پلی آمید چیست و چه کاربردهایی دارد؟

پلی آمید (Polyamide) نوعی پلیمر است که شامل زنجیره ‌های بلندی از واحدهای آمیدی است. این پلیمرها بر اساس ترکیبات مختلف و واحدهای ساختاری متفاوت، خواص گوناگونی دارند و در بسیاری از صنایع مورد استفاده قرار می‌ گیرند.

پلی آمید از خصوصیات مهمی نظیر مقاومت بالا در برابر حرارت، مقاومت مکانیکی بالا، مقاومت در برابر مواد شیمیایی، مقاومت به ضربه، و... برخوردار است. این ویژگی ‌ها باعث شده است که از انواع پلی آمید در صنایع مختلفی از جمله صنایع پتروشیمی، خودروسازی، پوشاک، ورزش، الکترونیک و... استفاده شود.

هریک از انواع پلی آمید خصوصیات و کاربردهای مختلفی دارد، مثلا نایلون در صنایع البسه و پوشاک، مواد چاپ سه ‌بعدی و لوازم خانگی استفاده می ‌شود، کاپا به دلیل مقاومت بالا در برابر ضربه و شکستن در ساخت تجهیزات ایمنی به کار می‌ رود و رزین در صنایع پلیمری و تولید مواد شیمیایی مورد استفاده قرار می گیرد.

گروه بازرگانی رهپویان یکی از شرکت های باسابقه در تامین مواد اولیه صنایع پلیمری و شیمیایی در ایران است که سعی در ارائه بهترین خدمات ممکن و تامین مواد با بهترین کیفیت و مناسب ترین قیمت برای کارخانجات و کارگاه های تولیدی دارد.

ساختار پلی آمید چگونه است؟

ساختار پلی آمید به صورت زنجیره ‌ای از واحدهای تکراری ساخته شده است. این واحدها آمید نامیده می‌ شوند و شامل یک گروه آمیدی (CONH) هستند. زنجیره پلی آمید می‌ تواند شامل تعداد زیادی از این واحدهای آمید باشد.

به طور معمول، در ساختار پلی آمید، هر واحد آمید با واحد بعدی از طریق یک اتصال کربن-اکسیژن (C-O) مرتبط است. این اتصال کربن-اکسیژن باعث ایجاد یک زنجیره متصل از واحدهای آمید می ‌شود.

این ساختار زنجیره ‌ای از واحدهای آمید، پلی آمید را قادر می ‌سازد که خصوصیات خاصی از جمله مقاومت مکانیکی، مقاومت حرارتی و مقاومت شیمیایی را به دست آورد. این ویژگی ‌ها باعث می ‌شود تا انواع پلی آمید در صنایع مختلفی مورد استفاده قرار گیرند.

انواع پلی آمید

انواع پلی آمیدها بر اساس ساختار شیمیایی گروه آمیدی در زنجیره ی پلیمری به دو دسته آلیفاتیک و آروماتیک تقسیم می ‌شوند. در ادامه هر یک از این انواع پلی آمید را شرح می دهیم.

پلی آمید آلیفاتیک

واحدهای آمید در این نوع پلی آمید به وسیله اتصالات متیلن به هم متصل می ‌شوند. پلی آمیدهای آلیفاتیک معمولا خواص مکانیکی بالا، مقاومت به پوسیدگی، مقاومت حرارتی و مقاومت شیمیایی مناسبی دارند. آنها در صنایعی مانند پوشاک، فرش، بسته ‌بندی و قطعات صنعتی استفاده می‌ شوند.

پلی آمید آروماتیک

پلی آمیدهای آروماتیک شامل پلیمرهایی هستند که گروه آمیدی در زنجیره پلیمری با گروه‌های آروماتیک (با حلقه‌های بنزن) متصل می ‌شوند. پلی آمیدهای آروماتیک دارای خواص مکانیکی مناسب، مقاومت شیمیایی و مقاومت حرارتی بالا و مقاوم به شعله سوزی هستند. از این نوع پلی آمید در صنایعی مانند خودروسازی، الکترونیک، صنایع هوایی و صنایع شیمیایی استفاده می ‌شود.

پلی آمید 6 و پلی آمید 66

پلی آمید 6 و پلی آمید 66 دو نوع پلی آمید هستند که بر اساس ساختار شیمیایی نامگذاری می ‌شوند.

پلی آمید 6

پلی آمید 6 یک نوع پلیمر است که از واحدهای نایلون 6 ساخته می ‌شود. واحد نایلون 6 یک هگزامین (با 6 اتم کربن) و دو آمین است. به دلیل ساختار شیمیایی خاص آن، پلی آمید 6 دارای خواص مکانیکی بالا، مقاومت به کشش، مقاومت به ضربه و مقاومت حرارتی مناسب است. بنابراین، در صنایعی مانند تولید پوشاک و فرش، بسته‌ بندی، قطعات خودروسازی و لوازم خانگی مورد استفاده قرار می گیرد.

پلی آمید 66

پلی آمید 66 نیز از واحدهای نایلون 66 ساخته می ‌شود. واحد نایلون 66 دو هگزامین (با 6 اتم کربن) و دو آمین است. پلی آمید 66 دارای خواص مشابه پلی آمید 6 است اما به دلیل ساختار شیمیایی متفاوت، معمولا دارای خواص مکانیکی و مقاومت به حرارت بالاتری است. به عنوان یک ماده مهندسی، پلی آمید 66 در قطعات خودرو، الکترونیک، وسایل بسته ‌بندی، لوازم خانگی و صنایع دیگر به کار گرفته می‌شود.

کاربردهای پلی آمید چیست؟

پلی آمید به دلیل خصوصیات فیزیکی و شیمیایی منحصر به فرد خود، در صنایع مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد. برخی از کاربردهای مهم آن عبارتند از:

صنایع پوشاک

پلی آمید به دلیل مقاومت بالا در برابر کشش و پارگی، مقاومت به حرارت و خاصیت پارچه ‌سازی مناسب، در تولید البسه و تجهیزات ورزشی مانند کلاه، پوشاک ورزشی، جوراب ‌های نایلونی و زیپ ‌های محکم استفاده می‌شود.

صنایع خودروسازی

این پلیمر به دلیل مقاومت بالا در برابر حرارت و مواد شیمیایی، استحکام مکانیکی قوی و پایداری ابعادی مناسب، در قطعات داخلی و خارجی خودروها مانند شیشه، کابل ‌ها، تسمه ‌های تایمینگ و کاربردهای ساختاری استفاده می‌شود.

صنایع الکترونیک

پلی آمیدها به دلیل خاصیت عایق بودن، مقاومت در برابر حرارت و مقاومت مکانیکی بالا، در تولید قطعات الکترونیکی مانند کانکتورها، کیس‌ ها، کیبوردها و سوکت ‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند.

صنایع پتروشیمی

پلی آمید در تولید لوله ‌ها، کیسه‌ های بسته ‌بندی و مواد صنعتی به کار گرفته می شود. به دلیل مقاومت بالا در برابر حرارت و مواد شیمیایی، پایداری مکانیکی و مقاومت به ضربه، برای مصارف صنعتی و حمل و نقل مواد شیمیایی استفاده از این ماده بسیار رایج است.

صنایع بسته ‌بندی

به دلیل خاصیت مقاومت در برابر سایش و شکستن، مقاومت به حرارت و تراکم بالا، پلی آمید در صنایع بسته‌ بندی مانند بسته ‌بندی غذا و پلاستیک ‌های تزریقی استفاده می‌شود.

علاوه بر این، پلی آمیدها در صنایع مختلف دیگری نظیر صنایع داروسازی، ابزارهای ورزشی، تجهیزات نظامی، صنایع فضایی و تولید فیلامنت ‌های چاپ سه ‌بعدی نیز کاربرد دارند.

ویژگی های پلی آمید چیست؟

پلی آمیدها دارای ویژگی ‌های منحصر به فردی هستند که باعث می شود در صنایع مختلفی مورد استفاده قرار گیرند. برخی از ویژگی‌ های مهم پلی آمید عبارتند از:

مقاومت مکانیکی

پلی آمید دارای مقاومت بالا در برابر کشش و پارگی است. این ویژگی آن را در کاربردهایی که نیاز به قوت و استحکام مکانیکی بالا دارند، مفید می‌سازد.

مقاومت حرارتی

این پلیمر مقاومت بالایی در برابر حرارت دارند و در دماهای بالا قابل استفاده هستند. برخی از پلی آمیدها می ‌توانند در دماهای بالای 200 درجه سانتیگراد نیز به خوبی عمل کنند.

مقاومت شیمیایی

پلی آمیدها مقاومت بالا در برابر بسیاری از مواد شیمیایی مانند روغن‌ ها، محلول ‌های قلیایی و مواد شیمیایی حلال دارند. این ویژگی آن را برای استفاده در صنایعی که تماس با مواد شیمیایی رخ می ‌دهد، ایده ‌آل می‌سازد.

خاصیت عایق بودن

پلی آمید دارای خاصیت عایق‌ بودن مطلوبی است و به خوبی جریان الکتریکی را مسدود می‌ کند. این ویژگی پلی آمید باعث می شود تا در تولید قطعات الکترونیکی و صنایع برق و الکترونیک بسیار مورد استفاده قرار گیرد.

خاصیت پارچه ‌سازی

برخی از پلی آمیدها مانند نایلون دارای خاصیت پارچه ‌سازی مناسبی هستند. این مواد از جمله پلیمرهایی هستند که در صنعت البسه و تولید فیبرهای مصنوعی استفاده می‌شوند.

مقاومت به ضربه

پلی آمیدها دارای مقاومت خوبی در برابر ضربه و خمش هستند. این ویژگی، آن‌ها را برای کاربردهایی که نیاز به مقاومت در برابر ضربه و تنش مکانیکی دارند، مناسب می‌سازد.

پایداری ابعادی

انواع پلی آمید دارای پایداری ابعادی خوبی هستند، به این معنی که در دماهای متفاوت و در شرایط مختلف، ابعاد و شکل قطعات ساخته شده از پلی آمید تغییر کمی می‌کند.

تفاوت پلی آمید و پلی استال چیست؟

پلی آمید و پلی استال دو نوع پلیمر متفاوت هستند که در خصوصیات و کاربردهایشان تفاوت ‌های قابل توجهی وجود دارد. در زیر به برخی از تفاوت ‌های مهم بین آن‌ها اشاره می‌کنیم:

ساختار شیمیایی

پلی آمید از واحدهای آمید تشکیل شده است که به وسیله پیوستگی پلیمری به هم پیوسته ‌اند. در حالی که پلی استال از واحدهای استال تشکیل شده است که توسط پیوند استال پلیمری به هم متصل شده اند.

خواص فیزیکی

پلی آمیدها به طور کلی دارای خواص مکانیکی بالا هستند و مقاومت بالا در برابر کشش و پارگی دارند. پلی استال از جمله پلیمرهایی است که دارای خواص الکتریکی و حرارتی بالا است.

مقاومت به حرارت

پلی استال دارای مقاومت حرارتی بسیار بالایی است و می‌تواند در دماهای بالا تا 300 درجه سانتیگراد به خوبی عمل کند. پلی آمید نیز دارای مقاومت حرارتی خوبی است اما در مقایسه با پلی استال‌ دماهای پایین تری را تحمل می‌کند.

کاربردها

پلی آمید به دلیل مقاومت بالا در برابر کشش، پارگی و خاصیت پارچه ‌سازی مناسب، در صنایع پوشاک، خودروسازی و بسته ‌بندی به کار گرفته می شود. پلی استال به دلیل خواص الکتریکی، حرارتی و مقاومت شیمیایی بالا در صنایع الکترونیک، صنایع شیمیایی و تولید قطعات خودرو استفاده می‌شود.

قابلیت پردازش

انواع پلی آمید دارای قابلیت پردازش و فرآوری مناسبی برای تولید قطعات مختلف هستند، از جمله در ریخته ‌گری، تزریق پلاستیک و فیبرسازی. پلی استال نیز قابلیت‌ های پردازش را دارد اما به دلیل خاصیت گران روی (ویسکزیته) آن، فرآیند های پردازش ممکن است پیچیده‌ تر باشد.

تفاوت پلی آمید و پلی کربنات چیست؟

پلی آمید و پلی کربنات دو نوع پلیمر متفاوت هستند که در خصوصیات و کاربردهایشان تفاوت ‌های قابل توجهی وجود دارد. در زیر به برخی از تفاوت ‌های مهم بین آن‌ها اشاره می‌ کنیم:

ساختار شیمیایی

پلی آمیدها از واحدهای آمید تشکیل شده ‌اند که به وسیله پیوند پلیمری به هم پیوسته‌ اند. در حالی که پلی کربنات از واحدهای کربنات تشکیل شده است که توسط پیوستگی کربنات پلیمری ایجاد شده است.

خواص فیزیکی

انواع پلی آمید دارای خواص مکانیکی بالا و مقاومت بالا در برابر کشش و پارگی هستند. پلی کربنات نیز به عنوان یک پلیمر شفاف، دارای مقاومت شیمیایی، خواص الکتریکی و مقاومت به ضربه بالا است.

مقاومت به حرارت

پلی آمید دارای مقاومت حرارتی مناسبی است و می‌تواند در دماهای بالا به خوبی عمل کند. پلی کربنات نیز دارای مقاومت به حرارت بالایی است و می‌تواند در دماهای بالا تا حدود 150 درجه سانتیگراد دوام بیاورد.

شفافیت

انواع پلی کربنات به دلیل ساختار شیمیایی خاص خود دارای شفافیت بالا هستند، در حالی که پلی آمیدها به طور کلی شفاف نیستند و معمولا به صورت مات و نیمه شفاف یا سیمی شکل عرضه می‌شوند.

کاربردها

پلی آمید به دلیل خواص مکانیکی بالا در صنایع تولید پوشاک، خودروسازی و بسته ‌بندی استفاده می ‌شود. پلی کربنات به دلیل شفافیت، مقاومت شیمیایی، مقاومت به ضربه و خواص الکتریکی خوب، در صنایع مختلف از جمله الکترونیک، وسایل نقلیه، محصولات دارویی و بسته ‌بندی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

تفاوت پلی آمید و پلی استر چیست؟

پلی آمید و پلی استر دو نوع پلیمر هستند که در خصوصیات و کاربردهایشان تفاوت‌هایی وجود دارد.

ساختار شیمیایی

پلی آمید: پلی آمیدها از واحدهای آمیدی ساخته می ‌شوند که به وسیله لینکاژ پلیمری به هم پیوسته ‌اند.

پلی استر: پلی استرها از واحدهای استری تشکیل شده اند که با لینکاژ پلیمری به هم متصل می ‌شوند.

خواص فیزیکی

پلی آمید: پلی آمیدها دارای خواص مکانیکی بالا، مقاومت به کشش و پارگی، مقاومت حرارتی و پایداری ابعادی خوبی هستند.

پلی استر: پلی استرها دارای خواص مکانیکی و مقاومت به کشش کمتری نسبت به پلی آمیدها هستند. همچنین، آنها دارای خواص الکتریکی، مقاومت شیمیایی و مقاومت به حرارت نیز هستند.

کاربردهای متداول

پلی آمید: به دلیل خواص مکانیکی بالا، مقاومت به پارگی و کشش، معمولا در صنایع پوشاک، خودروسازی، بسته ‌بندی و صنایع مشابه دیگر استفاده می ‌شوند.

پلی استر: به دلیل خواص الکتریکی، مقاومت به حرارت، مقاومت شیمیایی و قابلیت شکل ‌دهی، در صنایع الکترونیک، بسته ‌بندی، ملحفه‌ سازی و صنایع مشابه به کار گرفته می شوند.

در مجموع، پلی آمید و پلی استر به دلیل خصوصیات و کاربردهای منحصر به فردی که دارند، در صنایع مختلف به عنوان مواد اولیه مورد استفاده قرار می گیرند.

تفاوت پلی آمید و پلی اولفین الاستومر چیست؟

پلی آمید و پلی اولفین الاستومر دو نوع پلیمر متفاوت هستند که در خصوصیات و کاربردهایشان تفاوت‌ های قابل توجهی وجود دارد. پلی آمید دارای خواص مکانیکی بالا، مقاومت به کشش، پارگی و خواص حرارتی مناسب است و در صنایع پوشاک، خودروسازی و بسته‌بندی استفاده می‌شود.

از سوی دیگر، پلی اولفین الاستومر از واحدهای اولفینی تشکیل شده و دارای خواص الاستومری (خواص انعطاف‌پذیری و بازیابی شکل) است. آنها نرم و انعطاف‌پذیر بوده و به خوبی قابل ترکیب با دیگر پلیمرها برای بهبود خواص مکانیکی و انعطاف‌پذیری هستند. پلی اولفین الاستومر در صنایعی مانند لوازم ورزشی، خراطی و محصولات لاستیکی استفاده می‌ شود.

در کل، پلی آمید به دلیل خصوصیات مکانیکی و مقاومتی بالا و پلی اولفین الاستومر به دلیل خواص الاستومری و انعطاف‌پذیری، در کاربردهای متفاوت مورد استفاده قرار می گیرند.