تهران امروز: كودتاي 28 مرداد عبرت‌ها و آموزه‌ها
حسام‌الدين كاوه
57 سال پيش آمريكا و انگليس براي حفظ و بقاي نظام سلطنتي كه به شدت به قدرت‌هاي غربي وابسته بود، دسيسه‌اي را كه از مدت‌ها پيش چيده بودند به اجرا در آوردند و تحت عنوان عمليات «آژاكس» كودتاي 28 مرداد انجام گرفت. ايران همواره كشور مهمي براي قدرت‌هاي جهاني بوده و هنوز نيز هست. انگيزه‌هايي كه دولتمردان آمريكا و انگليس را به دخالت مستقيم و آشكار در امور داخلي يك كشور ثالث، ترغيب كرد، نه تنها از بين نرفته كه هنوز هم به قدرت خود باقي است، گرچه مجال و فرصت كودتا از آنها سلب شده اما امكانات و روش‌ها و ابزارهاي ديگري وجود دارند تا آنها اراده خود را بر ملت و دولت بزرگ ايران، تحميل كنند اما اينگونه نيست كه رويدادهايي همچون كودتاي 28 مرداد سال 1332 همواره بر وفق مراد نظام جهاني سلطه باشد. بسياري از عوامل و نيروها به نفع ملت‌ها و دولت‌هاي سلطه‌ستيز تغيير كرده و هم از اين روست كه قدرت‌هاي استكباري و در راس آنها آمريكا، نوميدانه مي‌كوشند، هيمنه و هيبت از دست رفته در كار زار با ملت‌هاي انقلابي به‌ويژه در برابر انقلاب اسلامي را باز يابند. در بررسي علل و عوامل موفقيت كودتاي 28مرداد، توجه به نيروهاي موثر و مرجع در جامعه ايراني بسيار حائز اهميت است. فاصله و اختلاف و سپس دوري ملي‌گرايان از روحانيت به معناي از دست دادن اعتباري بود كه روحانيان و نهاد روحانيت در جامعه ايران براي بازيگران سياست فراهم مي‌ساختند. كودتاي 28 مرداد به اين علت پيروز نشد كه دكتر مصدق ياراي بسيج هواداران خود را نداشت، بلكه مهم‌ترين علت پيروزي كودتاي 28 مرداد را در رويگرداني توده‌ها از دولت مصدق بايد جست‌وجو كرد و علت رويگرداني توده‌ها از مصدق و دولت او چيزي نبود جز دوري جستن مصدق و ملي‌گرايان از روحانيان و نهاد روحانيت.
دیدگاه تان را بنویسید