رد پروانه اثر محمود درويش با ترجمه‌ي مريم حيدري در راه نشر

ایلنا: تا چند روز آینده رد پروانه اثر محمود درویش شاعر بزرگ عرب، در نشر چشمه منتشر می‌شود. مریم حیدری، مترجم این کتاب در گفتگو با ایلنا و درباره‌ی محمود درویش گفت: او تقریبا بزرگترین شاعر فلسطین است و یکی از بزرگترین شاعران معاصر عرب است، تا جایی که به او لقب متنبی معاصر داده بودند. درویش در آغاز کارش شاعری بود که بیشتر به خاطر سرودن شعرهایی برای فلسطین و درباره‌ی مقاومت مردم فلسطین دربرابر تعدی‌ها اسراییلی‌ها شناخته شد. اما از دهه‌ی هشتاد به بعد شعرهایش جنبه‌ی غنایی بیشتری پیدا کرد. حیدری افزود: محمود درویش در این دوره، بیشتر، به تجربه‌های انسانی پرداخت. البته خواننده‌ی ایرانی با این وجه از کار او زیاد آشنا نیست. در ایران بیشتر او را به عنوان شاعر مقاوت می‌شناسند. یکی از دلایلی که به سراغ ترجمه‌ی مجموعه‌ی رد پروانه رفتم؛ همین بود. یعنی معرفی او به عنوان شاعری که به مسائلی غیر از فلسطین هم پرداخته است.حیدری درباره‌ی رد پروانه، اثری از محمود درویش که ترجمه کرده است، گفت: رد پروانه یکی از آخرین کتاب‌های این شاعر است و شامل شعرهایی می‌شود که شاعر در آن‌ها براساس ماجراهای کوچک روزانه‌اش شعر سروده است. این‌ها تقریبا یادداشت‌های روزانه‌ی این شاعرند. شعرهایی ژرف که به طور عام از یک تجربه‌ی کوچک روزمره مایه می‌گیرند و به مسائلی عمومی‌تر منتهی می‌شوند.حیدری با تاکید بر اینکه درویش در شعرهای این مجموعه پرسش‌های خود را از هستی بیان می‌کند، گفت: او در این دفتر خواسته از طریق مسائل پیش پاافتاده در خود تجربه‌ی زندگی ژرف‌نگری کند. مثلا در یکی از شعرهای این دفتر راوی در صف نانوایی ایستاده است، سئوالی به ذهنش خطور می‌کند و بعد، همین سئوال طوری با آن تجربه می‌آمیزد که به دلالتی عمیق از زندگی منتهی می‌شود. او از چیزی جزئی آغاز می‌کند و مسائل روزمره را در دل آن می‌شکافد. حیدری با اشاره به اینکه این کتاب آغاز تلاشی برای شناساندن چهره‌ای دیگر از درویش است، درباره‌ی زبان این شاعر گفت: تقریبا همه‌ی شعرهای درویش غیر از کتاب آخرش که زبانی نثرگونه دارد، چیزی شبیه به شعر نیمایی ماست. یعنی شعرهایی مبتنی بر وزن و در بسیاری جاها بدون قافیه. در این نوع از شعر، مصراع‌ها به لحاظ کوتاه و بلندی برابر نیستند. اما این به آن معنا نیست که مضامین و زبان کهنه باشد، و یا شبیه به شعر نیمایی فارسی، وجهی سنتی‌تر داشته باشد، بلکه زبان شعرهای درویش در این قبیل کارها زبان زیبایی است و سرشار از بلاغت‌های خاص خود او. شما اگر با شعر عرب آشنا باشید و حتی چند سطر از شعر درویش را بخوانید، می‌فهمید که شعر اوست.مریم حیدری درباره‌ی کتاب‌های دیگرش گفت: مجموعه‌ای از شعرهای عاشقانه‌ی محمود درویش را ترجمه کرده و به نشر چشمه سپرده‌ام. همچنین، گزیده‌ای از شعرهای احمدرضا احمدی را به عربی برگردانده‌ام که تا چند ماه دیگر در الجزایر منتشر خواهد شد. گزیده‌ای از داستان‌های مصطفی مستور تا چندی دیگر در الجزایر یا اردن و یا هر دو کشور منتشر خواهد شد. مریم حیدری در خاتمه از مجموعه شعر فارسی خود گفت که تا چندی دیگر به ناشر خواهد سپرد.