۳ ایراد بزرگ طرحِ اشتغالزایی دولت

نسیم آنلاین: وحید شقاقی شهری اقتصاددان و عضو هیات علمی دانشگاه خوارزمی در خصوص برنامه فراگیر دولت در حوزه اشتغال اظهار کرد: در برنامه فراگیر دولت برای اشتغال سه ایراد وجود دارد که تا برطرف نشود، نتیجه خاصی حاصل نخواهد شد. ابتدا باید مولفه‌های کلیدی خودمان را با تولید و اشتغال پایدار هماهنگ کنیم. نرخ سود بانکی، نرخ ارز و نرخ تعرفه از مولفه‌های اساسی ما هستند. وی افزود: تا زمانی که این سه نرخ حیاتی هماهنگ با تولید و اشتغال پایدار نباشد، اصلا شغل پایدار شکل نخواهد گرفت. وقتی نظام بانکی بی مهابا نرخ سود را بالا می‌برد، اقتصاد کشور با مشکل رو به رو می‌شود. جالب اینجاست که همه دولتمردان در همایش پولی و بانکی از نرخ بالای سود بانکی انتقاد کردند انگار مقصر بالا بودن نرخ سود مردم هستند. این اقتصاددان تصریح کرد: کاهش نرخ سود را باید خود دولتمردان ساماندهی می‌کردند، ولی انگار جای پاسخگو و پرسشگر عوض شده است. در برنامه فراگیر دولت در حوزه اشتغال اول باید مولفه‌های کلان اقتصاد مدنظر قرار گیرد. در حال حاضر تفاوت نرخ سود و نرخ تورم بیش از 10 درصد است. نرخ ارز و نرخ تعرفه‌های در حال حاضر در خلاف جهت تولید پایدار هستند. شقاقی شهری گفت: دولت برای اوراق بدهی که منتشر می‌کند بالای 20 درصد سود می‌دهد، در این شرایط هرگز تولیدی شکل نمی‌گیرد. نمی‌توانیم یک بسته تدوین کنیم در حالی که سه نرخ اصلی ما جای دیگری تامین می‌شود و ما هم هیچ ارتباطی بین این سه نرخ و اشتغال تصور نکنیم. وی عنوان کرد: گام دوم راهبرد دولت در توسعه کسب و کارهای خرد و متوسط است. ما چند تجربه ناموفق در قبال کسب و کارهای خرد و متوسط داشتیم که یکی طرح بنگاههای زود بازده بود و طرح دیگر هم این بود که دولت یازدهم می‌خواست به بنگاههای کوچک و متوسط تسهیلات بدهد. برای حمایت از کسب و کارهای کوچک باید کسب و کارهای مرتبط با اقتصاد دانش پایه را شناسایی کرده و آن‌ها را حمایت کنیم. برای این کار باید از مالکیت فکری حمایت حقوقی کنیم. این اقتصاددان عنوان کرد: در بسته دولت ردپایی از حمایت از اقتصاد دانش پایه مرتبط با حمایت حقوقی از مالکیت فکری و توسعه کسب و کارهای دانش پایه دیده نشده است. بخشی از کسب و کارهای کوچک باید به بنگاههای بزرگ وصل شوند و یک زنجیره تشکیل دهند.کسب و کارهای کوچک و متوسط در دنیا دو نوع هستند یک نوع آن‌ها خودشان قدرت تکامل دارند. مثلا شرکتی مثل ماکروسافت به همین ترتیب پیشرفت کرده است. شقاقی شهری خاطرنشان کرد: اشتغال بدون تولید ایجاد نمی‌شود. تولید باید ایجاد شود، رونق پیدا کند تا اشتغال ایجاد کند. یک گروه عمده دیگر کسب و کارهای کوچک و متوسط خودشان توانایی بزرگ شدن ندارند و سازنده تجهیزات واسطه ای هستند و باید به کسب و کارهای بزرگ شوند. در بسته دولت برای هیچ کدام از دو نوع کسب و کارهای کوچک راهکار توسعه‌ای وجود ندارد. اشتغال با پول و تسهیلات ایجاد نمی‌شود و این تولید است که اشتغال ایجاد می‌کند. این اقتصاددان بیان کرد: برنامه اشتغال فراگیر دولت هیچ ارتباطی برنامه استراتژیک وزارت صنعت، معدن و تجارت هم ندارد. تا زمانی که محیط کسب و کار ما محیط تولیدی و رقابتی نباشد ارائه تسهیلات به بنگاههای تولیدی بی معنی است و فایده ای ندارد. دولت در این بسته هیچ توجهی به ارتقای محیط کسب و کار و امنیت اقتصادی نکرده است. شعار بهبود فضای کسب و کار دولت بعد از چهار سال روی زمین مانده است وی گفت: ارتقای محیط کسب و کار یکی از شعارهای دولت یازدهم بود که هنوز با وجود گذشت چهار سال روی زمین مانده است. گزارشهای داخلی اقتصاد ایران که توسط مرکز پژوهشهای مجلس منتشر می‌شود و عمده تشکلهای اقتصادی معتقدند که کار مهمی در زمینه بهبود محیط کسب و کار انجام نشده است. این تولید کنندگان هستند که باید به وضع موجود اعتراض کنند نه وزرا و اعضای تیم اقتصادی دولت.