با زندان‌های تروریست‌ پرور باید چه کرد؟

تشدید جریان‌های افراطی در کشورهای اسلامی در دهه‌های اخیر، غالباً در زندان‌هایی صورت گرفته‌ است که دولت‌ها برای از محکومیت اشخاص با روحیات افراطی، آنها را پر از محکومان سیاسی و امنیتی کرده‌اند. روزنامه شرق درباره این موضوع در مطلبی که ترجمه شده از سایت خبرگزاری رویترز عربی است، آورده است: طرحی را که دارالافتاء ‌مصر تحت عنوان «کالبدشکافی یک ذهن افراطی» تهیه کرده است قصد دارد به منظور «باز‌سازی و بازپروری افراط‌گرایان» مباحثی را در بازنگری‌های فکری در داخل زندان‌های مصر به راه اندازد؛ مشابه همان تجربه‌ای که در دهه ٩٠ قرن گذشته در زندان‌های مصر پیاده شد و موجی از خشونت‌ها را در این کشور خاموش کرد یا به انزوا کشاند. تهیه‌کنندگان این برنامه می‌گویند برخوردهای صرفا امنیتی برای مقابله با خشونت‌های فزاینده در کشور کافی نیست. باید در کنار آن برخوردهای فکری خاصی وجود داشته باشد تا زندان‌ها را «تروریست‌پرور» نکند. به‌همین‌منظور دارالافتاء مصر چند بروشور ارشادی تهیه کرده است که در آنها «تروریست‌ها» ‌را دسته‌بندی و نحوه تکوین و تبدیل آنها به افرادی تروریست یا روی‌آوردنشان به خشونت را شرح می‌دهد. همچنین شرایط اجتماعی، اقتصادی و سیاسی متناسب با رشد این عناصر را توضیح می‌دهد. مصر از زمان برکناری محمد مرسی که وابسته به گروه اخوان‌المسلمین بود، درگیر نبردی سخت با گروه‌های تندروی اسلام‌گرا شده است. در این درگیری‌ها تاکنون صدها نفر از طرفداران اخوان‌المسلمین و هواداران این گروه کشته شده‌اند. ‌هزاران نفر نیز به اتهام اقدام برای تظاهرات یا اعمال خشونت‌آمیز دیگر یا وابستگی به گروه‌های غیرقانونی بازداشت و به زندان افتاده‌اند. برنامه «کالبد شکافی یک ذهنیت افراطی» فقط محدود به توضیح نحوه برخورد با زندانیان اسلام‌گرا نمی‌شود؛ بلکه هدفش به‌وجودآوردن سیستمی کامل برای برخورد با افراط‌گرایان به‌طور عام است تا نگذارد افرادی دیگر طعمه گروه‌های افراطی شوند. در خلاصه این برنامه آمده است «هدف تهیه یک راهنمای ارشادی است که شیوه‌های تروریست‌ها و مراحل نشو و نمای آنها و نحوه ورودشان به اعمال تروریستی را توضیح دهد. همچنین عوامل داخلی و خارجی سوق‌دهنده فرد به این سمت یا زمینه‌های اجتماعی، اقتصادی و سیاسی همراه با آن را شرح دهد.»