اولتیماتوم 10 روزه ایران به عربستان در موضوع حج
رئیس سازمان حج و زیارت ایران میگوید چنانچه عربستان تا 10 روز آینده به رفتار نامتعارف خود ادامه دهد، خواستار برگزاری جلسۀ اضطراری شورای عالی حج می‌شویم تا تصمیم نهایی دربارۀ حج تمتع 95 اتخاذ شود.
خبرگزاری ایسنا: روز سه‌شنبه (21 اردیبهشت) به نقل از سعید اوحدی نوشت: «10 روز پیش نامه‌ای برای دبیرکل سازمان کنفرانس اسلامی فرستادیم و رفتار غیرمسؤولانه و خلف وعده‌های سعودی‌ها را اطلاع دادیم و از این سازمان درخواست شد عربستان را مکلف کند تا پاسخگو باشد.»
براساس این گزارش، سازمان حج و زیارت ایران پیش‌بینی می‌کند که با تغییر وزیر حجِ عربستان، وضع موجود دربارۀ عدم تحقق وعده‌های عربستان در قبال امنیت حجاج با چالش جدی‌تری مواجه خواهد شد.
رئیس سازمان حج و زیارت ایران با بیان این‌که زمان زیادی تا تصمیم‌گیری نهایی دربارۀ حج باقی نمانده است، گفت: «جمع‌بندی ما این است که تغییر وزیر حج عربستان دو ماه مانده به آغاز تمتع، نه تنها مشکلی از حج حل نمی‌کند، بلکه مسائل آن و بویژه اعزام زائران ایرانی را نیز با پیچیدگی‌های بیشتری همراه می‌کند.»
اوحدی دربارۀ ارتباط سازمان حج ایران با وزیر حج جدید عربستان گفت: «تا امروز هیچ ارتباطی بین سازمان حج و زیارت و وزیر حج جدید عربستان برقرار نشده، چون این مقامات سعودی هستند که باید پاسخگوی مطالبات ما باشند که مکتوب به آن‌ها ارائه شده؛ این عربستان است که باید متعهد به پاسخگویی باشد.»
رفتار بی‌سابقۀ سعودی‌ها در سلب حق شرعی حج از مردم
وی رفتار سعودی‌ها در قبال موضوع حج را در تاریخ حج بی‌سابقه خواند و افزود: «از دو ماه پیش تناقض رفتاری و گفتاری و نبود انسجام و هماهنگی بین دو وزارتخانه‌ی حج و امور خارجه عربستان مشهود بود و اختلاف نظر جدی این وزارتخانه‌ها بر فضای مذاکرات نیز سایه انداخت.»
به گفتۀ اوحدی با آن‌که وزیر حج این کشور از پیشنهادهای ایران استقبال کرد و در سربرگ این وزارتخانه موافقت خود را با استفاده از هواپیماها و شرکت‌های هواپیمایی ایرانی اعلام کرد، اما تا پایان مذاکرات، مواضع وزارت خارجه درباره‌ی چگونگی صدور ویزا و بهره‌مندی زائران ایرانی از حق مسلم‌شان برای استفاده از خدمات کنسولی در عربستان شفاف نبود.
وی همچنین گفت: «عربستان یک هفته زمان خواست تا پیشنهادهای ایران را بررسی کند و حالا دو هفته از آن زمان گذشته و همچنان پاسخی نداده است.»
زمان‌بندی عملیات حج در مرحلۀ قرمز است
رئیس سازمان حج و زیارت ایران گفت کارشکنی عربستان در روند مذاکرات حج، ایران را چهار ماه از برنامه‌ریزی‌ها عقب انداخته است و افزود: «ادامه‌ی این کارشکنی و تعلل غیرمنطقی و رفتار نامتعارف مسؤولان سعودی، ما را عملا وارد مرحله قرمز زمان‌بندی عملیات حج کرده است. چنانچه این رفتار ادامه داشته باشد، اعزام زائران ایرانی به حج، با چالش جدی مواجه خواهد شد.»
اوحدی تصریح کرد: «قراردادهای مسکن، تغذیه، حمل و نقل و تدارکات حج 95 بسته نشده و هنوز ویزای عوامل این کمیته‌ها صادر نشده است که در صورت رفع این موانع، از زمانی که این کمیته‌ها وارد عربستان شوند حداکثر 25 روز زمان برای تنظیم قرادادهای این بخش نیاز است.»
وی افزود: «دست‌کم 15 تا 20 روز دیگر زمان لازم است تا اطلاعات این قراردادها به سیستم سامانۀ ویزای الکترونیک عربستان وارد کند و این در شرایطی است که ثبت‌نام‌های زائران تا کنون کامل نشده است.»
اوحدی گفت: «همانطور که سخنگوی وزارت امور خارجه نیز تاکید کرده، ادامه این رفتار سعودی‌ها به منزلۀ نبود ارادۀ عربستان در پذیرش زائران ایرانی است و تبعیض غیرمنطقی و غیرقابل توجیه آن‌ها را در پذیرش زائران ایرانی نشان می‌دهد.»
رئیس سازمان حج و زیارت با اشاره به ثبت نام حدود 17 هزار زائر از میان 64 هزار نفری که امسال در اولویت اعزام به حج قرار گرفته‌اند، افزود: «مراجعۀ این تعداد زائر برای ثبت نام در کاروان‌های حج، بیانگر نوعی نگرانی در زائران است، برای همین ما تا تضمین‌های لازم را از عربستان نگیریم، قطعا مذاکرات را ادامه نمی‌دهیم. ادامۀ مذاکرات منوط به پذیرش چهار شرط ایران است که هر سال جزو مطالبات ما بوده است.»
وی همچنین با تأکید بر محفوظ ماندن سپردۀ زائران در بانک‌ها، گفت: «با توجه به این‌که سازمان حج و زیارت از قبل مشکلات امسال را پیش‌بینی می‌کرد، طبق تعامل با بانک عامل وجه واریز شده به حساب هر شخص است و پولی به حساب سازمان حج و زیارت وارد نشده و حتی هماهنگی شده تا این حساب‌ها از سود متعارف (کوتاه مدت) بهره‌مند شود، ضمن این‌که مشکلی در مسترد شدن این مبالغ وجود ندارد.»
تکذیب قراردادهای 10 سالۀ سازمان حج ایران با عربستان
اوحدی در واکنش به شایعه‌ها دربارۀ قراردادهای 10 ساله‌ای که سازمان حج و زیارت ایران با برخی بخش‌های عربستان بسته و منتفی شدن حج سبب متضرر شدن آن خواهد شد، گفت: «این موضوع صراحتاً تکذیب می‌شود. این سازمان از قبل قراردادی دو ساله با یکی از هتلهای مکه داشت که هم‌اکنون یک سال اعتبار زمانی دارد و طی توافقی، مالک آن هتل با توجه به وقفی بودن ساختمان آن، پذیرفت برای مدت زمان باقیمانده از مهلت قرارداد آن هتل هیچ خسارتی از ایران نگیرد.»
وی افزود: «هتل دیگری در مکه وجود داشت که محل استقرار ستاد عملیاتی سازمان حج و بعثه بود، با توجه به تعاملات خوبی که با مالک آن هتل برقرار شد و نظر به این‌که دولت عربستان تاکنون تمهیدات لازم را برای حضور زائران ایرانی فراهم نکرده است و در تمام قرادادها با این کشور، بند «Force Majeure» (شرایط اضطراری) قید شده است، خسارتی از قرارداد آن هتل نیز متوجۀ ایران نشد.»
پیشتر سخنگوی وزارت امور خارجۀ ایران گفته بود در صورتی که عربستان امنیت حجاج را تأمین نکند، امسال حج برگزار نخواهد شد و مسئولیت آن با سعودی‌ها است.
حسین جابری انصاری در تاریخ 14 اردیبهشت در یک نشست خبری گفت: «حج تمتع فریضۀ واجب است و دولت سعودی باید مقدمات این فریضه را فراهم كند و در این خصوص سخنانی گفته‌اند كه با اقداماتشان انطباق ندارد. باید مدیریت كنند تا تمتع محقق شود.»
اقدامات کارشکنانۀ عربستان در حالی صورت می‌گیرد که بسیاری از کشورهای جهان سوء مدیریت رژیم ریاض را در رابطه با مناسک حج مورد انتقاد قرار داده‌اند.
در مناسک حج واجب در اوایل مهر ماه 1394 در اثر سوء مدیریت مسئولان سعودی، در مناسک رمی جمرات در منا، صدها تن از زائران خانه خدا جان باختند. مقامات ریاض مدعی هستند در فاجعه منا حدود 770 نفر جان باختند، در حالی که خبرگزاری اسوشیتدپرس از جان باختن 2 هزار و 426 زائر در این حادثه خبر داد.
فاجعه منا چند روز پس از آن روی داد که بر اثر سقوط جرثقیل در مکه بیش از 100 زائر کشته و 200 تن دیگر زخمی شدند.
افزون بر آن، در همان سال دو حادثه آتش‌سوزی مهیب نیز در دو هتل در شهر مکه روی داد که در این حوادث نیز چندین زائر زخمی شدند.
روابط ایران و عربستان از چندی پیش، پس از اعدام شیخ نمر باقر النمر، روحانی شیعیان عربستان و اعتراض‌های پس از آن در تهران و حمله عده‌ای خودسر به سفارت و کنسولگری عربستان در تهران و مشهد، تیره شده است.
با وجود محکومیت حملات خودسران از سوی مقامات ایرانی، ریاض به بهانه این حوادث، روابط دیپلماتیک خود را با ایران قطع کرد.
دیدگاه تان را بنویسید