نقشه ترامـپ بــــــــــــرای غـزه چیســت؟
دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، اخیرا در اظهاراتی جنجالی خواستار انتقال اجباری فلسطینیان از نوار غزه به مصر و اردن شده است. این موضعگیری با واکنشهای گستردهای از سوی مقامات فلسطینی، کشورهای عربی و محافل بینالمللی روبهرو شده است.

دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، اخیرا در اظهاراتی جنجالی خواستار انتقال اجباری فلسطینیان از نوار غزه به مصر و اردن شده است. این موضعگیری با واکنشهای گستردهای از سوی مقامات فلسطینی، کشورهای عربی و محافل بینالمللی روبهرو شده است.
سیاست ترامپ؛ ادامه مسیر اسرائیل در تغییر بافت جمعیتی غزه
ترامپ در اظهارات خود اعلام کرده است که با عبدالله دوم، پادشاه اردن در مورد این طرح صحبت کرده و قصد دارد با عبدالفتاح السیسی، رئیسجمهور مصر نیز در اینباره مذاکره کند. او غزه را ویرانشده توصیف کرده و مدعی شده است که فلسطینیان میتوانند در مکانهای دیگری با آرامش زندگی کنند. این در حالی است که چنین طرحهایی بارها از سوی مقامات اسرائیلی مطرح شده و هدف آن حذف مسأله فلسطین از معادلات منطقهای عنوان شده است.
در همین راستا، ترامپ در مواضع دیگری گفته بود که غزه به دلیل موقعیت جغرافیایی خود ارزش بالایی دارد و باید بازسازی شود. این اظهارات یادآور طرحهای پیشین دامادش، جرد کوشنر است که در سال ۲۰۲۴ نیز از املاک ساحلی غزه بهعنوان منطقهای بسیار ارزشمند یاد کرده بود. این سخنان نگرانیهایی را درباره تلاش آمریکا و اسرائیل برای تصاحب کامل غزه و بهرهبرداری از منابع آن ایجاد کرده است.
استقبال تلآویو، مخالفت فلسطینیان و کشورهای عربی
اظهارات ترامپ با استقبال مقامات تندرو اسرائیلی از جمله ایتامار بنگویر، وزیر امنیت داخلی و بتسلئیل اسموتریچ، وزیر دارایی این رژیم روبهرو شد. این مقامات پیشتر نیز از تخلیه غزه حمایت کرده و آن را راهی برای حذف مقاومت فلسطینی دانسته بودند.
اما در مقابل، گروههای فلسطینی به شدت با این پیشنهاد مخالفت کردند. جنبش حماس در واکنش به این طرح اعلام کرد که ملت فلسطین هرگز تسلیم نخواهد شد و هرگونه برنامه برای تبعید اجباری را رد میکند. این جنبش همچنین از دولت آمریکا خواست که به جای همراهی با نقشههای اسرائیل، از بازسازی نوار غزه و احقاق حقوق فلسطینیان حمایت کند.
در همین راستا، مصطفی برغوثی، سیاستمدار برجسته فلسطینی تأکید کرد که این طرح، ادامه همان سیاستهایی است که اسرائیل از طریق حملات هوایی و کشتار غیرنظامیان نتوانست به نتیجه برساند.
کشورهای عربی نیز مخالفت خود را با این پیشنهاد اعلام کردند. مصر و اردن که بارها تأکید کردهاند مخالف هرگونه جابهجایی اجباری فلسطینیان هستند، احتمالا در برابر این فشارها مقاومت خواهند کرد. این کشورها نگران آن هستند که چنین اقدامی منجر به تغییرات دموگرافیک در منطقه و تشدید بحرانهای سیاسی شود.
اهداف پشت پرده؛ غزه، نفت و منافع اقتصادی
برخی تحلیلگران معتقدند که هدف اصلی آمریکا و اسرائیل از این طرح، تصاحب منابع گازی نوار غزه است. پیشتر، روزنامهنگار مستقل فیلیسیتی آربوتنات اعلام کرده بود که اسرائیل به دنبال تبدیل شدن به یک صادرکننده بزرگ گاز و نفت است و تلاش میکند تا منابع غزه را بهطور کامل در اختیار بگیرد. این دیدگاه، با اظهارات مقامات آمریکایی که به موقعیت استراتژیک این منطقه اشاره کردهاند، همخوانی دارد.
آینده غزه؛ کوچ اجباری یا مقاومت
اظهارات ترامپ در حالی مطرح میشود که آتشبس موقت در غزه برقرار شده است؛ اما تنشها همچنان ادامه دارد. به نظر میرسد که مقاومت فلسطینیان، مخالفت کشورهای منطقه و فشارهای بینالمللی مانع از اجرای این طرح خواهد شد. بااینحال، این سخنان نشاندهنده آن است که ایالات متحده و اسرائیل همچنان در تلاشاند تا از هر راهی برای تغییر وضعیت سیاسی و جغرافیایی فلسطین استفاده کنند.
در نهایت، اگرچه فشارهای سیاسی و نظامی علیه فلسطینیان افزایش یافته است؛ اما ایستادگی مردم غزه و واکنشهای جهانی میتواند مانع از اجرای این سیاستها شود. آینده غزه همچنان نامعلوم است؛ اما آنچه مسلم است، این است که فلسطینیان حاضر به ترک سرزمین خود نخواهند شد.
بررسی سناریوی اسرائیل و آمریکا پس از آزادی گروگانها
با برقراری آتشبس موقت میان اسرائیل و حماس، این نگرانی وجود دارد که پس از آزادی گروگانها، رژیم صهیونیستی بار دیگر حملات خود را از سر بگیرد و روند اشغال نوار غزه را با شدت بیشتری ادامه دهد. شواهد تاریخی نشان میدهد که اسرائیل و آمریکا به وعدههای خود پایبند نبودهاند و معمولا توافقها را پس از رسیدن به اهداف کوتاهمدت خود نقض کردهاند. این احتمال که هدف اصلی آنها صرفاً کسب زمان برای تحقق برنامههای اشغالگرایانه باشد، قابل تأمل است.
آیا اسرائیل منتظر آزادی گروگانهاست تا حملات را ادامه دهد؟
بررسی سیاستهای اسرائیل در قبال فلسطین نشان میدهد که این رژیم همواره به دنبال تغییر معادلات به نفع خود بوده و از هر فرصتی برای گسترش نفوذ و سرکوب مقاومت استفاده کرده است.
در جریان این جنگ، تلآویو بارها اعلام کرده که هدفش نابودی کامل حماس است؛ اما با گذشت بیش از 15 ماه، هنوز نتوانسته به این هدف دست یابد. اکنون این نگرانی وجود دارد که پس از آزادی گروگانها، اسرائیل بدون هیچ مانعی عملیات خود را با شدت بیشتری دنبال کند.
در این سناریو، اسرائیل میتواند از آزادی گروگانها بهعنوان یک پیروزی تاکتیکی استفاده کند تا به جامعه بینالمللی نشان دهد که اهدافش محقق شده و پس از آن، با توجیههای امنیتی، حملات گستردهتری را آغاز کند. این در حالی است که مقاومت فلسطینی و تحلیلگران منطقهای تأکید دارند که چنین اقداماتی با واکنش شدید مردم منطقه و حتی اعتراضات جهانی مواجه خواهد شد.
بیاعتمادی به وعدههای آمریکا و اسرائیل
آمریکا و اسرائیل سابقه طولانی در نقض تعهدات بینالمللی دارند. در سالهای گذشته، توافقهایی مانند پیمان اسلو و طرحهای صلح متعددی به دلیل خیانتهای رژیم صهیونیستی به نتیجه نرسید. تجربه نشان داده که هر زمان مقاومت فلسطین به یک توافق پایبند بوده، اسرائیل آن را نقض کرده و حملات خود را ادامه داده است. بنابراین، اگر این رژیم بار دیگر به دنبال فریبکاری باشد و پس از آزادی گروگانها، به اشغال سرزمینهای غزه بپردازد، این اقدام نهتنها به شکست خواهد انجامید، بلکه موجی از بیاعتمادی و خشم جهانی را علیه آمریکا و اسرائیل برخواهد انگیخت.
چرا اسرائیل و آمریکا نمیتوانند پس از آزادی گروگانها به هدف خود برسند؟
اگرچه اسرائیل و آمریکا تلاش دارد آزادی گروگانها را بهعنوان یک پیروزی تبلیغ کند؛ اما واقعیت میدانی نشان میدهد که این رژیم قادر به تحقق اهداف بلندمدت خود نخواهد بود. طی بیش از ۱۵ ماه گذشته، با وجود حمایتهای گسترده نظامی و سیاسی آمریکا، تلآویو نتوانسته است حماس را از بین ببرد یا نوار غزه را بهطور کامل تحت کنترل خود درآورد. پس از آزادی گروگانها، شرایط تغییری نخواهد کرد و اسرائیل همچنان با چالشهای بزرگی از جمله ادامه مقاومت مردمی، حملات گروههای فلسطینی و فشارهای جهانی مواجه خواهد بود.
از سوی دیگر، اگر اسرائیل به دنبال اشغال کامل غزه باشد، این اقدام باعث شعلهور شدن اعتراضات جهانی خواهد شد. حتی در داخل اسرائیل نیز مخالفتها با جنگ افزایش یافته و دولت نتانیاهو با بحرانهای داخلی شدیدی روبهرو است. در چنین شرایطی، تداوم حملات پس از آزادی گروگانها میتواند موجب افزایش فشارهای داخلی و بینالمللی علیه تلآویو شود.
واکنش منطقه و جهان به احتمال نقض توافق از سوی اسرائیل
اگر اسرائیل و آمریکا به دنبال فریبکاری باشند و از آزادی گروگانها بهعنوان ابزاری برای تداوم جنگ و اشغال غزه استفاده کنند، قطعا با واکنش شدید کشورهای منطقه و حتی افکار عمومی جهانی روبهرو خواهند شد. اعتراضات بینالمللی علیه جنایات اسرائیل طی ماههای اخیر افزایش یافته و بسیاری از کشورها مواضع سختتری در برابر تلآویو
اتخاذ کردهاند.
از سوی دیگر، گروههای مقاومت در منطقه نیز تأکید کردهاند که هرگونه اقدام اسرائیل برای اشغال بیشتر غزه، واکنشهای گستردهای را در پی خواهد داشت. این بدان معناست که حتی اگر اسرائیل بخواهد از این آتشبس بهعنوان فرصتی برای تدارک حملات جدید استفاده کند، نهتنها موفق نخواهد شد، بلکه باید هزینههای سنگینی نیز پرداخت کند.
آیا نقشههای اسرائیل و آمریکا در منطقه عملی خواهد شد؟
با توجه به سوابق اسرائیل و آمریکا در نقض تعهدات بینالمللی، این احتمال که پس از آزادی گروگانها، حملات به غزه ادامه یابد، وجود دارد؛ اما چنین اقدامی موجب افزایش بیاعتمادی جهانی نسبت به تلآویو و واشنگتن خواهد شد. علاوه بر این، اسرائیل در طول ۱۵ ماه گذشته نتوانسته است به اهداف خود برسد و ادامه جنگ پس از این مرحله نیز تغییری در معادلات ایجاد نخواهد کرد.
اگرچه فریبکاری اسرائیل قطعی است؛ اما واکنش شدید مردم منطقه و جهان، محدودیتهای داخلی و فشارهای بینالمللی، مانع از تحقق کامل اهداف این رژیم خواهد شد. این وضعیت نشان میدهد که سیاستهای اشغالگرایانه اسرائیل در نهایت محکوم به شکست است، چراکه مردم فلسطین و جهان هرگز چنین طرحهایی را نخواهند پذیرفت.
صبح نو
دیدگاه تان را بنویسید