پروژه ناكام ايران‌هراسي سعودي

جوان: اگر واكنش كشورهاي جهان را در قبال پروژه امنيتي و سياسي جديد عربستان در پوشش قضايي بررسي كنيم به روشني به اين واقعيت پي مي‌بريم كه اهداف اين پروژه نيز همانند فازهاي قبلي پروژه ايران‌هراسي و شيعه‌هراسي ناكام ماند و شكست سياسي ديگري را در كارنامه سياست خارجي دست‌اندركاران بي‌تجربه و عجول اين كشور رقم زد.

از مجموع قرائن و شواهد چنين بر مي‌آيد كه عربستان به طور مشخص چند هدف را از اجراي اين پروژه دنبال مي‌كرد كه از جمله آنها مي‌توان به: 1- وادار كردن كشورهاي اسلامي به عضويت در ائتلاف خودخوانده جديد اين كشور مبني بر ائتلاف اسلامي مبارزه با تروريسم 2-وادار كردن كشورهاي منطقه به قطع روابط ديپلماتيك خود با ايران و 3- سرپوش گذاشتن بر نقض حقوق بشر در اين كشور و منحرف كردن توجه افكار عمومي جهاني از آن و 4-سنگ‌اندازي در مسير اجراي برجام و جلوگيري از، ازسرگيري مراودات اقتصادي و تجاري كشورهاي جهان و منطقه با ايران اشاره كرد.

هيچ شاخصي كه نشانگر تحقق كامل حتي يكي از اين اهداف باشد مشاهده نمي‌شود اما بايد اذعان داشت گام‌هاي هرچند جزئي و ناقص در برخي از حوزه‌ها برداشته شده است. در مورد هدف نخست بايد گفت كشورهايي كه در چارچوب ائتلاف خودخوانده جديد عربستان قرار مي‌گيرند در سه گروه شوراي همكاري خليج فارس، اتحاديه عرب و شوراي همكاري‌هاي اسلامي قابل دسته‌بندي است. در حالي كه عربستان درخواست نشست اضطراري از اين مجامع كرد اما اولين نشست آن يعني نشست شوراي همكاري خليج فارس يك هفته بعد از اين درخواست تشكيل شد و دوم اينكه به غير از محكوميت حمله به سفارت اين كشور هيچ تصميم عملي عليه ايران اتخاذ نشد و تنها به صدور بيانيه كلي اكتفا شد. همين وضعيت در نشست روز يك‌شنبه اتحاديه عرب نيز تكرار شد و در چنين وضعيتي اولاً امكان تشكيل نشست شوراي همكاري اسلامي بسيارضعيف است دوم اينكه حتي اگر به فرض اين نشست نيز تشكيل شود هيچ اميدي به كسب نتيجه از آن نمي‌رود. برخي از اعضاي اين شورا از جمله تركيه كه در قبال بحران‌هايي مانند سوريه با عربستان همراهي نشان داده‌اند اكنون در خصوص پروژه اعدام‌ها متوجه اين واقعيت شده‌اند كه عربستان از اين كشورها و به‌خصوص از سفر اردوغان استفاده ابزاري كرده و با اجراي پروژه اعدام‌ها بلافاصله بعد از اين سفر باعث بدنامي اين كشور شده و در عين حال كوشيده بخشي از سمت و سوي حملات تلافي‌جويانه اعضاي القاعده را (كه همزمان با شيخ نمر گردن زده شدند)به سمت تركيه هدايت كند. هر چند پاكستان اين روزها مورد توجه مسئولان تازه به قدرت رسيده سعودي قرار گرفته‌ اما به‌رغم فضاسازي‌هايي كه در اينباره صورت گرفته بعيد به نظر مي‌رسد دولتمردان كارآزموده اسلام‌آباد حاضر باشند تخم‌مرغ‌هاي خود را در سبد كساني قرار دهند كه به مثابه غريقي براي نجات خود به هر دري مي‌زنند حتي اگر مجبور باشند غريق نجات را نيز با خود غرق كنند.

در مورد هدف دوم نيز بايد گفت كه از خيلي وقت پيش نقش «برادر بزرگ» عربستان در شوراي همكاري خليج‌فارس زير سؤال رفته است و به استثناي بحرين ديگر كشورها در هيچ موردي همراهي كامل با عربستان نشان نداده‌اند و در واقع مي‌توان گفت كه اين شورا از خيلي وقت پيش عملا فروپاشيده است و همين امر موجب شد عربستان از كشورهاي عربي فرامنطقه‌اي همچون اردن و مغرب براي عضويت در آن دعوت كند كه آنها نيز از اجابت اين درخواست خودداري كردند. در مورد اخير نيز امارات بر ادامه همكاري اقتصادي و تجاري خود با ايران تأكيد كرد و اين نشان مي‌دهد اين كشور از هم اكنون خود را براي لغو تحريم‌هاي ايران آماده كرده است. عمان نيز از چند سال پيش راه خود را جدا كرده و كشورهاي قطر و كويت نيز هر چند به زور سرنيزه سفراي خود را فراخوانده‌اند اما به نظر مي‌رسد عن قريب آنها را به ايران بازخواهد گرداند.

در مورد هدف سوم نيز بايد گفت عربستان با جوسازي عليه ايران نتوانست از واكنش‌هاي جهاني عليه اجراي پروژه گردن زدن‌هاي دسته‌جمعي عليه خود جلوگيري كند و رسانه‌هاي غربي (كه برخي از آنها از متحدان چندين ساله عربستان بودند) در چند روز پر از مطالب نقض حقوق بشر در عربستان و انتقاد از آن بوده است و حتي دولت‌هاي غربي نيز تهديد كردند در صورت تكرار اين وضعيت به اقدامات عملي دست زده و در قراردادهاي نظامي خود با اين كشور تجديدنظر خواهند كرد.

در نهايت در خصوص اجراي برجام نيز بايد گفت آخرين تلاش‌هاي عربستان نيز همانند تلاش‌هاي مافياي اسرائيلي و راستگرايان جمهوريخواه در كنگره امريكا ناكام ماند و اكنون جامعه جهاني خود را براي اجراي برجام و لغو تحريم‌هاي ايران آماده مي‌كند و نمي‌خواهد خود را از بازار پرسود و رشد اقتصادي بالاي 5 درصد (كه از سوي بانك جهاني براي سال آينده ميلادي پيش‌بيني شده است) محروم كند. همچنين كشورهاي جهان اكنون به اين نتيجه رسيده‌اند كه برقراري ثبات و امنيت در منطقه تنها در سايه ايران امكانپذير است به‌خصوص آنكه جمهوري اسلامي ايران اكنون چهره صلح‌طلبي خود را به جهانيان ثابت كرده است.

در مجموع از آنچه گفته شد مشخص مي‌شود عربستان از اجراي پروژه امنيتي و سياسي جديد به هيچ يك از اهداف مورد نظر خود نرسيده و شكست جديدي را براي خود رقم زده است.