرانان ابراز نگرانی کرد که دولت ترامپ با نابخردانه خواندن این توافق تاریخی، آن را از بین ببرد. از دیگر نگرانی‌های ابراز شده در میزگرد، تهدیدهایی بود که دولت ترامپ علیه ایران مطرح می‌کند. میزان تغییر رژیم، به احتمال زیاد چشم‌انداز برخی از مقامات دولت را تغییر می دهد. چنانچه دولت ترامپ بر این تغییرات عکس‌العمل نشان دهد، این عکس‌العمل‌ها یک
واکنش اساسی را در پی خواهند داشت.
منبع: brookings
دیدگاه تان را بنویسید