بحران خاورمیانه و ترامپ

روزنامه آرمان: حسن هانی‌زاده*: بحران خاورمیانه وگسترش پدیده تروریسم و نیز افزایش تنش‌های منطقه‌ای که برآیند سیاست‌های غیرشفاف باراک اوباما رئیس جمهوری آمریکاست، بخشی از دغدغه‌های دونالد ترامپ رئیس‌جمهوری جدید آمریکا را تشکیل می‌دهد.

ترامپ اساسا از سال ۲۰۱۳ و قبل از ورود به عرصه‌های مبارزات انتخاباتی همواره باراک اوباما را به دلیل همراهی با گروهک‌های تروریستی سوریه و عراق به‌شدت مورد انتقاد قرار می‌داد. همراهی باراک اوباما با سیاست‌های تخریبی عربستان و ترکیه علیه ملت‌های سوریه و عراق هزینه‌های سیاسی وحیثیتی سنگینی برای ایالات متحده آمریکا به همراه داشت.

اعتقاد ترامپ این است که پدیده تروریسم ناشی از سیاست‌های غیر‌منطقی اوباما و اصرار وی برای سرنگونی دولت بشار اسد گسترش پیدا کرده و این پدیده در آینده امنیت ملی آمریکا را نیز مورد تهدید قرار خواهد داد. تمرکز ترامپ بر موضوع تروریسم و ضرورت سرکوب گروهک‌های تروریستی یکی از مهم‌ترین وبارزترین سرفصل‌های تبلیغات انتخاباتی وی بود که توجه نخبگان آمریکا از دو طیف دموکرات‌ها و جمهوریخواهان را برانگیخت. اگرچه ترامپ شخصا در عرصه‌های سیاسی نابالغ است، اما به نظر می‌رسد تیم سیاسی وی به‌ویژه پنسی معاون رئیس‌جمهوری خواهد توانست در این خصوص مشورت‌های مناسبی به ترامپ بدهد.

هر چند در موضوع بحران‌های خاورمیانه هر دو طیف جمهوریخواهان ودموکرات‌ها اتفاق نظر مشترکی در خصوص تامین امنیت پایدار رژیم صهیونیستی دارند، اما برآیند تحلیل‌های سیاسی نشان می‌دهد که مستاجر جدید کاخ سفید توجه خاصی به خاورمیانه خواهد داشت. اما به‌رغم این خوشبینی‌ها سوالی که ذهن تحلیلگران منطقه‌ای را مشغول کرده، این است که دونالد ترامپ بر اساس چه سازوکار و شیوه‌ای بحران خاورمیانه را مهار خواهد کرد. قطعا تردیدی در این نیست که ترامپ هیچ‌گونه مماشات و سازگاری با گروهک‌های تکفیری ندارد و هدف وی مبارزه جدی با این گروهک‌هاست. اما در خصوص شطرنج سیاسی،جغرافیایی و نظامی خاورمیانه و اینکه رئیس‌جمهوری جدید آمریکا چه نقشه‌ای در سر دارد، تردیدهای زیادی وجود دارد، زیرا ترامپ ثابت کرده که موضوع امنیت پایدار صهیونیست‌ها خط قرمز اوست. برآیند گزارش‌ها وتحلیل‌های سیاسی نشان می‌دهد که اولویت دونالد ترامپ در سوریه سرنگونی نظام این کشور نیست، بلکه احتمالا سیاست«شیر در قفس» را دنبال خواهد کرد.

این سیاست ناظر بر حفظ بشار اسد به‌صورتی کاملا تضعیف‌شده و مهارشده است که در پرتو آن آمریکا بتواند در مذاکره با او وهمپیمانانش سقف چانه‌زنی آمریکا را برای گرفتن امتیاز به سود صهیونیست‌ها افزایش دهد. یکی از خواسته‌های احتمالی آمریکا از بشار اسد این خواهد بود که رئیس‌جمهوری سوریه باید پیمان سازش با تل‌آویو را امضا کند و از محور مقاومت فاصله بگیرد. البته اسد هرگز از محور مقاومت فاصله نخواهد گرفت، زیرا به‌خوبی می‌داند که پایداری ۶ ساله وی در برابر تهاجمات همه‌جانبه آمریکا، عربستان، ترکیه، قطر، فرانسه و گروهک‌های تروریستی برآیند همکاری محور مقاومت با دولت سوریه بوده است. از این‌رو به نظر می‌رسد دردوران ریاست‌جمهوری ترامپ امیدها برای حل بحران سوریه افزایش یابد، اما این نگرانی وجود دارد که بحران‌های‌ خاورمیانه به منطقه دیگری در این محدوده جغرافیایی منتقل شود. لذا این اعتقاد وجود دارد که بحران سوریه در سال ۲۰۱۷ با سرکوب کامل گروهک‌های تروریستی به پایان خواهد رسید، اما حضور نظامی آمریکا در خاورمیانه وخلیج فارس افزایش خواهد یافت.