ظلم به حجامت در جوار آرامگاه پدر طب سنتي

فارس: در جوار بناي پدر طب سنتي، حكيم هزاره‌ها بوعلي‌سينا و در حالي كه گرايش دنياي پزشكي روز‌ به ‌روز به طب سنتي افزايش مي‌يابد، در همدان به حجامت ظلم مي‌شود به طوري كه نصب تابلو با عنوان حجامت نيز ممنوع است. "خون كثيف در بدن معنا ندارد " اين جمله‌اي است كه پزشكان در مقابل كساني كه مي‌گويند؛ حجامت خون كثيف بدن را خارج مي‌كند، بيان مي‌كنند. حجامت در ايران مسير پر فراز و نشيبي را طي كرده و با وجود آن كه يكي از اركان طب سنتي و اسلامي‌ست مخالفت‌هاي زيادي با آن شده است. اوج مخالفت و مبارزه با حجامت در زمان رضاخان بود كه طب سنتي را رسماً غيرقانوني اعلام كرد و با همه مظاهر طب سنتي به ويژه حجامت به شدت برخورد كرد. پس از انقلاب نگاهي دوباره‌اي به علوم پزشكي اسلامي شد كه پيشينه بسيار زياد در اين سرزمين دارد و پس از سال‌ها هم‌اكنون صداي گام‌هاي طب سنتي دوباره مي‌آيد. با وجود مخالفان طب سنتي به ويژه حجامت كه غالباً پزشكان هستند، گرايش به طب سنتي، استفاده از ظروف مسي، آهني، چدني و استفاده از گياهان طبي و... در مردم روزبه‌روز بيشتر مي‌شود اما آن چه كه بهانه نگارش اين مطلب شد، مخالفت با حجامت به عنوان يكي از مؤكدات پيامبر گرامي اسلام در جوار بناي پدر طب سنتي است به گونه‌اي كه حتي نصب يك تابلو با عنوان حجامت با مخالفت دانشگاه علوم پزشكي مواجه مي‌شود. در همدان برخورد‌هاي نامناسب مسئولان دانشگاه علوم پزشكي با انجام حجامت سابقه‌اي 10 ساله دارد طوري كه 10 سال پيش مسئولان مربوطه و با بهانه تأثير نداشتن و علمي نبودن حجامت و غيربهداشتي بودن آن به قصد تعطيلي يكي از مراكز حجامت را به تعزيرات حكومتي ارجاع دادند. سال 1377 معاون درمان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي با صدور بخشنامه‌‌اي انجام حجامت توسط پزشك در مطب‌ها را ممنوع كرده و استناد صدور اين بخشنامه‌ را عدم توجيه علمي اين سنت و يا عدم فهم سيستم پزشكي از منطق درماني آن ذكر كرد اما در سال 1380 ديوان عدالت اداري اين بخشنامه را باطل اعلام كرد. * ايراني‌ها بهارشان را با حجامت آغاز مي‌كردند حجامت در بين مردم ايران سابقه‌اي طولاني دارد و به صورت معمول سالي دو بار، به ويژه قبل از عيد به صورت سنتي انجام مي‌شد و از آن به عنوان عيد خون نام مي‌بردند و بهارشان با حجامت آغاز مي‌كردند. حجامت‌هاي ساليانه‌اي كه مردم سالي يكي يا دو بار انجام مي‌دادند موجب مي‌شد بيماري‌هايي مانند فشار خون، قند، چربي و سرطان، سردرد‌ها و آلرژي‌ها از بين مي‌رفت و مردم هم بسيار سالم‌تر و شاداب‌تر بودند. يكي از عوامل اصلي تندرستي مردم در گذشته استفاده از طب سنتي بود كه در رأس آن حجامت است. براي تكميل اين مباحث به سراغ عضو مؤسسه تحقيقات حجامت ايران رفتيم كه پزشك است و سال‌ها به حجامت مي‌پردازد. با قرار قبلي پس از ورود به كوچه بن‌بستي كه سر در آن تابلوي مطبي قرار داشت كه روي عنوان حجامت پوشانده شده، وارد مطب شدم. * حجامت با سابقه‌اي 7 هزار ساله دكتر مصطفيان در گفت‌و‌گو با خبرنگار فارس در همدان با بيان اينكه حجامت سابقه‌اي 7 هزار ساله دارد، اظهار داشت: حجامت تا سال 1334 در ايران انجام مي‌شد اما بعد از آن ممنوع شد و تا سال 65 حجامت به ندرت در ايران و فقط در روستا‌هاي دور‌افتاده انجام مي‌شد تا اينكه سال 65 گروهي از پزشكان دانشگاه شهيد بهشتي تهران با تشكيل هيئت علمي كار و تحقيقات در مورد حجامت را آغاز كردند كه با مخالف‌هايي مواجه شدند اما سرانجام مؤسسه تحقيقات حجامت ايران به صورت جدي كار خود را از سال 72 و با آموزش پزشكان آغاز كرد تا اينكه بتوانند در سراسر كشور فعاليت كنند؛ در استان همدان نيز 10 سال پيش با راه‌اندازي شعبه‌اي از مؤسسه تحقيقات حجامت ايران در همدان شروع به كار كرديم. اين پزشك عمومي افزود: پيش از فعاليت ما حجامت به صورت محلي در همدان نبود و فقط در روستا‌هاي دور‌افتاده و با شيوه‌هاي قديمي و با استفاده از شاخ گاو اجرا مي‌شد كه گاه غير‌بهداشتي و غير‌استريل بود در حالي كه حجامتي از سال 72 به بعد آغاز شد از وسايل جديدي بهره مي‌برد. وي در ارتباط با پيشينه حجامت در ايران با بيان اين كه اطلاعات چنداني در مورد چگونگي و نحوه انجام حجامت در ايران قبل از اسلام وجود ندارد اما در اسلام بر حجامت بسيار تأكيد شده است و احاديث فراواني در اين ارتباط وجود دارد و جزو احكام امضايي اسلام است و ائمه به صورت علمي در مورد آن صحبت كردند و پس از ورود اسلام به ايران به كار مي‌رفته تا اينكه يك هزار سال پيش بوعلي‌سينا در كتاب قانون خود به صورت علمي و كامل در مورد حجامت و جايگاه‌هاي حجامت در بدن صحبت كرد و هم‌اكنون نيز محققان اروپاي از مطالبي كه بوعلي‌سينا هزار سال پيش نوشته استفاده مي‌كنند. مصطفيان اضافه كرد: بعد از بوعلي‌سينا افراد ديگري در مورد حجامت اقداماتي انجام دادند اما با توجه به اينكه دانشمند و طبيب بارزي در طب وجود نداشت مردم به صورت معمول سالي دو بار به ويژه قبل از عيد نوروز به صورت سنتي حجامت مي‌كردند. وي تصريح كرد: يك پروفسور آلماني به نام يوهان آبل 14 سال پيش كتابي با عنوان "حجامت شيوه درمان آزمون شده " نوشت و اعلام كرد "نه تنها براي امروز بلكه براي هميشه امر حجامت را براي درمان بيماري‌ها نبايد ناديده گرفت، امري كه هرگز با روش‌هاي ديگر نمي‌توان آن را جايگزين كرد و پديده‌اي است كه در خود تنظيمي عملكرد بدن انسان دخالت دارد. " اين پزشك ادامه داد: اين پزشكي آلماني اعتقاد دارد 75 درصد بيماري‌ها را با شيوه‌هاي درمان طبيعي از جمله حجامت مي‌توان مداوا كرد. وي گفت: يوهان آبل در كتاب خود از بيماراني نام مي‌برد كه تنها با يك بار حجامت بيماري آنها چند ساله‌شان بهبود يافته است و گفته است "حجامت مي‌تواند در كوتاه‌ترين زمان ممكن، بدون ايجاد عوارض جانبي و هزينه گران و وقت‌گير موجب بهبود بيماري در يك مرحله شود. مصطفيان با اشاره به اين كه اكثر پزشكان از طب سنتي و حجامت اطلاعاتي ندارند، خاطرنشان كرد: پزشكي كه با اثرات و كاربرد بادكش و حجامت در درمان بيماري‌هاي گوناگون آشناست، در برخورد با هر نوع بيماري بدون ترديد، ابتدا در انديشه انجام حجامت است و بعد درمان‌هاي ديگر، زيرا در شرايط امروزي و با تعدد مراجعات، عملاً ثابت شده كه بادكش و حجامت آسان‌ترين و سريع‌ترين روش درمان است. * 30 مطب حجامت در همدان وجود دارد وي در پاسخ به خبرنگار فارس در ارتباط با وضعيت كنوني انجام حجامت در روستا‌ها اظهار داشت: امروزه آگاهي مردم بيشتر شده و حدود 5 هزار پزشك در سطح كشور توسط مؤسسه تحقيقات حجامت آموزش داده شدند و اين در حالي است كه 10 سال پيش فقط يك مطب براي حجامت در استان بود و در اين چند سال 30 مطب در نقاط مختلف استان راه‌اندازي شده و مردم با ديدن انجام بهداشتي حجامت ديگر به سراغ موارد غير‌بهداشتي نمي‌روند و تصور نمي‌كنم امروزه حجامت غير‌بهداشتي وجود داشته باشد به طوري كه مردم از دور‌افتاده‌ترين روستا‌ها به اين مركز مي‌آيند و همه به اهميت بهداشت واقف شده‌اند. اين پزشك عمومي در ارتباط با برخورد مسئولان با ايجاد مركز حجامت در همدان گفت: در ابتداي كار با برخورد‌هاي بد مسئولان دانشگاه علوم پزشكي مواجه شديم به طوري كه ما را به تعزيرات حكومتي ارجاع ‌دادند و قصدشان تعطيلي مركز به بهانه‌هاي واهي از ‌جمله تأثير نداشتن و علمي نبودن حجامت بود و اينكه ممكن است موجب بيماري‌هايي همچون ايدز و هپاتيت شود اما با مشاهده انجام بهداشتي و استريل كار‌ها از اين موضوع دوم صرفه‌نظر كردند و به تدريج كه اين كار در كل كشور بيشتر انجام شد و مخالفت‌ها هم كمتر ابراز مي‌شود تا جايي كه سه سال پيش دكتر لنكراني وزير بهداشت در رسانه‌ها اعلام كرد مخالفتي در ارتباط با حجامت و زالو ‌درماني وجود ندارد و كشور‌هايي اروپايي به نتيجه‌بخش بودن آن پي‌ بردند. وي تصريح كرد: هم‌اكنون وضعيت حجامت بهبود يافته و وزير كنوني بهداشت موافق طب سنتي هستند همچنين رئيس دانشگاه علوم پزشكي همدان نيز از موافقان انجام حجامت و برداشتن موانع اجرا هستند. مصطفيان بيان داشت: پس از ابطال بخشنامه وزارت بهداشت مبني بر ممنوعيت حجامت، كاري با انجام حجامت در مركز نداشتند اما در سال 83 دانشگاه علوم پزشكي همدان به دادگستري همدان شكايت كرد و ما نيز متقابلاً به سازمان بازرسي شكايت كرديم و آن‌ها وقتي با مطالب منطقي مواجه شدند از شكايت خود صرف‌نظر كردند و فقط با استناد به اينكه چون طبق قانون نظام پزشكي روي تابلو‌ها كلمه حجامت نمي‌تواند باشد و عنوان حجامت در تابلو پوشانده شد، در حالي كه در هيچ جاي ايران اين طور نيست. وي با بيان اين كه به علت استقبال زياد از حجامت مخالفتي با نبودن عنوان حجامت در تابلو نداريم، گفت: شايد اگر سال 80 روزانه دو يا سه مراجعه‌كننده بود ولي هم‌اكنون روزانه بيش از 100 نفر براي حجامت به مركز ما مراجعه مي‌كنند و اين استقبال از تأثيرات مثبت حجامت است كه كاري بدون تبليغ اين ميزان به صورت رشد مي‌كند. اين پزشك گفت: مبلغان حجامت اكنون پزشكان نيستند بلكه مراجعاني كه از نتايج مثبت درماني عايدشان مي‌شود بيماران ديگر را مطلع مي‌كنند و تبليغات آن كاملاً چهره به چهره است. * انجام تحقيقات علمي در ارتباط با حجامت وي با بيان اينكه تحقيقات علمي در ارتباط با حجامت انجام مي‌شود، ابراز داشت: كار‌هاي علمي از سال‌هاي اخير شروع شده هم‌اكنون روي 80 مورد كار تحقيقاتي مستقيم انجام مي‌شود. مصطفيان در پاسخ به سؤالي در ارتباط با مقايسه خون دريافت شده در انتقال خون و در حجامت ابراز داشت: به صورت علمي چند تحقيق در ارتباط با خون دريافت شده در اين دو روش انجام شده به طوري كه خون حجامت را با خون وريد مقايسه مي‌كنند و ثابت شده خوني خارج شده در حجامت تركيبات زائدش شامل كلسترول ‌تري‌گليسريد، كراتين‌يو‌ان و اسيد‌اوريك است و خون دريافتي آن كاملاً متفاوت است. وي با اشاره به پايان‌نامه يكي از دانشجويان و مقايسه خون وريدي با خون حجامت تصريح كرد: نتيجه مطالعه اين بود كه با تفاوت معني‌داري خون حجامت غليظ‌ است و اين در حالي است كه چون آمار حجامت روز‌به‌روز بيشتر مي‌شود و مردم كمتر براي انتقال خون مراجعه مي‌كنند از بيان يكسري موارد مثبت حجامت چشم‌پوشي مي‌شود و به مردم مي‌گويند كه حجامت موجب ايدز و هپاتيت مي‌شود اما مردم تحت‌ تأثير اين مباحث قرار نمي‌گيرند. * حجم خون دريافتي در حجامت 50 سي‌سي و در انتقال خون 450 سي‌سي عضو مؤسسه تحقيقات حجامت ايران ابراز داشت: در حجامت حجم خون كمي در حدود 50 تا 100 سي‌سي خارج مي‌شود در حالي كه در انتقال خون 450 سي‌سي خون گرفته مي‌شود و گفته مي‌شود كه تنها جنبه اهدا دارد. وي در پاسخ به سؤالي در ارتباط با وضعيت اهداي خون گفت: ميزان خون اهدايي توسط مردم به انتقال خون كشور بيش از نياز كشور است و طبق اظهارات دو سال پيش يكي از مسئولان درآمد انتقال خون ايران سالي 400 ميليارد تومان بوده است. مصطفيان با اشاره به اينكه به عنوان پزشك با خارج شدن اين حجم زياد خون از بدن موافق نيست، تصريح كرد: انتقال خون براي مخالفت با حجامت از دريافت خون كساني كه در مدت يك سال حجامت كرده‌اند مخالفت مي‌كند در حاليكه در افرادي كه حجامت مي‌كنند مي‌توانند دو روز بعد در مراكز انتقال خون اهداي خون داشته باشند زيرا مقدار خون خارج شده در حجامت كم است. * طبق احاديث حجامت منظم موجب پيشگيري از تمام بيماري‌ها است مصطفيان با تأكيد بر اينكه حجامت جنبه پيشگيرانه و درماني دارد، گفت: طبق احاديث چنانچه حجامت به صورت مرتب و ساليانه انجام شود موجب پيشگيري از تمام بيماري‌ها است و حجامت‌هايي كه هم‌اكنون انجام مي‌شود براي خيلي از بيماري‌ها از ‌جمله ميگرن، جوش‌هاي صورت، چربي خون، آلرژي، آسم، خارش بدن و بيماري‌هاي مرتب با خون شامل نقرص، واريس، سياتيك و بيماري‌هاي متعدد ديگر است. وي با اشاره به مراجعه بيماراني با بيماري‌هاي خاص تصريح كرد: به طور مثال خانمي كه پنج سال پيش در شهرستان كردستان بود كه به بيماري نادر مبتلا بود و ترشحات بدني او كريستالي شكل بود، با استفاده از حجامت بهبود پيدا كرد. اين پزشك عمومي در ارتباط با محدوده سني افرادي كه حجامت مي‌شوند، ابراز داشت: طب اسلامي بيان كرده افراد از چهار ماهگي تا 99 سالگي مي‌توانند حجامت كنند. * محل زخم‌هاي حجامت بعد از 24 ساعت ترميم مي‌شود وي در ارتباط با روند انجام حجامت اظهار داشت: ابتدا به وسيله بادكش يا وكيوم محلي را كه مي‌خواهيم خون خارج كنيم خلع ايجاد مي‌شود به صورتي كه پوست داخل وكيوم قرار مي‌گيرد و جمع كردن خون و بي‌حسي موضعي انجام مي‌شود و بعد از دو يا سه دقيقه چند خراش سطحي با تيغ‌هاي پيستولي يكبار مصرف جراحي روي سطح پوست انجام مي‌شود. مصطفيان گفت: خراش‌هايي به عمق يك ميلي‌متر با اندازه‌هاي متفاوت در جاهاي مختلف بدن بين نيم تا يك سانتي‌متر ايجاد و دوباره وكيوم گذاشته مي‌شود و با انجام ساكشني كه سه تا پنج مرحله است حجامت انجام مي‌شود و چون خراشه سطحي است و اگر وكيوم مجدد انجام شود بعد از 15 دقيقه محل ضدعفوني و پانسمان و بعد از 24 ساعت محل زخم‌ها ترميم مي‌شود. وي در پاسخ به سؤالي در مورد خطرات حجامت اظهار داشت: بيشترين مشكل از لحاظ ترس بيماران است كه ممكن است افت فشار خون را موجب شود و اگرنه هيچ مشكلي ديگري ايجاد نمي‌كند. اين پزشك عمومي ادامه داد: اگر با بيمار قبل از انجام حجامت صحبت شده و به طور كامل از چگونگي انجام كار آگاه شود مشكل به وجود نمي‌آيد همچنين چنانچه فرد به صورت خوابيده كار را انجام دهد دچار مشكل نمي‌شود. مصطفيان افزود: در مواردي افت شديد فشار خون وجود داشته اما بيمار دراين مورد با پرسنل صحبت نكرده و براي مدت كوتاهي بيهوش مي‌شود از روي تخت مي‌افتد وكه گاهي جراحت‌هاي سطحي روي صورت ايجاد مي‌شود. وي در پاسخ به سؤالي در ارتباط با زمان لازم براي جوش خوردن زخم‌ها با بيان اينكه تيع‌هايي كه هم اكنون براي حجامت استفاده مي‌شوند تيغ‌هاي ظريف جراحي است، اظهار داشت: محل خراش‌ها خيلي سريع ترميم مي‌شود به طوري‌ كه لبه‌هاي زخم بعد از 24 ساعت جوش مي‌خورد و بعد از حدود سه تا چهار روز اثرات حجامت از بين مي‌رود. * در محل انجام حجامت رگ اصلي وجود ندارد اين پزشك عمومي در ارتباط با ترس مردم از حجامت گفت: مردم به صورت ناخودآگاه از خون مي‌ترسند ولي با توجه به اينكه در محل انجام حجامت رگ اصلي وجود ندارد و فقط به مويرگ‌هاي رويي كار دارد، به هيچ عنوان خطري متوجه حجامت نيست. وي ادامه داد: حتي اگر حجامت توسط ناشي‌ترين افراد و به صورت غيراصولي انجام شود ممكن است به خاطر افت فشار خون اثرات منفي داشته و فايده چنداني نداشته باشد اما ضرري هم متوجه فرد نيست مگر اينكه خون زيادي از فرد گرفته و دچار مشكل شود همچنين محل زخم در حجامت عفونت و خونريزي نمي‌كند زيرا جايگاه‌هاي حجامت نقطه‌هايي استراتژيك هستند. * خانم‌ها در چهار ماه اول بارداري، افراد با پلاكت بالا و بيماران هموفيلي حجامت نمي‌شوند مصطفيان اضافه كرد: خانم‌هاي باردار كه چهار ماه اول بارداري را مي‌گذرانند و كساني كه پلاكت خون بالايي دارند، افراد هموفيلي و افرادي كه داروهاي ضدانعقاد بسياري استفاده مي‌كنند، براي حجامت محدوديت دارند كه اين افراد جامعه آماري كمي را شامل مي‌شود. وي در مورد تفاوت فست با آنچه در حجامت انجام مي‌شود، اظهار داشت: فست به نوعي انتقال خون داخل رگ است كه خون از رگ خارج مي‌شود در حاليكه حجامت با رگ مرتبط نيست و با توقف حجامت خونريزي بند مي‌آيد در صورت ادامه ميزان خون از حد معمول بيشتر نمي‌شود. * 41 هزار پرونده از 10 سال پيش تاكنون در انجمن حجامت همدان جمع‌آوري شده است اين پزشك عمومي در مورد فعاليت‌هاي انجمن حجامت همدان با بيان اينكه انجمن همدان زير نظر مؤسسه حجامت ايران است، اظهار داشت: براي بيماران مراجعه‌كننده پرونده تشكيل مي‌شود به طوريكه حدود 41 هزار پرونده از 10 سال پيش تاكنون جمع شده است و دسته‌بندي مي‌شود. وي اضافه كرد: با افرادي كه براي سردرد، آكنه، سياتيك و آن‌ها كه موارد حجامت را انجام دادند تماس گرفته شده و ميزان بهبودي آن‌ها پرسيده مي‌شود و طبق پرسشنامه ميزان بهبودي با اين روش به مركز اصلي در تهران گزارش مي‌شود. مصطفيان با اشاره جمع‌آوري و كار تحقيقاتي در كل كشور تصريح كرد: برخي دانشجويان پزشكي و براي كار‌هاي تحقيقاتي از حجامت استفاده مي‌كنند اما در دو يا سه سال اخير مسئولان بهتر همكاري مي‌كنند و با رضايت بيماران آزمايش‌ها انجام مي‌شود به طور مثال بررسي افزايش سروتونين خون پس از حجامت يكي از اين موارد بود كه نتايج خوبي داشت همچنين اندازه‌گيري فاكتور‌هاي خوني با كمك دانشگاه علوم پزشكي و مركز پزشكي دانشجويان نيز انجام شد. وي در پاسخ به سؤالي در مورد بيشترين بهبودي‌ها در اثر حجامت گفت: درصد بهبودي مراجعاتي كه براي ميگرن و سردرد‌هاي عصبي 90 درصد بود در حاليكه اين افراد با مراجعه‌ به پزشك مغز و اعصاب يا بهبودي نداشند يا بدتر شده بودند همچنين بسياري از افرادي كه در مراجعه به متخصص پوست بهبودي نداشتند، حجامت مي‌كنند نتيجه خوبي مي‌گيرند. اين پزشك عمومي با بيان اينكه حجامت در ايران مظلوم است، اظهار داشت: در هيچ جاي ايران با تابلوي حجامت پزشك مخالفت نمي‌كنند و آزادانه مشغول كار هستند به طوريكه در روبه‌روي وزارت بهداشت مراكز حجامت داراي تابلو وجود دارد. وي با اشاره به كم‌لطفي مسئولان همدان به حجامت تصريح كرد: انتظار مي‌رود با توجه به اينكه وزير بهداشت اين دوره را به عنوان احياي طب سنتي نام‌گذاري كرده در ارتباط با حجامت بيشتر اطلاع‌رساني شود. مصطفيان با بيان اينكه از دو سال پيش دانشجوي طب سنتي در دانشگاه‌ها پذيرفته مي‌شوند، اظهار داشت: دانشجويان پزشكي عمومي براي دوره‌هاي تخصص و فوق‌تخصص شركت مي‌كنند كه يكي از شاخه‌هاي طب سنتي حجامت است و دانشجو بايد در زمينه‌هاي مختلف از ‌جمله گياهان دارويي، حجامت، نبض‌شناسي اطلاعاتي داشته باشد. وي در مورد پزشكاني كه در كنار طبابت بيماران حجامت نيز انجام مي‌دهند، گفت: پزشكاني در كنار كار خود مي‌توانند حجامت نيز انجام ‌دهند اما اگر به صورت خاص به حجامت پرداخته شود، نتايح بهتري دارد. اين پزشك عمومي گفت: طب اسلامي بسيار كامل بوده و بسياري از بيماري‌ها با طب اسلامي قابل درمان است. وي اضافه كرد: وقتي پيامبر (ص) به معراج مي‌روند ملائك به ايشان گفتند "حجامت كن و امتت را هم سفارش به حجامت كن ". مصطفيان با اشاره به اينكه از امام رضا (ع) دعايي در ارتباط با حجامت وجود دارد، گفت: دعاي امام رضا‌ (ع) در همه مطب‌هاي حجامت وجود دارد و مراجعان قبل از حجامت اين دعا را مي‌خوانند. وي از مسئولان درخواست چنانچه مسئولان يك درصد از بودجه‌اي كه در اختيار مراكز دانشگاهي مي‌گذارند به طب سنتي اختصاص دهند ايران در زمينه طب سنتي در دنيا نخستين كشور مي‌شود و حرف‌هاي بسياري در پزشكي براي گفتن دارد. * حجامت بي‌خطر است در زمان خارج شدن از مطب با علي‌اكبر قادري جواني 20 ساله مواجه شدم كه براي انجام حجامت به مطب آمده بود. وي با بيان اينكه يك ماه پيش نيز براي حجامت آمده بود، اظهار داشت: ممكن است برخي تصور كنند پس از حجامت بلافاصله بايد اثر درماني ديده شود اما گاه درمان پس از مدت زمان و چند بار حجامت انجام مي‌شود. قادري افزود: اثر منفي از حجامت نديده‌ام و براي تكميل درمان اقدام به حجامت مجدد مي‌كنم. وي با اشاره به اين كه انجام حجامت در ابتدا با مقداري استرس همراه است، گفت: حجامت درد ندارد اما براي مردم به خوبي شناخته نشده است و بايد بيشتر تحقيق شده و به مردم شناسانده شود. اين جوان حجامت را براي درمان بسياري از بيماري‌ها مؤثر دانست و عنوان داشت: حجامت درمان خيلي از بيماري‌ها را شامل مي‌شود و انجام اين كار توسط پزشكان قابل اعتماد و با رعايت نكات بهداشتي بسيار خوب است. خانمي 28 ساله نيز در گفت‌و‌گو‌ي كوتاهي با بيان اينكه تاكنون چند بار براي حجامت مراجعه كرده است، اظهار داشت: حجامت براي درمان آلرژي، جوش‌هاي صورت و سردرد من بسيار مؤثر بوده است. * سخن آخر بسياري از بيماري‌ها با شيوه‌هاي قديمي از ‌جمله حجامت قابل درمان است و اگر طب سنتي احيا شود ديگر نيازي به صرف هزينه‌هاي بسيار نيست و از بسياري بيماري‌ها پيشگيري مي‌شود. اميد است مسئولان استان نيز بيش از پيش در ارتباط با حجامت و فوايد آن اطلاع‌رساني كنند.