تأمین منابع مالی مشکل اساسی شرکت‌های بهره‌بردار

باشگاه خبرنگاران جوان: صنعت هوایی کشور پر هزینه بوده و حمل و نقل جاده‌ای نیز از امنیت پائینی برخوردار است به همین جهت حمل و نقل ریلی به سبب کم هزینه بودن صرفه اقتصادی دارد و باید به این بخش توجه بیشتر شود. در سالهای اخیر مهمترین مشکل صنعت ریلی کشور عدم توانایی تأمین منابع مالی توسط شرکت‌های بهره‌بردار بوده است که بیشتر فعالان صنعت ریلی کشور به آن اذعان دارند و مسئولین هم به این معتقدند که منابع موجود پاسخگوی نیازهای بخش ریلی کشور نیست. این وضعیت در بخش ریلی موجب شد تا زمزمه هایی در خصوص واردات واگن از روسیه به گوش برسد که وزیر صنعت در این باره گفت: چند ماه پیش که قرار شد واگن روسی خریداری شود، ما با جدیت مخالفت کردیم که باید به توان داخل توجه شود و این منجر به اصلاح قرارداد شد، بنابراین ۴۹۰۰ (۵ هزار دستگاه) از این واگن‌ها در داخل ساخته می‌شود و یک‌هزار دستگاه هم از خارج می‌آید، چون از قبل خریداری شده است. اما با این حال شرکت‌های بهره‌بردار با بهانه کیفیت و مقرون به صرفه بودن هنوز مایل به خرید واگن از شرکت‌های خارجی هستند و اقدام به برگزاری مناقصه‌هایی با شرکت‌های معتبر اروپایی می‌کنند، در این بین، اما سخنان امیدوارکننده‌ای هم مبنی بر اختصاص منابع از صندوق توسعه ملی برای بخش ریلی و همچنین همکاری‌های مشترک با شرکت‌های بزرگ دنیا به گوش می‌رسد که تولیدکنندگان داخلی را امیدوار ساخته است. باید منتظر ماند و دید وعده‌های مسئولان تا چه حد عملی خواهد شد و آیا صنعت ریلی ایران با وجود ظرفیت و پتانسیل عظیم می‌تواند در سالهای آتی علاوه بر تأمین نیازهای داخلی به عنوان قطب صنعت ریلی در جهان خود را معرفی کند. مدل فروش خارجی‌ها جذب کننده است محمد رجبی مدیر عامل شرکت رجا در گفتگو با خبرنگار راه و شهرسازی در خصوص مشکلات صنعت ریلی کشور گفت: ناوگان ریلی کشور فرسوده بوده، بطوریکه شرکت رجا در سالهای گذشته ۳۰۰ واگن بالای ۴۵ سال رو در راستای بهسازی و نوسازی از ناوگان خارج کرده است. وی افزود: یکی از مشکلاتی که اکنون وجود دارد، مدت زمان تحویل قطارهای داخلی است که از زمان انعقاد قرارداد تا تحویل ۳ سال به‌طول می‌انجامد که این امرنوسازی ناوگان را به تعویق خواهد انداخت. مدیر عامل شرکت رجا با اشاره به مشکل تأمین منابع مالی در صنعت ریلی کشور گفت: بنگاه‌های اقتصادی در ایران معمولاً منابع محدودی دارند که عموماً از محل تسهیلات بانکی و سرمایه گذاریهای سهام داری تأمین می‌شود و تأمین منابع در کشور گران بوده و این امر باعث مشکل برای واگن ساز‌ها و شرکت‌های بهره بردار شده است. وی در پاسخ به این سؤال که چرا شرکت‌های بهره‌بردار به خرید واگن‌های خارجی مشتاق‌ترند تا تولیدات داخلی گفت: شرکت‌های داخلی کل هزینه ساخت واگن‌ها را تا زمان تحویل اخذ می‌کنند و این درحالی است که واگن‌های خارجی با پرداخت ۱۰ درصد هزینه تحویل داده می‌شوند و قریب ۶۰ درصد کل مبلغ واگن در بازه زمانی ۳ تا ۵ ساله اخذ می‌شود و این امر موجب شده تا خرید خارجی اولویت یابد. وی تأکید کرد: طرح هایی در دست اجرا است تا یک سوم قیمت ساخت واگن به شرکت‌های واگن ساز به‌صورت تسهیلات داده شود تا از این طریق به تولید داخلی کمک شود. تأمین منابع مالی مشکل اساسی شرکت‌های بهره‌بردار محمد رضا مختاری مدیرعامل شرکت‌های واگن پارس در گفتگو با خبرنگار راه و شهرسازی گفت: قریب به نیمی از واگن‌های موجود در کشور توسط شرکت ما ساخته شده و یکی از شرکت‌هایی است که به‌صورت گسترده اقدام به تولید می‌کند. ظرفیت تولید این شرکت، سالانه هزار دستگاه واگن باری و ۱۵۰ دستگاه واگن مسافری و قریب به ۴۰ دستگاه لوکوموتیو به صورت همزمان است. وی ضمن بیان اینکه شرکت‌های واگن سازی ابتدا ثبت سفارش انجام می‌دهند و سپس با توجه به سفارشات برای شرکت‌های بهره‌بردار اقدام به تولید می‌کنند، گفت: به دلیل نبود تقاضا و وجود تعداد بالای شرکت واگن‌ساز در کشور و مشکلات مالی، شرکت‌های ریلی در سال گذشته ۷۰ درصد ظرفیت واگن‌پارس بلااستفاده مانده است و علت اصلی عدم تقاضا در بازار کمبود منابع مالی است. مدیرعامل شرکت‌های واگن پارس تأکید کرد: در سالهای اخیر چند شرکت واگن سازی دیگر هم تأسیس شد، این درحالی است که تقاضا افزایش نیافت و حتی این امر منجر به واردات هم شد. مختاری با اشاره به کاهش توانایی مالی شرکت‌های ریلی در خرید واگن اظهار داشت: راه آهن در گذشته تسهیلاتی را از محل وجوه اداره شده در اختیار شرکت‌های بهره‌بردار قرار می‌داد و آن‌ها هم اقدام به عقد قرارداد با شرکتهای واگن سازی می‌کردند و با قطع شدن این تسهیلات، تقاضا هم کاهش پیدا کرده است. این فعال بخش ریلی با تأکید براینکه لازم است دولت بیشتر از واگن‌سازهای داخلی حمایت کند، بیان داشت: در سال ۹۵ نسبت به سال‌های قبل رکورد زدیم و در ۹ ماه ۲۷ دستگاه واگن مسافری تولید کرده و طی همین مدت ۲۷ دستگاه واگن مسافری هم تعمیر کردیم که البته ظرفیت ما بیش از این ارقام است. اقداماتی در جهت به کارگیری توان داخلی بابک احمدی معاون ناوگان راه آهن جمهوری اسلامی در گفتگو با خبرنگار راه و شهرسازی در خصوص مشکلات صنعتِ گران ریلی، گفت: با توجه به سیاست‌ها افزایش ناوگان به میزان ۲۸ هزار دستگاه واگن باری و ۴ هزار دستگاه واگن مسافری و همچنین هزار ۱۰۰ دستگاه لوکوموتیو و کشنده تا سال ۱۴۰۲ منابع زیادی را نیاز است که به‌طور قطع منابع مالی کافی برای این برنامه توسعه‌ای در داخل وجود ندارد. وی افزود: با توجه به قرار داشتن کشور در یک مرحله رشد و توسعه و محدود بودن منابع داخلی، با همکاری دستگاه‌های ذی‌ربط و هماهنگی با وزارت صنعت برنامه‌هایی مدون شده تا از منابع خارجی برای تأمین منابع مالی استفاده شود. معاون ناوگان راه آهن ضمن بیان اینکه استفاده از حداکثر توان داخلی در اولویت قرار گرفته، اظهار داشت: قراردادی منعقد شده تا ۶ هزار دستگاه واگن باری با منابع خارجی تأمین شود، که عمده آن در داخل کشور تولید خواهد شد و فقط هزار و ۱۰۰ دستگاه توسط شرکت‌های روسی تأمین می‌شود. احمدی تصریح کرد: این قرارداد به مدت ۳ سال این فرصت را برای تولیدکنندگان داخلی فراهم خواهد کرد که با تمام ظرفیت خود اقدام به تولید کنند، که در سال افزایش تولید و اشتغال این مهم کلید خواهد خورد. وی با اشاره به اینکه در سنوات گذشته تأمین مالی تولید از محل تسهیلات بانکی صورت می‌گرفت که تأمین کننده نیازهای ریلی نبود، بیان کرد: تمهیداتی صورت گرفته تا خط اعتباری خاصی در صندوق توسعه ملی برای تولیدکنندگان صنعت ریلی اختصاص پیدا کند و مقرر شده تا این صندوق مبلغ ۵۰۰ هزار دلار را در فاز اول در اختیار یک شرکت لیزینگ که ذیل یکی از بانک‌های توسعه‌ای ایجاد خواهد شد قرار دهد. معاون ناوگان راه آهن در پایان ابراز امیدواری کرد تا این اقدامات در کنار توجهاتی که در برنامه ششم توسعه به بخش حمل و نقل ریلی شده بتواند تا حدی مشکلات صنعت گران این بخش را مرتفع و موجب افزایش تولید و اشتغال گردد.