رعدالغدیر؛ تکیه‌گاه معلولین/ حمایت توامان از معلولان و سلامت شهروندان/ ۲۵ شغل در طرح «صبحانه سالم» ایجاد شده است
در متروی تهران، مردانی لبخند بر لب، استوار پشت یک کانتر ایستاده‌اند تا نگذارند کسی صبح‌اش را بدون صبحانه آغاز کند.
سرویس اجتماعی فردا؛ عماد صادقی نسب: هر روز صبح، بعد از طی یک مسیر چند دقیقه‌ای در متروی تهران برای رسیدن به کار و درس و مدرسه، به ایستگاه مقصد می‌رسیم. ایستگاهی که مملو از جمعیت است و سیل جمعیت آغاز یک روز جدید را نوید می‌دهد. زمانی که خیلی از مسافران متروی تهران در میانه خواب و بیداری، هنوز شروع روز نو را باور ندارند، مردانی لبخند بر لب، استوار پشت یک کانتر ایستاده‌اند تا نگذارند کسی صبح‌اش را بدون صبحانه آغاز کند.
صبحانه سالم با قیمتی نازل
پیش می‌روم و در مقابل کانتر می‌ایستم. مردی میانسال کاور بر تن کرده و در مقابل‌اش چند ده بسته صبحانه قرار گرفته. بسته‌هایی که وقتی درون‌شان را نگاه می‌کنم، تمام عناصر یک صبحانه خانگی را به یاد می‌آورم. می‌گوید «این‌ها ۲۰۰۰ تومنه، اون یکی ۲۵۰۰ تومن.» بدون اینکه دغدغه خرید یا نخریدن‌ام را داشته باشد، دلیل تفاوت قیمت‌ها را توضیح می‌دهد: «این‌ها نون بیشتری دارن، گردو و خرما دارن. اما اون یکی‌ها نون‌شون کمتره و به جاش عسل و کره دارن.» یک اسکناس ۵ هزار تومانی می‌دهم و یکی از بسته‌ها را برمی‌دارم. بدون فوت وقت باقی پول را می‌دهد. می‌گویم «وضعیت خوبه؟» جواب می‌دهد «خدا رو شکر.» می‌پرسم «تحت پوشش شهرداری هستید؟» می‌گوید: «بله، با مساعدت شهرداری در ایستگاه‌ها مستقر هستیم و هر روز، صبحانه می‌فروشیم.» بیش از این مانع کسب و کار نمی‌شوم و راه‌ام را پی می‌گیرم.
بعد از بررسی و تماس با شماره درج شده روی بسته‌ها، متوجه شدم که موسسه خیریه رعد الغدیر متولی این حرکت خلاقانه است و با به کارگیری معلولین، شغلی را برای آن‌ها دست و پا کرده و توجه مثال‌زدنی مدیریت شهری نسبت به مسائل اجتماعی تا حد چشمگیری به رونق کسب و کارشان کمک کرده است. بر اساس گفته‌های خانم فراهانی، مسئول روابط عمومی خیریه رعد الغدیر، طرح «صبحانه ریحون» تنها بخشی از اقدامات این مجموعه است و چتر حمایتی آن‌ها در حوزه‌های مختلفی معلولین را پوشش می‌دهد.
رعد الغدیر؛ تکیه‌گاه معلولین
شاید شباهت نام موسسه رعد الغدیر با برخی موسسات خیریه دیگر این تصور را به وجود آورد که شاید این مجموعه مستقل نیست و به عنوان شعبه‌ای از دیگر موسسات فعالیت می‌کند. اما فراهانی با رد این موضوع، بر مستقل بودن رعد الغدیر تاکید دارد و می‌گوید: «موسسه رعد الغدیر یک موسسه مستقل است که با شماره ثبت ۷۰۰ / ۲۱ در حوزه تواتنبخشی به معلولین از طریق آموزش‌های فنی و حرفه‌ای، خدمات درمانی، دندانپزشکی، مددکار و مشاوره و اشتغال آن‌ها فعالیت می‌کند. در نتیجه وابستگی‌ای به موسساتی با نام‌های مشابه ندارد. ضمن اینکه موسسه ما در ۱۵ شهر و استان مختلف کشور، مراکز مشابه خود را افتتاح کرده که خدمات آموزشی و توانبخشی با رویکرد اشتغال و کارآفرینی را به صورت کاملا رایگان به معلولین ارائه می‌دهد.»
او ادامه می‌دهد: «از آنجایی که موسسه رعد الغدیر تنها موسسه‌ای است که به صورت کاملا موثر و تخصصی در حوزه کارآفرینی اجتماعی فعالیت دارد، به شناسایی معلولین پرداخته، آن‌ها را به این مرکز دعوت کرده و این افراد را ارزیابی و پایش می‌کند. دوره آموزشی مورد نیاز را برای آن‌ها تدارک می‌بیند و پس از طی دوره‌های آموزشی آن‌ها را به تناسب سلایق، علایق و تحصیلات در زمینه‌های شغلی، مشغول به کار می‌کند.» فراهانی با اشاره به طرح صبحانه سالم می‌افزاید: «مجموعه کارآفرینی «صبحانه سالم» یکی از گروه‌های کارآفرینی ماست. اگر در این مجموعه حضور پیدا کنید، می‌بینید که قسمت‌های مختلفی در زمینه اشتغال معلولین تعبیه شده و حدود ۶۶۰ نفر معلول جسمی-حرکتی در آن مشغول به کارند؛ البته این آمار فارغ از افراد تحت پوشش آموزش و توانبخشی است. ما در حال حاضر در اینجا مرکز پیام، کارگاه‌های تولید (خیاطی، صنایع دستی و هنری)، کارگاه‌های تولید کت و شلوار برند مردانه، روپوش مدارس و ... داریم.»
به ثمر رساندن اخلاق حرفه‌ای
مدیر روابط عمومی این موسسه خیریه در گفت‌وگو با «فردا»، بر اقدامات ارزشی این مجموعه تاکید می‌کند و توضیح می‌دهد: «یکی از کارهای ارزشی که مجموعه رعد الغدیر به آن متعهد است، موضوع مسئولیت اجتماعی و به ثمر رساندن اخلاق حرفه‌ای این موسسه نسبت به شهروندان جامعه است. از آنجایی که پایه درآمدهای این موسسه از مشارکت‌های مردمی تامین می‌شود، یکی از مهم‌ترین مسائل مدنظر ما، حفظ سلامت شهروندانی‌ست که حمایت‌هایشان تکیه‌گاه این مجموعه است. ما تصمیم گرفتیم طرحی را به سازمان شهرداری ارائه دهیم که هم شهرداری قادر باشد برنامه خود را در راستای حوزه سلامتی، مسئولیت و حقوق شهروندی اجرا کند و هم مجموعه رعد الغدیر بتواند فرصت بیشتری برای معرفی، ایجاد اشتغال و تاثیر در جامعه ایجاد کند و هم اینکه بتوانیم به یک مسئله اجتماعی و حوزه سلامت پاسخ مناسبی بدهیم.»
سیر صعودی ابتلا به دیابت در کشور
خانم فراهانی یکی از دلایل ارائه صبحانه سالم را رابطه دیابت و عدم صرف صبحانه می‌داند و در این باره می‌گوید: «در بررسی‌های آماری به این نتیجه رسیدیم که متاسفانه درصد بالایی از افراد جامعه مبتلا به دیابت هستند و ریشه‌یابی این مسئله نشان داد که دلیل عمده این موج ابتلا به دیابت، نخوردن صبحانه است. ما به این نتیجه رسیدیم که برنامه‌ای تدارک ببینیم و صبحانه کاملا بهداشتی و خانگی را در اختیار مردم قرار دهیم. در واقع اگر صبحانه‌های ما را در ایستگاه‌های مترو مشاهده کنید، متوجه می‌شوید که صبحانه سالم، شامل همان مواردی است که در خانه صرف می‌شود و خبری از کیک و کلوچه و نوشابه‌های گازدار و آبمیوه نیست و درون بسته‌ها نان و پنیر، خرما، گردو، گوجه و خیار و تخم‌مرغ قرار دارد.»
مساعدت شهرداری تهران
وی به توضیح پیرامون چگونگی اجرای طرح «صبحانه سالم» پرداخته و می‌گوید: «تصمیم گرفتیم در طرح یک تیر و چند نشان و در قالب طرح‌های کارآفرینی به این حوزه ورود کنیم. شهرداری تهران در یک مساعدت با هماهنگی شرکت مترو، امکان استفاده از فضای رایگان را در اختیار ما قرار داد و به ما اجازه دادند که در ۲۰ ایستگاه پر رفت و آمد، کانترهایی را جانمایی کنیم و افرادی از موسسه هر روز از ساعت ۵: ۳۰ یا ۶ در ایستگاه‌ها مستقر شده و به فروش صبحانه مشغول می‌شوند. همین امر به خودی‌خود اتفاقی را در راستای مطلوبیت بیشتر ارتباط بین شهرداری و شهروندان خلق کرده و سبب شده که ما به موضوع اشتغال زنان سرپرست خانوار نیز ورود کنیم.»
مسئول روابط عمومی این مجموعه می‌افزاید: «سازمان شهرداری، طرحی را به نام «طرح کوثر» مدیریت می‌کند که بر اشتغال زنان سرپرست خانوار تمرکز دارد. ما در منطقه ۲۰ تهران یک ساختمان ۷۰۰ متری داریم که شهرداری به واسطه شناخت کافی و ایمان به مجموعه ما، آن را به صورت رایگان در اختیارمان گذاشته است. این ساختمان تحت عنوان رعد الغدیر کوثر، تنها موسسه کوثری است که ترکیبی از معلولین و زنان سرپرست خانوار در آن مشغول کار هستند. همین امر باعث تمایز این واحد شده و دکتر قالیباف هم سال گذشته از آنجا بازدید داشتند.»
«در حوزه بسته‌بندی صبحانه‌ها، ۵ زن سرپرست خانوار کار را انجام می‌دهند، تعداد ۵ نفر از خانواده‌های معلولین وسیله نقلیه دارند و وظیفه توزیع بسته‌ها را بر عهده گرفته‌اند و تعداد ۲۰ نفر فروشنده هم در ایستگاه مستقر هستند، یعنی به طور متمرکز ۵ نفر و به صورت غیرمتمرکز ۲۵ شغل در حوزه صبحانه سالم ایجاد شده است.»
توجه به کارآفرینی اجتماعی
فراهانی در ادامه گفت‌وگوی خود به موضوع کارآفرینی اجتماعی اشاره می‌کند و ادامه می‌دهد: «موضوع کارآفرینی اجتماعی برای رعد الغدیر بسیار ویژه است و متاسفانه در کشور ما، برخلاف دیگر کشور‌ها به عنوان موضوعی نوپدید تلقی می‌شود. کارآفرینی اجتماعی برخلاف کارآفرینی سرمایه‌داری و اقتصادی که به دنبال انباشت سرمایه، توسعه و به سوددهی رساندن اقتصاد است، به تفاوت‌ها توجه می‌کند و از آن‌ها ارزش خلق می‌کند. این تفاوت در اینجا، فرد معلولی است که در نگرش عام کسی است که کاری از او برنمی‌آید و بهتر است که کاری با او نداشته باشیم و بگذاریم به هر شکلی که می‌خواهد زندگی کند.
رعد الغدیر این تفکر را کنار گذاشته و بر این باور است که معلول، یک موجود زنده و شهروند واقعی‌ست، باید استیفای حق کند و مانند سایر افراد عادی جامعه کار کند. در نتیجه ما معلولیت را که همان تفاوت است، بیرون کشیدیم و ایجاد ارزش کرده‌ایم؛ ارزش در اینجا تولید ثروت نیست، در واقع نگاهی است که مردم را وادار می‌کند بگویند «این خیلی جالب است که یک معلول دارد کار می‌کند.» همین که بتوانیم نگاه عام را تغییر دهیم، یعنی توانسته‌ایم ارزش خلق کنیم.
او ادامه می‌دهد: «در این مجموعه بخشی از آن چه که حاصل از فروش محصول باشد، صرف حقوق فرد خواهد شد و بخش دیگر آن در دل مجموعه رعد الغدیر صرف ارائه خدمات آموزش، توانبخشی و درمان، ایاب و ذهاب رایگان می‌شود. در واقع بخشی از این پول صرف خود مجموعه و معلولین جدیدالورود آن می‌شود.»
افزایش کیفیت به جای افزایش کمیت!
فراهانی سخنان خود را با توضیح درباره توسعه طرح «صبحانه سالم» به پایان می‌رساند: «حداقل در سال جاری برنامه‌ای برای توسعه نداریم. می‌خواهیم کیفیت همین ۲۰ ایستگاه را تا حد مطلوبی بالا ببریم و با جلب مشتری بیشتر، افزایش درآمد داشته باشیم. همچنین در حال کار بر روی مسائل زیربنایی هستیم و در تلاشیم این ۲۰ شغل را به سطحی برسانیم که آن‌ها از وضعیت حقوق خود رضایت داشته باشند، رضایت مشتریان هم افزایش پیدا کند و خود مشتری‌ها مشتری تولید کنند. ان‌شاءالله بعد از به نتیجه رسیدن این اهداف، به توسعه هم فکر خواهیم کرد.»
دیدگاه تان را بنویسید