۴ نکته درباره قمار بزرگ عربستان و ایران بر سرقطر/ پریشانی شیخ‌نشین‌های سعودی از بازی‌سازی ایران در منطقه

سرویس بین الملل فردا: از زمانی که قطر به در خواست کشورهای عربی برخی از کلیدی‌ترین مقامات حماس را از این کشور بیرون کرده است ایران این فرصت را پیدا کرده که دوباره در جهت دهی این سازمان نقش ایفا کند و به بازیگری موثر در جنگ میان حماس و اسرائیل تبدیل شود.

۱ -بحران قطر از زمانی که شیخ تمیم امیر قطر اعلام کرد که دشمنی با ایران عاقلانه نیست روی دیگر خود را نشان داده است. این جملات نه تن‌ها حمایت از ایران تلقی می‌شود بلکه دهن کجی و انتقادی است از سیاست‌های آمریکا و عربستان سعودی نسبت به ایران. البته چند دقیقه‌ای نگذشته بود که مسئولان قطری اعلام کردند این وب سایت هک شده است و خبر منتشر شده نیز دروغ است، اما واقعیت این است که دیگر برای تکذیب دیر شده بود.

این سخنان برای عربستان یعنی بزرگترین رقیب ایران در منطقه که سر دشمنی با این کشور دارد غیرقابل پذیرش و عصبی کننده بود. عربستان طی هفته‌های اخیر نوچه‌های خود در منطقه را جمع کرده است تا بتواند به کمک آن‌ها قطر را تحت فشار گذاشته و با وضع برخی از تحریم‌ها علیه این کشور قطر را برای پذیرش ۱۳ شرط اعلامی از سوی عربستان راضی کند. شروطی که قطع رابطه با ایران و بستن شبکه الجزیره تن‌ها بخشی از آن است.

۲ -عربستان سعودی با وارد کردن خود در این جبهه جدید وارد قماری بزرگ علیه ایران شده است که یک طرف آن پذیرش شروط توسط قطر است. در این صورت قطر عربستان رابه عنوان برادر بزرگ‌تر خواهد پذیرفت و مانند مصر و امارات و اکثر کشورهای حاشیه خلیج فارس سیاست خارجی غیرمستقل و وابسته به سعودی را پیش خواهد گرفت.

اگر قطر برخی از این شروط را نیز بپردازد خیال عربستان از این بابت که این کشور را به جمع کشورهای ضدایران وارد کرده است راحت می‌کند. با این حال سوی دیگر ماجرا این است که قطر با استفاده از حمایت ایران در برابر تحریم‌های اعراب بایستد و با عدم پذیرش شروط آن‌ها باختی بزرگ برای عربستان به ارمغان بیاورد. در آن صورت عربستان با دستان خودش قطر را وارد جبهه‌ای با محوریت ایران کرده است. موضع سریع ایران در قبال تحریم قطر را نیز می‌توان از این وجه بررسی کرد. بهرام قاسمی سخنگوی وزارت خارجه ایران بالافاصله پس از ایجاد این بحران تحریم را ناکارآمد و محکوم خواند مقامات ایرانی نیز ۵ هواپیمای حامل غذا را برای قطر ارسال کردند. از سوی دذیگر با وجود بسته شدن راه هوایی بر روی قطر از سوی ائتلاف عربی ایران آسمان خود را سریعا در اختیار این کشور قرار داد.

۳ -سال‌های متمادی بود که رابطه ریشه دار ایران و حماس در نتیجه بحران سوریه دستخوش تغییرات گوناگون شده و حتی ایران بسیاری از کمک‌های خود به این گروه را قطع کرد. با این حال از زمانی که قطر به در خواست کشورهای عربی برخی از کلیدی‌ترین مقامات حماس را از این کشور بیرون کرده است ایران این فرصت را پیدا کرده که دوباره در جهت دهی این سازمان نقش ایفا کند و به بازیگری موثر در جنگ میان حماس و اسرائیل تبدیل شود.

در سوی دیگر این قمار، اما بحران سوریه است که همگان می‌دانند حتی پیش از بحران سوریه نیز طرف‌های شورشی با یکدیگر اختلافات و دشمنی‌های عمیقی داشتند و هم چنان دارند. از این رو در حالی که مخالفان اسد به شدت با یکدیگر دچار اختلاف هستند شانس ایران که از سد حمایت می‌کند، برای گسترش نقشش در این کشور به شدت بالاست.

۴ -به طور خلاصه می‌توان گفت که اگر فشار‌ها بتواند قطر را به دامن عربستان بیندازد، ائتلاف ضدایرانی در میان کشورهای عربی روزهای جدیدی را خواهد دید، اما در صورت باخت عربستان در این قمار بزرگ، منطقه شاهد یکی از مهیب‌ترین شکست‌های دیپلماسی خارجی عربستان طی سال‌های اخیر خواهد بود.