سمند چگونه اسب زرد ایران شد؟
از اواسط دهه ۷۰ که چندسالی از واردات خودرو می‌گذشت و خودروهای کره‌ای به تعداد فراوان و با مدل‌های متنوع وارد بازار ایران شده بودند، این سوال در ذهن افکار عمومی مطرح بود که چگونه صنعت خودروی کره که همزمان با ایران کارش را شروع کرده، حالا دارای مدل‌های متنوعی است
همشهری: از اواسط دهه ۷۰ که چندسالی از واردات خودرو می‌گذشت و خودروهای کره‌ای به تعداد فراوان و با مدل‌های متنوع وارد بازار ایران شده بودند، این سوال در ذهن افکار عمومی مطرح بود که چگونه صنعت خودروی کره که همزمان با ایران کارش را شروع کرده، حالا دارای مدل‌های متنوعی است، اما هنوز پیکان در صنعت خودروی ایران بدون تغییر تولید می‌شود که همین امر باعث شد فشار افکار عمومی روی این صنعت سنگینی کند. بازار به دنبال تغییر بود. آغازی پس از یک دهه رکود صنعت خودروی ایران پس از پایان جنگ تحمیلی یک دهه رکود را تجربه کرده بود و همه از آن به عنوان «صنعت مرده» نام می‌بردند و بسیاری نیز عقیده داشتند که کارخانه‌های خودروسازی باید تعطیل شوند؛ چون ضرورتی برای حضور صنعت خودرو در کشور وجود ندارد. در این میان این صنعت دوباره راه خود را با پیکان شروع کرد و حال پس از واردات خودرو و ورود خودروهای متنوع اروپایی و آسیایی، فشار دوباره‌ای روی این صنعت آورد و این سوال مطرح شد که «چرا ما نمی‌توانیم خودرو طراحی کنیم و چرا حتی قیافه پیکان نیز مدت‌هاست تغییر نکرده است؟» جالب آنکه در همان دوران پژو ۴۰۵ به صورت مونتاژ کامل وارد بازار ایران می‌شد بی‌آنکه حتی اطلاعات فنی‌اش در اختیار مهندسان ارشد ایران‌خودرو قرار گیرد. طرح خودروی ملی که ایده آن نیز چندان در ایران تازه نبود، دوباره پس از پایان واردات خودرو برای تولید یک پیکان جدید آغاز شد تا به همه اثبات شود که ما هم می‌توانیم مانند کره، خودمان به طراحی خودرو بپردازیم. نخستین‌بار مردم در حاشیه بازی‌های فوتبال جام ملت‌های آسیا در سال ۹۶ شاهد تیزری بودند که نشان می‌داد طراحی خودروی ملی آغاز شده اما تا پیش از تولید سمند در سال ۸۱ از خودروی ملی خبری نبود. ملی با مصالح خارجی در آغاز طرح، تولید خودروی ملی چندان مشکل به نظر نمی‌رسید، اما پس از شروع طرح، عظمت آن کاملا مشخص شد. برای آغاز کار، طراحی پلت‌فرم مطرح شد؛ هرچند در ابتدا این کار نیز غیرممکن به نظر می‌رسید اما روش پروتون مالزی که خودروی خود را با طراحی بدنه روی پلت‌فرم میتسوبیشی قرار می‌داد، در نظر گرفته شد. بعد از مدتی مشخص شد که حتی طراحی بدنه نیز کار بسیار دشواری است. در همین زمان در کشور تایوان شرکت «فرست‌اتومیتو» انگلستان طراحی نمونه اولیه خودرویی روی شاسی و قوای محرکه خودرو پژو ۴۰۵ برای تولید در شرکت تایوانی را به پایان رسانده بود که ناگهان شرکت تایوانی ورشکست شد و شرکت فرست‌اتومیتو که برای طراحی خودرو بسیار هزینه کرده بود، این طرح را به شرکت‌هایی در ایران، آرژانتین و چین پیشنهاد کرد. از طرحی ورشکسته تا طراحی خودروی ملی این پیشنهاد با اقدامات اولیه برای تولید خودروی ملی همزمان بود و ایران‌خودرو این طرح را با اشتیاق پذیرفت. مرکز تحقیقات ایران‌خودرو با جمع‌آوری فارغ‌التحصیلان ممتاز دانشگاه‌های امیرکبیر، صنعتی شریف و چند دانشگاه صنعتی دیگر در ایران، طراحی خودرو ملی را در کنار مشاوران خارجی شروع کرد. طراحی شرکت فرست اتومیتو برای ایران معایب فراوانی داشت. این خودرو اتاق نسبتا کوچک و ارگونومی متناسب با افراد کوتاه‌قد شرق آسیا داشت. کارشناسان مرکز تحقیقات ایران خودرو در کنار کارشناسان فرست‌اتومیتو و بعضی کارشناسان خارجی ارگونومی و تا حدودی سیستم تعلیق را دوباره طراحی کردند. این طرح را حتی تا امروز شاید بتوان جدی‌ترین طرح کارآموزی کارشناسان داخلی در زمینه طراحی خودرو قلمداد کرد. در طرح سمند، مهندسان ایرانی به صورت مشترک با تیم خارجی به بررسی محاسبات مهندسی خودروی سمند پرداختند و طراحی بدنه با گروه فرست‌اتومیتو انگلیسی و با همکاری گروهی از مهندسان آلمانی، اتریشی، کره‌ای و ایرانی آغاز شد. طراحی قالب در کره صورت گرفت و داشبورد آن نیز با الهام از خودروهای گروه فولکس‌واگن از سوی تیمی مشترک از مهندسان آلمانی، اتریشی و ایرانی طراحی شد. در نهایت تغییراتی در سیستم فنربندی و فرمان خودرو به دلیل تغییر گرانیگاه‌ها و ایجاد تعادل انجام شد. خودروی سمند در ابتدا قرار بود پیکان جدید باشد و جایگزین این خودرو با همان قیمت شود؛ اما با ادامه کار و مشخص‌شدن هزینه‌های فراوان تولید، قیمت خود‌اش به گونه‌ای افزایش یافت که دیگر نمی‌توانست جایگزین پیکان شود. در ضمن باید تیراژ این خودرو برای رسیدن قیمت آن به حول و حوش ۹ میلیون تومان، به ۲۰۰ هزار دستگاه در سال می‌رسید. تیراژ این خودرو بعد از ۳ سال به یک‌چهارم ۲۰۰ هزار دستگاه رسید و در نهایت اسم آن به X۷ و سمند تغییر کرد. این خودرو به دلیل نشان ایرانی آن مورد قضاوت‌های مختلفی قرار گرفت. عده‌ای آن را خودروی اسطوره‌ای می‌دانند و عده‌ای بر این عقیده‌اند که پژو ۴۰۵ بسیار بهتر است اما به دلیل اطلاع‌رسانی نامناسب مدل‌های جدید خودرو، معمولا اطلاعات درستی از خودروهای جدید وجود ندارد. این در حالی است که مدل‌های جدید خودرو در اروپا بارها از سوی رسانه‌های مختلف امتحان می‌شوند.
دیدگاه تان را بنویسید