یکی از گزينه‌هاي خلافت شاه سعودي/عکس

مشرق: تحليلگراني كه در جريان تهيه اين گزارش به گفت‌وگو نشستند، از انتصاب بندر به رياست سازمان استخبارات سعودي به عنوان تضمين انتقال پادشاهي اين كشور به وي پس از مرگ قريب الوقوع عبدالله نام برده‌اند. شاهزاده "بندر بن سلطان"، جاسوس 61 ساله و ديپلمات كهنه‌كار سعودي و مذاكره‌كننده ارشد رژيم آل‌سعود با آمريكا و رژيم صهيونيستي، هفته گذشته پس از به ثمر نشستن نتايج " سفر اخير ديويد پترائوس، رئيس سازمان مركزي جاسوسي آمريكا (سيا) به رياض و جلسه وي با شاه اين كشور " كه با حضور شخص بندر انجام شد و نيز ساعاتي پس از "ا نجام موفقيت آميز انفجار تروريستي مقر شوراي عالي امنيت ملي سوريه در مركز دمشق " و همچنين همزمان با " اوج گيري انقلاب مردمي در مناطق شرقي و مركزي عربستان "؛ از سوي شاه اين رژيم، با حفظ سمت "دبيري شوراي عالي امنيت ملي" سعودي، به سمت رياست "سازمان استخبارات" اين كشور نيز منصوب شد كه اين انتصاب، حاوي پيام‌هاي متعددي براي طرف‌هاي مختلف داخلي، منطقه‌اي و بين‌المللي است تا جايي كه برخي ناظران و تحليلگراني كه در جريان تهيه اين گزارش با خبرنگار مشرق به گفت‌وگو نشستند، از اين انتصاب به عنوان تضمين انتقال پادشاهي اين كشور به بندر پس از مرگ قريب‌الوقوع عبدالله نام برده‌اند؛ انتقال قدرتي كه ممكن است به درگيري گسترده داخلي بين دو جناح حاكم بر اين كشور به سركردگي بندر از يك سو و عمويش سلمان بن عبدالعزيز، ولي‌عهد فعلي از سوي ديگر بينجامد.

فرزند وي "بندر" به مدت 23 سال سفير عربستان سعودي در آمريكا بود و در اين مدت ارتباطات گسترده‌اي را با نومحافظه‌كاران آمريكايي و لابي‌هاي صهيونيستي در اين كشور برقرار كرد و قراردادهاي متعدد خريدهاي هنگفت تسليحاتي و جاسوسي از اين كشور را اجرايي نمود.

جايگاه بندر در جنگ قدرت در آل‌سعود بازگشت بندر به عربستان سعودي درست چند هفته قبل از مرگ ملك فهد بن عبدالعزيز، پنجمين پادشاه عربستان صورت گرفت. به دنبال بازگشت وي به عربستان شايعاتي منتشر شد مبني بر آنكه بندر در تلاش است تا در دولت جديد منصبي را كسب كند.

"انيس نقاش" رئيس مؤسسه مطالعات راهبردي و امنيتي "امان" بيروت، در گفت‌وگو با خبرنگار مشرق درباره نقش بندر بن سلطان در جنگ قدرت در داخل خاندان سعود گفت كه وي در برهه‌اي بسيار سعي كرد تا سياست خارجي عربستان سعودي را در دست بگيرد اما موفق به انجام اين مهم نشد.

بندر در زمان بيماري ملك فهد، شاه سابق عربستان سعودي، از آمريكا به اين كشور بازگشت اما در جنگ قدرت پس از مرگ ملك فهد، نتوانست به ردهاي بالاتر از رياست شوراي امنيت ملي عربستان سعودي دست يابد. بندر، در پيشبرد مذاكرات قرارداد تسليحاتي "يمامه" انگليس با عربستان سعودي در سال 1985 ميلادي كمك بسياري كرد. قرارداد 80 ميليارد دلاري يمامه انگليس شامل فروش بيش از 100 كلاهك هسته‌اي انگليس به عربستان مي‌شد. انگليس پس از امضاي اين قرارداد براي هزينه دلالي اين معامله، مبلغ دو ميليارد دلار به حساب سفارت عربستان سعودي واريز كرد كه البته بندر مبالغ واريزي انگليس را براي استفاده‌هاي شخصي به كار برد. در آگوست سال 2009 ميلادي روزنامه فايننشال‌تايمز انگليس در گزارشي از تلاش امير بندر بن سلطان براي كودتا در عربستان سعودي خبر داد. اين روزنامه با تأكيد بر صحت اين خبر نوشت كه البته اين خبر قديمي است و در سال 2008 ميلادي روي داده است كه البته به علت ارتباطات گسترده سازمان جاسوسي خارجي انگليس (MI6) و سازمان استخبارات سعودي، بايد به اين گزارش با ديده تأمل نگريسته شود. به نوشته اين گزارش، هدف از اين كودتا، تنها كودتاي نظامي عليه ملك عبدالله نبوده بلكه وي قصد داشت تا كل نظام را تغيير دهد. وي در پي اين اقدام قصد داشت تا خود قدرت در عربستان را در دست بگيرد. منابع عربستاني افشاكننده خبر اين كودتا به فايننشال تايمز گفتند كه سازمان اطلاعاتي روسيه نخستين جرياني بود كه سندهاي اين تلاش را فاش كرد و در همين راستا گفته مي شود كه پس از نافرجام گذاشتن اين كودتا مناسبات ميان عربستان و روسيه گسترش معناداري پيدا كرده است. اين كودتا قرار بود از پايگاه هوايي رياض انجام شود. سازمان استخبارات، جایزه بندر برای تخريب روند بیداری اسلامی

راه افتادن موج بیداری اسلامی در کشورهای عربی، عربستان را نیز مانند بسیاری دیگر از کشورهای سلطنتی و استبدادی منطقه نگران کرد، ریاض البته با امکانات مادی و حمایت های معنوی آمریکا سیاستی مغایر با برخی کشورهای دیگر علیه بیداری اسلامی گرفت و به جای دفاع از سلطنت خود در برابر این موج، سعی کرد با حمله به بیداری اسلامی آن را در خارج از مرزهای خود متوقف کند. مهره اصلی این اقدام ریاض بندر بن سلطان بود، او که یک سر و گردن از سایر شاهزاده های تن پرور سعودی زیرک تر است و ارتباطات و ابزارهای گسترده ای برای مقابله با موج انقلاب های مردمی دارد، تمام تلاش خود را برای توقف این روند به کار گرفت و البته در این راستا از طرحهای آمریکایی نیز استفاده زیادی کرد. عمده دخالت های عربستان سعودی در موج انقلاب های مردمی بویژه در مصر و یمن و بحرین و همچنین دست داشتن این کشور در بروز ناآرامی و بحران در سوریه از سیاست های بندر بن سلطان است، نقش بندر بن سلطان زمانی در تحولات بیداری اسلامی پررنگ تر شد که غرب به این نتیجه رسید که تنها با جریان های انحرافی و افراط گرای اسلامی است که می تواند با موج بیداری اسلامی برگرفته از اسلام ناب به مقابله بپردازد.

در همین راستا تحریک جریان های تروریستی مانند سازمان القاعده در یمن، مصر، لبنان و سوریه و ... در دستور کار قرار گرفت و عراق نیز از این توطئه ها بی بهره نماند. هفته نامه فلسطینی المنار تابستان گذشته و در اوج انقلاب مصر نوشت که بندر بن سلطان و "حمد بن جاسم" در دوحه با یک تیم چهار نفره آمریکایی که سه نفر از آنها از دستگاه های امنیتی و یک نفر نیز مسئول بلندپایه وزارت خارجه آمریکا بود، دیدار و درباره اوضاع مصر و کنار زدن این کشور از نقشآفرینی در منطقه گفت وگو کردند. بن سلطان و بن جاسم در این دیدار بر تداوم حمایتهای مالی دوحه و ریاض از ایجاد فتنه و آشوب در مصر به منظور سرگرم کردن نهادهای دولت این کشور به اوضاع داخلی تاکید کردند. بر اساس این گزارش دوحه و ریاض همچنین در تماس دائمی با گروهای محلی مصر هستند تا فتنه و آشوب در این کشور تداوم یابد و به این ترتیب مانع بازگشت آرامش و ثبات به مصر شوند.

منابع اطلاع رسانی همچنین فاش کردند که نیروهای اشغالگر سعودی در بحرین نیز با دستور بندر بن سلطان کار می کند و در این کشور اقدام به آزار و اذیت شیعیان بحرین نمودند. اسلام تایمز نوشت که در پي دستور "بندر بن سلطان بن عبدالعزیز" نیروهای سعودی اقدام به آزار و اذیت شیعیان نموده و آنان را مجبور به ترک منازل خود نمودند.

نیروهای امنیتی سوریه، پارسال "ناصر العریفی" سرهنگ سعودی و دیپلمات سابق سفارت عربستان در دمشق را به اتهام مشارکت با تروریست ها در ارتکاب جرم علیه ملت سوریه بازداشت کردند. این فرد زیر نظر بندر بن سلطان کار می کرد و برای ریختن خون مردم بی گناه سوریه از بندر دستمزد گرفته است. وی به تسهیل تردد افسران اطلاعاتی سعودی به شهر حمص سوریه و نقش جنایتکارانه عربستان و به ویژه بندر بن سلطان در سوریه و همکاری با سرویسهای اطلاعاتی غربی علیه سوریه اعتراف کرده است.

در همین راستا مسؤولیت تماس های ریاض با ترکیه، آمریکا، فرانسه و اسرائیل به منظور ادامه تلاش های مشترک برای جمعآوری حمایت بین المللی لازم به منظور اجرای عملیات نظامی علیه سوریه بر عهده بندر بن سلطان است.

هفته نامه فلسطینی المنار پيش از اين، فاش کرد که یک هیئت امنیتی و نظامی ترکیه اخیرا با سفر به عربستان سعودی با بندر و برادرش خالد بن سلطان ملاقات کرد و این هیئت در جریان حضورش در ریاض درباره افزایش اقدامات تحریکآمیز و تروریسم علیه ملت سوریه و استفاده از سناریوهای جدید برای ایجاد گسست بین مردم و رهبری سوریه در پرتو شکست سناریوهای توطئه آمیز بحث و گفتوگو کرد.

بندر مهره آمريكا و رژيم صهيونيستي بندر در سال 1983 ميلادي به عنوان سفير عربستان در آمريكا منصوب شد و به مدت 23 سال اين سمت را در دست داشت. وي در مدت طولاني ك سفارت اين كشور در آمريكا را بر عهده داشت با پنج رئيس جمهور آمريكايي، 10 وزير امور خارجه اين كشور، 11 مشاور امنيت ملي، 16 جلسه كنگره آمريكا و صدها سياستمدار ديگر آمريكايي رابطه برقرار كرده است.

"صبري انوشه" تحليلگر مسائل عربستان سعودي در گفت وگو با مشرق تأکید می کند که وی نقش مهمي در مناسبات عربستان سعودي با آمريكا دارد و بعد از ايجاد بحران ميان روابط دو كشور در پي اتفاقات 11 سپتامبر اين بندر بن سلطان بود كه توانست اين مناسبات را بهبود بخشد. ارتباط وي با لابي صهيونيستي نيز باعث شد تا تغييرات خاصي در رويكرد منطقهاي سياست خارجه عربستان سعودي ايجاد شود.

روابط نزديك بندر با جمهوريخواهان، پنتاگون و صاحبان صنايع جنگي در عربستان زبانزد خاص و عام است و در اين زمينه مسايل بسياري مطرح شده است.

انوشه ميافزايد كه بندر بن سلطان در چندين پرونده مناسبات عربستان با كشورهاي ديگر نقش داشته است، كانالهاي ارتباطي با سوريه و فلسطين از جمله اين پروندهها بوده است، وي در دولت نهم جمهوري اسلامي ايران نيز مسؤول پرونده تهران بوده و در تخريب مناسبات رياض با دمشق و تهران نقش اساسي داشته است.

شاهزاده بندر با چند رئيس جمهور آمريكايي به ويژه جرج بوش پدر و پسر روابط نزديكي را برقرار كرد و رابطه وي با جرج بوش پسر به اندازهاي نزديك بود كه نام مستعار وي "بندر بوش" شد.

شاهزاده بندر تا اندازه اي رابطه نزديكي با جرج بوش پدر و پسر و اعضاي ارشد دولت بوش از جمله "جيمز بيكر"، "ديك چني" و ژنرال "كالين پاول" برقرار كرد كه وي جزئي از دولت آمريكا محسوب ميشد.

بندر در دوران سفارت خود به كاخ سفيد راه پيدا كرد و گفته ميشود كه وي نخستين سفير سعودي در آمريكاست كه از جزئيات امنيتي وزارت امور خارجه آمريكا مطلع بود.

اين نفوذ تا حدى است که باب وودوارد (روزنامهنگار مشهور آمريکايى که نقش اصلى را در افشاى رسوايى واترگيت ايفا کرد) در کتاب «طرح حمله» ادعا مىکند که پرزيدنت بوش پيش از آن که تصميم خود مبنى بر حمله به عراق را با کالين پاول، وزير امور خارجه وقت خود در ميان بگذارد، آن را به اطلاع بندر بن سلطان رساند.

"اسکات مکلئود" رئيس دفتر مجله تايم در قاهره نيز که در بيست و چهار سال اخير به پوشش وقايع خاورميانه و شمال آفريقا براى اين مجله مشغول بوده است، درباره بندر بن سلطان مىنويسد: اگر بگوييم بندر بن سلطان در جهتگيرىهاى خاورميانهاى سياست آمريکا به اندازه کاندوليزا رايس نقش دارد، چندان اغراق نکردهايم.

نقاش در گفت وگو با مشرق در زمينه ميزان هماهنگيهاي امنيتي و اطلاعاتي ميان وي و محورهاي تروريسم دولتي در منطقه نيز گفت كه سه سال پیش نشستي سه جانبه ميان اردن، عربستان و رژيم صهيونيستي در منطقه العقبه اردن برگزار شد، شركت كنندگان در اين نشست سعي كردند تا استراتژي واحدي را براي سركوب مقاومت در منطقه دنبال كنند، بندر بن سلطان نماينده عربستان سعودي در اين نشست بود.

بندر و دشمني با ايران و محور مقاومت نزديكي بندر با لابيهاي صهيونيستي و نومحافظهكاران افراطي در آمريكا موجب شده است تا وي خصومتي ديرينه از ايران و محور مقاومت در منطقه در دل خود جاي دهد. بندر در مقابل ايران موضع سرسختانهاي دارد. وي تلاش كرده تا مقامات عاليرتبه عربستان سعودي از جمله ملك عبدالله را ترغيب كند تا عليه ايران عمليات نظامي انجام دهند و اظهار كرده است كه هيچ اقدامي به جز اقدام نظامي نميتواند ايران را از برنامه هستهاي باز دارد.

پايگاه خبري عراقي "براثا " چندي پيش سندي را منتشر كرد كه نشان ميدهد "بندر بن سلطان" كه تجهيز و فرماندهي گروههاي تروريستي در منطقه را بر عهده دارد، فرمانده جديد القاعده در عراق را تعيين كرده است و عناصر آن را با سلاح و پول تجهيز نموده است.

در اين سند، دبيركل شوراي امنيت ملي عربستان سعودي ابوسليمان را به عنوان جانشين ابوعمر البغدادي و ابوايوب المصري كه در عراق كشته شدند، به رياست گروهك تروريستي "دولت اسلامي عراق " كه شاخه القاعده در عراق است، انتخاب كرد.

اين سند ميافزايد كه ابوسليمان تابعيت عراقي و عربستاني دارد و پيش از اين در دستگاههاي جاسوسي فعاليت ميكرد. بن سلطان در اين سند از فرماندهان و هواداران القاعده خواست تا به فرمانده جديد اين گروهك بپيوندند.

انيش نقاش در اين زمينه ميگويد: اقدامات بندر در حمايت آشكار و پنهان از اعضاي گروههاي تروريستي منطقه نظير القاعده برخاسته از سياست خارجي عربستان سعودي است و وي در اين زمينه به عنوان رئيس شوراي عالي امنيت ملي اين اقدامات را انجام ميدهد.

اين كارشناس مسايل منطقه اي اختلاف افكني ميان شيعه و سني را يكي از مهمترين اولويت هاي بندر در حمايت از گروهك هاي تروريستي در منطقه دانست و تاكيد كرد كه وي به نمايندگي از دولت وهابي عربستان سعي دارد تا ريشههاي مقاومت شيعي در عراق را خشكانده و مانع از گسترش نفوذ مقاومت منطقه در اين كشور شود.

انيش نقاش افزود كه بندر از راه دور دستورات مستقيمي در عزل و نصبهاي مقامات و رهبران القاعده ميدهد و با گماردن تعدادي از عناصر و افسران اطلاعاتي عربستان در پستهاي فرماندهي القاعده هر چه بيشتر سعي ميكند تا همراهي اين گروههاي تروريستي با سازمان جاسوسي عربستان را حفظ كند.

بر اساس گفته هاي اين تحليلگر مسايل منطقه اي وي در سركوب مقاومت در منطقه بويژه لبنان نيز اقدامات زيادي را انجام داده كه يكي از مهمترين اين اقدامات تلاش براي ترور سيد "محمدحسين فضل الله" امام جمعه فقيد بيروت بود. وي البته در اين عمليات ناكام ماند و فضل الله آسيبي نديد.

ناظران سياسي بر اين باورند كه بندر بن سلطان حمايت خود از تروريستهاي عراقي را به اين علت افزايش داده است كه با توجه به نزديكي خروج نيروهاي آمريكايي از اين كشور بتواند با ايجاد ناامني پس از انتخابات در عراق حاكميت عراق را در دست بگيرد.

از سوي ديگر تحقيقات در زمينه ترور "عماد مغنيه" فرمانده نظامي حزب الله لبنان نشان مي دهد كه سازمان جاسوسي اردن در اجراي عمليات ترور وي نقش داشته است و امير بندر بن سلطان مسؤوليت تامين مالي هزينههاي اين پروژه را در اختيار داشته و به نوعي اين عمليات را كارگرداني كرده است.

حمايت هاي لجستيكي اين عمليات نظير ارائه تصاوير ماهواره اي براي تسهيل اجراي عمليات نيز بر عهده آمريكا بوده است.

انتصاب بندر، تصمیم آمریکایی انتصاب بندر به ریاست سازمان اطلاعات عربستان سعودی را بیش از اینکه تصمیمی از سوی شاه سعودی بدانیم، باید تصمیمی آمریکای دانست، بویژه اینکه این انتصاب چند روز بعد از سفر اخیر دیوید پترائوس رئیس سازمان سیا به ریاض در دهم ماه جاری میلادی انجام شد.

پایگاه خبری نهرین نت در این رابطه به نقل از برخی منابع در کشورهای عرب حوزه خلیج فارس نوشت: تعیین بندر بن سلطان به ریاست سازمان اطلاعات عربستان تصمیم آمریکا بود که بر عبدالله بن عبدالعزیز شاه سعودی تحمیل شد بویژه که نفوذ بندر بن سلطان که یکی از مهمترین شخصیت ها سعودی دارای روابط مستحکم با سازمان اطلاعات آمریکاست، در سالهای اخیر بویژه بعد از برکناری او از سمت سفیر عربستان در ریاض در سال 2005 میلادی بعد از گذشت 22 سال، درحال افول بود.

منابع یادشده گفتند: تعیین بندر بن سلطان به ریاست سازمان اطلاعات عربستان به منزله آغاز مرحله جدیدی در سیاست عربستان درقبال حوادث منطقه از منظر سازمان سیا است و این بدان معناست که این سازمان برای اولین بار از چند دهه مدیریت پرونده امنیتی در عربستان را به طور مستقیم بدست گرفته است بویژه که عربستان شاهد رشد اختلافات بین اعضای خاندان حاکم خصوصا بین نسل دوم و به طور مشخص بعد از مرگ دو نفر از ارکان رژیم سعودی یعنی سلطان بن عبدالعزیز ولیعهد اسبق و نایف بن عبدالعزیز ولیعهد سابق در طول هشت ماه اخیر است.