دولت حقیقت مسائل هسته‌ای را برای مردم بازگو نمی‌کند

روزنامه صبح نو: در مناظرات نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری شاهد بودیم که حجت الاسلام حسن روحانی رییس جمهور دولت یازدهم، با صرف نظر از نابودسازی کامل دستاوردهای شهدای هسته‌ای به خاطر توافق برجام و بدون توجه به پوچ بودن این توافق از این توافق و همچنین دستاوردهای آن به صورت تمام قد نه تنها خودش بلکه کاندیدای پوششی او نیز دفاع کردند. حال این سؤال بی‌پاسخ می‌ماند که آیا سخنان رییس‌جمهور با واقعیت مطابق است و یا تنها جنبه سیاسی و جذب رأی اقشار مردم برای دوره دوازدهم را دارد. در زمینه آشکار شدن ابعاد مختلف این موضوع گفت‌وگو کردیم با آقای دکتر فؤاد ایزدی عضو هیأت علمی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران و مسوول دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران که در ادامه به آن خواهیم پرداخت.

این حرف جنابشان درست نیست چون اولاً ما چیزی به نام لغو تحریم نداشته‌ایم بلکه تنها تعلیق قرار بود اتفاق بیفتد، لغو تحریم‌ها بعد از هشت سال باید اتفاق می‌افتاد. امروز هیچ تحریمی لغو نشده به جز دو سه مورد که بسیار هم ناچیز است مثل چند دستور رییس جمهور که تبدیل به قانون نیز شده که بود و نبود آن اهمیتی ندارد. همان طور که گفتم لغو پس از هشت سال بود ولی با این قانونی که قرار است در کنگره آمریکا تصویب کنند، هشت سال را نیز زیر سؤال می‌برد چون بر اساس آن قانون افراد و شرکت‌هایی که باید لغو می‌شدند، بر اساس امتیازاتی که داده بودیم، بعد از هشت سال رییس جمهور وقت آمریکا باید اعلام کند که ایران دیگر خطری برای آمریکا محسوب نمی‌شود. این مسأله خلاف مفاد برجام است و کل آن‌را زیر سؤال می‌برد. در همین موضوع تعلیق هم قرار بود تحریم‌های پولی، بانکی و نفتی مرتبط با هسته‌ای تعلیق شود. قرار بود پول کشور قابلیت انتقال داشته باشد که این عمل در حقیقت اتفاق نیفتاده است. در حقیقت امروز وقتی نفتی فروش می‌رود پولش قابل دسترسی نیست و در حساب‌های خارجی انباشت می‌شود و تعلیق است، این همان مسأله‌ای بود که قبل مذاکرات هم داشتیم. مشکلی از کشور حل نشده است. حال آقایان می‌گویند که چطور حقوق می‌دهیم که در مورد این مسأله نیز باید گفت که شما پول چاپ می‌کنید به همان میزان که در خارج بلوکه است. الان به موضوع U-Turn «چرخه دلار» نگاه کنید که مربوط به تبدیل پول در جهان است که به عنوان مثال شما روپیه را از هند می‌گیرید و می‌خواهید به یورو تبدیل کنید که باید به صورت الکترونیک ابتدا به دلار و سپس به یورو تبدیل شود. چرا امروز «U-Turn» برای ما بسته است؟ در سال 2008 وزارت دارایی آمریکا بیانیه داد که بدلیل عدم هماهنگی ایران در موضوع هسته‌ای با آمریکا «U-Turn» را مسدود می‌کند. این تحریم هسته‌ای بود، باید تعلیق می‌شد؛ چرا امروز تغییری نکرده است؟ یکی از دلایلی هم بانک‌های دنیا با ما کار نمی‌کنند، همین موضوع است. حال از این قبیل موارد زیاد است ولی جناب روحانی با ادبیات انتخاباتی می‌خواهد رأی جمع کند و نمی‌خواهد واقعیت را به مردم بگوید. خب این موضوع طبیعی است چون برجام مانند یک طبل تو خالی است و هیچ ثمره‌ای نداشته است.

ما نفت کشور را به چند کشور خاص می‌فروختیم مثل چین، هند و.... این کشورها هم بارها اعلام کردند که خرید نفت از ایران را به صفر نخواهند رساند و در عمل هم نشان داده‌اند و همانطور که می‌بینیم تا 2 سال قبل از برجام، فروش نفت ایران ثابت بود و تغییری نداشت چون خودشان هم می‌دانند که اگر خرید نفتشان از ایران به صفر برسد برای دولت بسیاربسیار بد خواهد شد و دولت بعدی اگر با آمریکا همسو باشد، برای چینی‌ها خوب نیست. البته این اصلاً هنر نیست که اولاً شما نفت خام بفروشید و ثانیاً نتوانید پولش را به داخل کشور وارد کنید. هنر اینجاست که وقتی شما این مقدار امتیاز در خصوص مسأله هسته‌ای به آن‌ها می‌دهید، از آنها امتیاز هم بگیرید. سیاست خارجه دولت یازدهم فاجعه بوده است که امروز به آن افتخار هم می‌کنند.

خودشان گفته‌اند که ما تحریمی داریم که بعد از انتخابات اجرا می‌شود. بله قبل از انتخابات تحریمی نخواهیم داشت، آمریکایی‌ها علاقه مندند که طیفی در کشور به قدرت برسد که بتوانند امتیاز بیشتری از او بگیرند. آمریکایی‌ها چند روز پیش بمبی را در افغانستان شلیک کردند که طبق اعلام خودشان، مادر بمب‌هاست. آن تحریمی هم که می‌خواهند بعد از انتخابات تصویب کنند هم مادر تحریم‌هاست. تحریمی بسیار گسترده است، متن آن بسیار سخت نوشته شده است، کوچک‌ترین محدودیتی هم برای خود قائل نشده است. چون احساس می‌کنند که سیاست تحریم جواب می‌دهد و این باور تنها به‌خاطر سخن رییس جمهور دولت یازدهم در خصوص خالی بودن خزانه کشور و.... بود چون کشور را برای آنها به گونه‌ای نشان داد که یعنی ما به دلیل تحریم در بدبختی و بیچارگی به سر می‌بریم. مردم عوام هم می‌دانند که اگر شما اعلام کنی که به یک جنسی خیلی نیاز داری، اگر دندان گرد باشد، آن را به بالاترین قیمت به شما خواهد فروخت.

تنها چیزی که در اراک با دقت انجام شد، بتن ریزی بود. بقیه کارها متوقف شده است و کاری انجام نداده‌اند. امروز یک سال و نیم از برجام گذشته و ما این زمان را تأخیر داریم و حالا معلوم نیست توافقمان با چین هم به کجا برسد. سیستم اراک 25 سال طول کشید تا به آنجایی که بود برسد. حال باید از آقای صالحی سؤال کرد که وقتی شما یک دستاورد خود را بعد از 25 سال تلاش با بتن پر می‌کنید، چقدر زمان لازم است تا به همان نقطه قبل خود بازگردید؟