شکاف بزرگ میان معارضین سوری برای کناره‌گیری یا ماندگاری بشار/ حفظ شرافت عامل استعفای رئیس یک ائتلاف سوری/ وقتی پول قطر و عربستان جواب نمی‌دهد

سرویس بین الملل فردا: «منذر خدام» سخنگو و عضو سازمان «هیئت تنسقیه وطنی» که متشکل از بیش از 100 واحد در سراسر خاک سوریه است، همزمان با جدی شدن بحث تعویق سومين دور مذاکرات ژنو استعفاء کرد.

منذر خدام در مصاحبه با روزنامه الوطن چاپ دمشق گفت: «يک هفته پيش از عضويت در هیئنت تنسیقیه استعفا دادم؛ اما از رسانه ای کردن آن خودداری کردمتا باعث سوء استفاده و بهره برداري ديگران نشود. اما اکنون که تیم های مذاکره کننده به ژنو رفته اند، می توان این خبر را منتشر کرد.»

منذر خدام

منذر خدام، علل استعفای خود را "متعدد" خواند؛ اما در این بین، مشخصا از «کنفرانس ریاض» - که تیم مذاکره کننده نماینده معارضان سوری در ژنو را انتخاب کرد - به عنوان یکی از علت های اصلی انی استعفا نام برد: «من از نتايج کنفرانس رياض، ناراضی بودم؛ زیرا همکاران حزبي ام عملکرد مناسبی در اين نشست نداشتند. نتیجه عملکرد گروه اعزامی، تنها سه سهمیه در میان 30 سهمیه بود که اصلا به چشم نمی آید! علاوه بر آن، طی ماه های اخیر شاهدیم عملکرد هیئت عالي مذاکرات مخالفان سوري رضايت بخش نیست.»

پایگاه خبری تحلیلی فردانیوز در همان زمان، گزارشی اختصاصی از کنفرانس ریاض منتشر کرد که در آن، سهمیه های هر یک از گروه های معارض در هیئت عالی مذاکره کننده ذکر شده بود.

یکی از کنفرانس های هیئت تنسیق که در ردیف اول، هیثم مناع، منذر خدام، حسن عبدالعظیم و... مشاهده می شوند.

سازمان تنسیق وطنی، تنها 3 نماينده در هيئت عالی مذاکره کننده مخالفان دارد. «حسن عبدالعظيم» دبیرکل سازمان تنسیق در طول دور دوم مذاکرات صلح سوريه، در ژنو حضور داشت و هم اکنون نيز براي مشارکت در دور سوم مذاکرات به این شهر سفر کرده است؛ اما معلوم نیست این دور از مذاکرات برگزار شود!

سازمان تنسیق، نمونه ای از معارضان داخلی سوریه

سازمان تنسیق وطنی که نام کامل آن «هيئة التنسيق الوطنية لقوى التغيير الديمقراطي» سازمانی است که در اکتوبر 2011 در منطقه «حلبون» از استان ریف دمشق تأسیس شد. ترجمه تحت اللفظی عنوان این سازمان به فارسی «هیئت هماهنگی ملی برای نیروهای تحول خواه در جهت دموکراسی» می باشد و طی عمر کوتاه خود سعی کرده همواره مرزبندی خود با گروه های خشونت طلب را نشان دهد.

منذر خدام پیش از این به عنوان سخنگوی هیئت تنسیق از حضور تشکل مطبوع خود در مذاکرات ژنو3 خبر داده بود.

در مرامنامه سازمان تنسیق آمده است که این سازمان، یک ائتلاف از مجموعه احزاب و گروه های مستقل دموکراسی خواه سوری است که با هر گونه دخالت خارجی در سوریه کاملا مخالف است و هدف عالی آن، سقوط نظام تک حزبی بعثی و تأسیس یک سازمان دموکراتیک با چرخش قدرت در بین همه شهروندان، تأکید بر تمامیت ارضی سوری و بالاخره برابری همه شهروندان سوری از هر نژاد و مذهب و طبقه است.

این سازمان، ابتدا متشکل از 11 گروه سیاسی (عمدتا چپگرا) بود که سه گروه اصلی کردی سوریه نیز در میان آن ها بودند. جدایی این گروه های کرد، نخستین انشعاب معنادار در داخل ائتلاف بود که البته تنها یکی از آن ها به صورت علنی اعلام جدایی کرد.

هیثم مناع، نخستین رئیس و مؤسس هیئت تنسیق وطنی

دومین انشعاب بزرگ در این ائتلاف، استعفا و سپس خروج نخستین رئیس ائتلاف بود. «هیثم مناع» نخستین رئیس این سازمان، در اعتراض به روابط این سازمان با کشورهای خارجی، از ریاست سازمان استعفا داد و مدتی بعد با تشکیل حزب خود، از این ائتلاف بیرون آمد.

ماجرای استعفای وی به این قرار بود که هیئت تنسیق تصمیم گرفت شعبات خود را در تمام مناطق سوریه تأسیس کند. طی مدت کوتاهی، 80 دفتر منطقه ای برای هیئت تنسیق تأسیس شد و عملا از حالت ائتلاف چند گروه، به یک ستاد مرکزی برای یک سازمان با شعب متعدد تبدیل شد. دفاتر منطقه ای این سازمان، مدتی بعد به یکی از ارکان گروه های خدماتی-معیشتی در مناطق تحت کنترل معارضان تبدیل شدند.

نمایندگان سازمان تنسیق وطنی در هیئت عالی مذاکره کننده معارضین سوری در ژنو

نفر اول سمت راست، حسن عبدالعظیم است.

با افزایش دامنه فعالیت این سازمان به فعالیت های خدماتی در مناطق معارضین، مخارج این سازمان بالا رفت. از سوی دیگر، بنا به فشار ائتلاف ملی سوریه و دولت در تبعید معارضان، دفاتر این سازمان مقرر شد به 300 واحد افزایش یابد تا بتواند رسما بخشی از وظائف خدماتی دولتی در مناطق تحت کنترل معارضین را ایفا کند. در این زمان، ائتلاف وطنی به هیئت تنسیق فشار آورد تا برای رفع مشکل مالی خود، کمک های مالی عربستان سعودی و قطر را قبول کند.

با تصویب پذیرش کمک های مالی عربستان و قطر، هیثم مانع که مؤسس و نخستین رئیس این سازمان بود در موضعی تاریخی اعلام کرد ارسال و پذیرش کمک های مالی خارجی، هرگز یک سویه و یک طرفه نبوده و به وابستگی سازمانی منتهی خواهد شد. او اعلام کرد شرافت سیاسی ملت سوریه بالاتر از وابستگی به کشورهای خارجی مانند عربستان و قطر است و برای همین، از ریاست هیئت تنسیق استعفا داد و مدتی بعد با تشکیل حزب «قمح» مسیر سیاسی خود را از شرکای سابق و هیئت تنسیق جدا کرد.

برخلاف هیثم مناع که از ابتدا با کنفرانس ریاض و هیئت عالی مذاکره کننده مخالفت کرده بود، نمایندگان هیئت تنطیق حضور پررنگی در مذاکرات ژنو2 داشتند.

گفتنی است سازمان تنیق وطنی، طی نزدیک به 5 سال عمر خود در بحران سوریه، هیچ گاه از کشور خارج نشد و حتی در مواضع علنی خود، همواره بر لزوم آتش بس داخلی و بیرون رفتن نیروهای مسلح خارجی تأکید کرده است. به همین علت، از جمله گروه هایی است که با برخورد شدید جبهه النصره مواجه شده است.

اعتراض منذر خدام به پیش شرط قرار دادن سقوط اسد

منذر خدام 4 روز قبل از استعفا، از هيئت مذاکره کننده ائتلاف رياض خواسته بود که از درخواست «کناره گيري بشار اسد رئيس جمهوري سوريه از قدرت فوراً دست بکشد» و به جاي اين خواسته، با بشار اسد در انتخاباتي سالم و تحت نظارت بين المللي رقابت کند.

ریاض الحجاب، رئیس هیئت عالی مذاکره کننده معارضین سوری

خدام آن زمان در صفحه شخصي خود نوشته بود که براي اولين بار وزارت خارجه آمريکا مبارزه ارتش سوريه با داعش و جبهه النصره را باارزش خواند و جبهه النصره و متحدانش را عامل نقض آتش بس در مناطق حومه حلب و ادلب دانست.

خدام خطاب به مخالفان سوري خارج نشين نوشت: «تلاش ها در دور آتي مذاکرات بايد معطوف به مسائل تشکيل دولت انتقالي (موقت)، اختيارات اين دولت و تدوين قانون اساسي شود و شما احتمالاً در بررسي اين مسائل پيشرفتي به دست خواهيد آورد ولي اگر بر لزوم کناره گيري بشار اسد از قدرت تأکيد و پافشاري کنيد، چيزي به دست نخواهيد آورد.»

ریاض حجاب در حالی این روزها کناره گیری رئیس جمهور قانونی سوریه را پیش شرط مذاکرات قرار می دهد که خودش تا سال 2012 به عنوان نخست وزیر با بشار اسد همکاری می کرد.

تصویر فوق به مراسم سوگند نخست وزیر در برابر رئیس جمهور اختصاص دارد.