ترک ها و ایران وارد یک معامله محرمانه شده اند؟

سرویس بین الملل فردا : ایران و ترکیه همواره در طول سال‌های اخیر رقیبانی سرسخت برای همدیگر محسوب می‌شده اند اگر چه این دوهمسایه هیچ گاه وارد دشمنی، همکاری عمیق، رقابت خطرناک و مستقیم با یکدیگر مانند آن چه میان سوریه و ترکیه و یا ایران وآمریکا می‌بینیم نشده اند با این حال همواره رابطه این‌ها بخشی از این ویژگی‌ها را داشته است.

گاه پیش آمده که رابطه دو کشور به حدی به هم ریخته شده است که گمان می‌رفت که به زودی قطع رابطه میان دو کشور رخ می‌دهد و گاه رابطه دو کشور خیلی خوب بوده است، دقیقا همین مساله است که باعث می‌شود در مورد آینده رابطه دو کشور بحث‌ها و تاملات جنجالی و فراوانی شکل بگیرد. اکنون یکی از زمان هایی است که بحث‌ها در مورد همکاری ایران و ترکیه زیاد شده است. به نظر می‌رسد این دو کشور در حال رفتن به سمت همکاری‌های بیش‌تر با یکدیگر هستند. با این حال این وضعیت همچنان برای این که بتوان گفت: ترکیه و ایران به سمت اتحاد می‌روند بسیار بسیار ابتدایی و نارس است.

در هفته‌ها و ماه‌های اخیر شواهدی مبتنی بر این که رابطه دو کشور بهتر شده است پدیدآمده، مانند سفر ماه پیش سرلشگر باقری همراه با تیم همراهش به ترکیه که بسیار مورد توجه قرار گرفت.

اما همه این همکاری‌ها و نزدیکی‌ها را باید از دید وضعیت جدید خاورمیانه و خطرهای پیش رو در آن در نظر گرفت. با توجه به رقابت شدید ایران و ترکیه در عراق و سوریه نمی‌توان گفت: همکاری‌های آن‌ها به سمت اتحاد خواهد رفت.

اما نگرانی‌های مشترک این دو کشور چیست؟

دو فاکتور تازه پدیدآمده را می‌توان دلیل نگرانی مشترک ایران و ترکیه دانست. اولین عامل را می‌توان نظم جدیدی دانست که پس از بهار عربی در خاورمیانه در حال پدیدآمدن است. کشورهای خلیج فارس پس از این اتفاقات و در ماه‌های اخیر دچار بحران شده اند، بحرانی که در آن سعودی، امارات و مصر سعی دارند که با همکاری ترامپ و اسرائیل نظمی جدید در منطقه به وجود آورند و در این مسیر اردن را نیز به همراه خود را دارند. اسلام سیاسی، ترکیه و ایران را می‌توان سه دشمن این ائتلاف دانست و به همین خاطر است که اگر راه بیفتد منافع ترکیه و ایران با هم به خطر خواهد افتاد. به همین دلیل است که ترکیه و ایران در جریان درگیری قطر و سعودی طرف قطری را پشتیبانی کردند.

دلیل دوم، اما به گروه تروریستی داعش مرتبط است. واقعیت این است که علاوه بر جنگ برای از بین بردن داعش مشغله اصلی بسیاری از کشورهای منطقه و جهان این است که خاورمیانه و کشورهای در اشغال داعش پس از رفتن داعش چه سرنوشتی پیدا خواهند کرد.

در این میان مساله کرد‌ها و نیز ابهام در سیاست پساداعش آمریکا باعث شده است که ایران و ترکیه نگران وضعیت خود شوند. ایران نگران این است که پس از از بین رفتن داعش سیاست آمریکا از مقابله با داعش به مقابله با ایران تبدیل شود و در واقع اولویت اول آمریکا در منطقه ایران شود. ترکیه نیز در مورد نگاه آمریکا به کرد‌ها و سرنوشت آن‌ها پس از داعش نگران است. واقعیت این است که هر دو کشور ترکیه و ایران در مورد سرنوشت کرد‌ها در سوریه و عراق نگران هستند و اگر کردهای این کشور بتوانند استقلال پیدا کنند، کردهای ایران و ترکیه ممکن است دست به اعتراضات برای استقلال خواهی بزنند. به همین خاطر است که ترکیه پس از برآمدن حزب متحد دموکراتیک کرد‌ها سیاست خود را به جای تغییر رژیم در سوریه به عقب راندن کرد‌ها تغییر داد.