۶ نکته پیرامون موضع روسیه درباره رفراندوم استقلال اقلیم کردستان

سرویس بین‌الملل فردا؛ مهدی خلسه: اصرار مسئولین اقلیم کردستان عراق بر برگزاری رفراندوم قانون اساسی همانطور که قابل پیش‌بینی بود، مورد مخالفت صریح ایران، ترکیه و دولت عراق قرار گرفت. از طرفی رویکرد دولت آمریکا در قبال کردهای عراق بر اساس میزان هجمه دیپلماتیکی بود که میخواست روی ترکیه و عراق و همینطور ایران وارد کند و به خاطر این همین سیاست‌های کج دار و مریز آمریکا در برابر درخواست کرد‌ها قابل فهم است.

ولی درباره موضع روس‌ها پیرامون مساله استقلال کردستان باید به نکات زیر توجه داشت: ۱ - اساساً روس‌ها درباره کردهای عراق بر سر یک دوراهی قرار گرفته‌اند. یک رویکرد معتقد است فرآیند تاریخی کرد‌ها و جنگی که اکنون در آن با داعش درگیر هستند، لاجرم منجر به تشکیل دولت کرد ها‌ی عراق خواهد شد و روسیه چاره‌ای جز به رسمیت شناختن دولت مستقل کردی ندارد. اما رویکرد دوم این است که روسیه باید در جهت حفظ و تقویت روابط با متحدان منطقه‌ای خود، از جمله ایران، عراق، ترکیه و سوریه که ثبات فعلی منطقه را به نفع روس‌ها حفظ می‌کنند، دست از حمایت از کرد‌ها و حمایت از برگزاری رفراندوم استقلال کرد‌ها بردارد. ۲ - در حال حاضر مساله کردستان عراق برای روسیه به عنوان یک برگ برنده محسوب می‌شود. چون هم به تجارت خود در زمینه فروش سلاح به عراق ادامه می‌دهد و هم از طریق کردستان تجارت نفتی خود را دنبال می‌کند. روسیه برخی از بهترین سلاح‌های خود را به حکومت عراق تحویل داده است که بخشی از این سلاح‌ها برای مقابله با داعش به اقلیم کردستان داده می‌شود. ۳ - در آخرین قرارداد نفتی بین روسیه و مسئولان کردستان عراق، که برای بسیاری از کارشناسان به منزله چراغ سبز روسیه برای برگزاری رفراندوم نیز تلقی شد، شرکت روسنفت به یکی از بزرگترین شبکه‌های انتقال نفت با ظرفیت ۷۰۰ هزار بشکه در روز در این منطقه دست خواهد یافت و قرار است تا پایان سال ۲۰۱۷ ظرفیت این شبکه به یک میلیون بشکه روزانه افزایش یابد. برمبنای این قرارداد‌ها روسیه به یکی از ثروتمندترین مناطق نفتی خاورمیانه دست خواهد یافت به گونه‌ای که حجم نفت قابل استحصال این منطقه ۴۵ میلیارد بشکه و حجم گاز قابل استحصال آن ۵. ۶۶ هزار میلیارد متر مکعب گاز برآورد شده است. ۴ - ویکتور سیماکوف، سرکنسول روسیه در اربیل در خصوص مسئله اعلام استقلال اقلیم کردستان، اعلام کرده است: «روسیه به شرطی که دست‌های خارجی و بیگانه در اعلام استقلال استان‌های عراق از جمله اقلیم کردستان، دخیل نباشند از این استقلال حمایت می‌کند.» ابهام و رویکرد محتاطانه روسیه درباره رفراندوم استقلال کردستان عراق، با فهم همین موضع‌گیری سیماکوف به روشنی مشخص می‌شود.

۵ - مهاجران کرد که سال‌های زیادی است که در روسیه زندگی می‌کنند، از مهم‌ترین عوامل پیوند سرنوشت کردستان عراق به تصمیمات دولت روسیه است. در روسیه حدود سیصد هزار کرد که اکثر آن‌ها ایزدی هستند، زندگی می‌کنند. ماتسیوف، یکی از اعضای پارلمان مرکزی روسیه از مهاجران کرد می‌باشد. جالب اینکه به نقل از سیماکوف، سرکنسول روسیه در اربیل، هنگامی که کنسولگری روسیه به استقبال کمک‌های انسانی این کشور به کردهای عراق رفت، ماتیسوف نیز با همان هواپیما آمده بود و مبلغی بیش از یک میلیون دلار در بین پناهندگان و آوارگان تقسیم کرد. ۶ - موضوع حساس ارتباط روسیه با رژیم صهیونیستی و همینطور روابط حسنه مسعود بارزانی با دولت رژیم غاصب صهیونیستی، از عوامل پنهان پیوند روسیه به پروژه رفراندوم کردستان عراق است.