نسخه‌ای بدتر از مرگ برای قبرس
قبرس طی هفته‌های اخیر به اصلی‌ترین کانون بحران در اروپا تبدیل شده است. در چنین شرایطی مقامات قبرسی اذعان کرده‌اند که ارائه بسته کمکی اروپا آنها را در وضعیت سختی قرار داده است، وضعیتی که مشخص نیست چه زمانی پایان می‌یابد.
فارس: رئیس جمهور قبرس نمی تواند وضعیت بحرانی کشورش را از دید شهروندان و رسانه‌ها مخفی کند. به عبارت بهتر اوضاع جاری در نیکوزیا به اندازه ای وخیم است که کمتر کسی می تواند منکر آن شود. با این وجود «نیکوس آناستازیاس» رئیس دولت قبرس سعی دارد دریافت کمکهای مالی اروپا را به هر نحو ممکن توجیه کرده و در عین حال نسبت به آینده‌ای بهتر (که تحقق آن در هاله‌ای از ابهام قرار دارد) وعده‌هایی دهد. تعطیلی بانک لایکی به عنوان دومین بانک قبرس و احتمال خروج سرمایه ها از این کشور کوچک سبب شده است تا کمتر کسی وعده های دولت قبرس مبنی بر پایان یافتن بحران اقتصادی در آینده ای حتی دور را باور کند. هم اکنون فرار سرمایه ها از قبرس به یکی از خطرات پیش روی این کشور تبدیل شده است. به راستی مقامات دولتی قبرس جهت مقابله با این بحران چه راهکاری اندیشیده اند؟ آیا با توجه به شرایط حاد و بحرانی موجود می توان حتی نسبت به حفظ سرمایه های موجود در قبرس امیدوار بود؟ فرار سرمایه ها از کشورهای بحران زده اروپایی فرار سرمایه در کشورهای اروپایی معمولا به سرعت صورت می گیرد. در جریان تحولات سیاسی اخیر در فرانسه شاهد بودیم که وضع مالیاتهای سنگین برای قشر ثروتمند از سوی فرانسوا اولاند رئیس جمهور سوسیالیست این کشور منجر به فرار سرمایه داران و در نتیجه خروج سرمایه های موجود از فرانسه شد. در چنین شرایطی افرادی که سرمایه های کلان دارند ترجیح می دهند با دریافت اقامت دائم دیگر کشورهای اروپایی یا حتی دریافت تابعیت آنها از دادن مالیاتهای سنگین بر در آمد خود مصون بمانند. در حال حاضر قبرس نیز چنین خطری را حس می کند. شهروندان قبرسی از وضع مالیاتهای سنگین بر سپرده های خود به شدت ناراضی هستند. هجوم شهروندان قبرسی به بانکهای این کشور برای خارج کردن سرمایه هایشان به خوبی نشان می دهد که فرار سرمایه ها از این جزیره کوچک ساده تر از آنچه مقامات قبرسی و اروپایی محاسبه کرده اند صورت خواهد گرفت. در چنین وضعیتی اساسا دیگر سرمایه ای برای تزریق به بانکها و بخشهای عمومی وجود ندارد. حتی افرادی که سرمایه های اندک دارند ترجیح می دهند به بانکها و منابع دولتی اتکایی نکنند. هم اکنون مسئله اصلی اینجاست که آیا کشورهای اروپایی و دولت قبرس موضوع فرار سرمایه از این کشور را مدنظر قرار داده اند یا خیر؟ به نظر می رسد چنین محاسبه ابتدایی و اولیه ای در طرح نجات مالی قبرس به هیچ عنوان لحاظ نشده است. به عبارت بهتر، مقامات اروپایی فرض را بر راکد نگاه داشتن سرمایه های مردم در درون خاک قبرس گرفته اند. این پیش فرض از پایه و اساس اشتباه است زیرا امکان سرمایه گذاری خارجی در کشورهای دیگر برای شهروندان قبرسی وجود دارد. نکته مهم دیگر اینکه "کمبود سرمایه" یکی از اصلی ترین معضلات اقتصادی قبرس در سال 2012 میلادی محسوب می شد. همین کمبود سرمایه منجر به فلج شدن بانکها شده است. اگرچه هم اکنون سرمایه ای مصنوعی به بانکهای قبرس از سوی اتحادیه اروپا و منطقه یورو و صندوق بین المللی پول تزریق شده است اما این تنفس مصنوعی نمی تواند منجر به نجات نیکوزیا از بحران مالی شود. این مسئله ای است که بسیاری از مقامات قبرسی نیز نسبت به آن اذعان کرده اند. تلاش برای بلوکه کردن سرمایه ها در بانکها بلوکه شدن سرمایه شهروندان قبرسی به سود بانکهای این کشور نیز طرحی کاملا غیر منطقی و در مواردی غیر انسانی محسوب می شود. به عبارت بهتر، دولت قبرس عملا با تن دادن به طرح نجات مالی اروپا تا حدود زیادی اختیار اموال شهروندان خود را از آنها سلب کرده است. این سلب اختیار به طور طبیعی عواقب و تبعات سختی برای نیکوزیا به دنبال خواهد داشت. در چنین فضایی شاهد شکل گیری اعتراضهایی گسترده و فراگیر در قبرس خواهیم بود که تبعات آن از تشدید بحران اقتصادی برای نیکوزیا کمتر نخواهد بود. دولت قبرس نیز مانند دولت یونان قدرت مقابله با اعتصابها و اعتراضهای مردمی را نخواهد داشت . هم اکنون بانکهای قبرسی نه تنها دیگر حکم مکانهایی امن برای نجات سرمایه های مردم را ندارد، بلکه به مراکزی تبدیل شده اند که نماد تقلب و دستکاری در اموال و مالیاتهای عمومی محسوب می شوند. به نظر می رسد دولت قبرس باید بخش اعظمی از توان خود را صرف بازگرداندند اعتماد عمومی مردم به بانکها کند. این مسئله جز با اعطای امتیازات خاص به شهروندان قبرسی امکان پذیر نیست. این امتیازات خاص هنوز به شهروندان قبرسی و مشتریان بانکها ارائه نشده است. اگرچه برداشتن محدودیتهای انتقال وجه در قبرس یکی از اقدامات صورت گرفته در این خصوص محسوب می شود اما این اقدام برای بازگرداندن اعتماد عمومی نسبت به بانکها کفایت نخواهد کرد. هم اکنون معادله پیچیده ای میان دولت قبرس،بانکها، سرمایه ها و مالیاتهای مردم شکل گرفته است. در حال حاضر فضای ابهام بر قبرس سایه افکنده است و در این فضا اساسا امکان ایجاد اعتمادسازی عمومی وجود ندارد. در حال حاضر مقامات قبرسی صرفا در صدد توجیه دریافت کمکهای مالی اروپا برآمده اند و راهکاری برای بهبود وضعیت موجود در این کشور ارائه نداده اند. هنوز مشخص نیست که مقامات دولتی قبرس تا چه زمانی می خواهند به تکرار توجیهات خود در خصوص دریافت کمکهای مالی اروپا ادامه دهند، آن هم در حالی که خود این مقامات اذعان کرده اند شرایط کشورشان یا پذیرش کمکهای اروپا به حدود 40 سال قبل بازگشته است. معمایی که به راحتی حل نمی شود بدون شک باید بسته کمکهای مالی اروپا ارائه شده به قبرس را نسخه ای بدتر از مرگ برای این جزیره کوچک دانست. قبل از ارائه کمکهای مالی اروپا به قبرس صورت مسئله در این کشور کوچک بسیار واضح و مشخص بود. بر این اساس بانکهای قبرسی دچار بحران کمبود سرمایه شده بدند و عملا نمی توانستند به فعالیتهای اولیه خود ادامه دهند. در چنین شرایطی دولت دیمیتری کریستوفیاس (رئیس جمهور قبلی قبرس) برای نجات بانکها تقاضای دریافت کمکهای مالی خود را به منطقه یورو و صندوق بین المللی پول ارائه کرد. اگر کمکهای مالی اروپا به قبرسی ها بدون ارائه پیش شرطها و پیچیدگی های فعلی تحقق می یافت شاهد وقوع بحرانهای تازه اقتصادی و سیاسی در نیکوزیا نبودیم اما نحوه ارائه کمکهای مالی اروپا به قبرس منجر به پیچیده تر شدن معادله شده است. این معادله چند مجهولی دیگر نمی تواند به سادگی حل و فصل شود و به نظر می رسد که گذشت زمان نیز کمکی به دولت و شهروندان قبرسی برای غلبه بر بحرانهای فعلی نخواهد داد. واقعیت امر این است که قبرسی ها هم اکنون بحران را به صورتی جدی تر از گذشته حس می کنند. کمکهای منطقه اروپا به قبرس نه تنها کمکی به بهبود وضعیت بحرانی این کشور نکرده است، بلکه بحرانهای بالقوه زیادی را پیش روی این کشور ایجاد کرده است. یکی از این بحرانهای بالقوه که در آینده ای نزدیک به فعلیت خواهد رسید خروج سرمایه ها از قبرس است. به راستی دولت قبرس و مقامات ارشد منطقه یورو در صورت خروج سرمایه ها از این کشور کوچک چگونه می توانند بر بحرانهای تازه غلبه کنند؟
دیدگاه تان را بنویسید