انتقاد خاتمي از صداوسيما

رئيس بنياد باران با تاکيد بر اين‌که «در زمينه گزارش عملکرد دولت اصلاحات کارهاي بيشتري مي‌توانست صورت بگيرد» گفت: گرچه در گذشته و حال در وضعيتي قرار داريم که کمتر صداي ما به جامعه مي‌رسد. به گزارش ايسنا، سيدمحمد خاتمي در ديداري صميمانه با جمعي از خبرنگاران مطبوعات و خبرگزاري‌هاي کشور افزود: در آن دوران صداهاي بلندي وجود داشت که مي‌کوشيد تا مسائل را به شکل ديگري جلوه دهد و نگذارد که جامعه صداي ما را درست بشنود؛ البته بايد توجه داشت که در جامعه، هنوز بطور سنتي رسانه‌هاي شفاهي و ديداري-شنيداري(بخصوص راديو-تلويزيون) نقش مهمتري نسبت به رسانه‌هاي مکتوب دارند و صدا و سيما داراي پوشش چندين ميليون نفري است. وي با اشاره به اين‌که «وسايل ارتباطي نوشتاري به لحاظ ميزان تيراژ و مخاطب با وسايل ارتباطي شفاهي قابل مقايسه نيستند» افزود: بنابراين عدم تعادل در ميان وسايلي که به مردم خبررساني مي‌کنند، خيلي زياد است و در جامعه ما نيز عادت به مطالعه کتاب و روزنامه بسيار کم است؛ يکي از معيارهاي سنجش توسعه و پيشرفت به معناي امروزي آن نيز همين ميزان مراجعه به منابع نوشتاري است. ما فقط از طريق بعضي رسانه‌ها و احيانا سخنراني‌ها با جامعه رابطه داشتيم که در مقابل حجم و شيوه تبليغاتي که با ما بر سر لطف نبودند، دست پايين را داشتيم. خاتمي گفت: تمام رسانه‌هاي نوشتاري هم در خدمت ما نبود و بخش قابل توجهي از آن‌ها در دست جرياني قرار داشت که رسانه‌هاي ديداري و شنيداري را اداره مي‌کرد. بنابراين يکي از مشکلات ما رساندن مطالب به مردم بود که اگر در اين زمينه خيلي کار مي‌کرديم موفقيت زيادي کسب نمي‌کرديم. طبيعي است که امروز وضع نامناسب‌تر است؛ البته دوستان ما به مناسبت‌هاي مختلف سخن‌ها و گزارش‌هاي جالبي از عملکردها داشته‌اند و دارند. رئيس جمهور سابق کشورمان درباره آن‌چه بر اساس تحليل برخي " هجوم تبليغات همه جانبه به مردم" تعبير مي‌شود، تاکيد کرد: مساله مهمتراز اين‌هاست و بايد به صورت عميق‌تري به آن نگريست؛ بايد درباره حجم مطالبي که در جهت تخريب افراد و جريان‌ها به کار برده مي‌شود و ميزان تاثيرگذاري آن در مردم تحقيق کرد؛ چراکه در چنين فضايي رسانه شايعه (به معناي سخناني که دهان به دهان در محل هاي اجتماعي مي‌چرخد) خيلي کاربرد دارد که معمولا مطالب دقيقي را نيز منتقل نمي‌کنند. خاتمي شکل‌گيري دنياي مجازي را باعث تفاوت دنياي امروز نسبت به گذشته دانست و اظهار كرد: امروز دسترسي مردم به دنياي مجازي بسيار گسترده شده است و در مقابل امواج رسانه‌اي وسيعي که داراي جهت‌گيري خاصي هستند؛ تمام واقعيات را منعکس نمي‌کنند، شبکه‌هاي ماهواره‌اي هم وجود دارند که صادق نيستند و هيچ‌گونه محدوديتي هم در تخريب و دروغ گفتن ندارند. وي افزود: با شکل‌گيري دنياي مجازي دسترسي به اطلاعات با هزينه و مشکل کمتري ممکن شده است و قطع ارتباط مخاطب با آن‌ها نيز کار دشواري است. رئيس بنياد باران گفت: در اين شرايط اگر با کساني که در چارچوب نظام و ضمن قبول داشتن اصول قانون اساسي مسووليت ايجاد يک رسانه دوطرفه را قبول مي‌کنند و درعين حال مي‌خواهند به طور مستقل سخن بگويند برخورد شود، در ازاي آن، اعتماد مردم به رسانه‌هاي رسمي کمتر مي‌شود و اتکاي مردم به منابعي که نه در اختيار نظام هستند و نه هيچ‌گونه تعهدي در مقابل نظام، اسلام و مردم دارند و هرچه مي‌خواهند مي‌گويند، بيشتر مي‌شود که موجب آثار تخريبي بيشتري براي جامعه و نظام مي‌شود. خاتمي ادامه داد: بحث حمايت از رسانه‌ها و تشکل‌هاي غيردولتي در برنامه سوم توسعه به طور کلي در سياست‌هاي دولت، براي اين بود که جامعه چه به لحاظ سياسي و چه به لحاظ اطلاع‌رساني به يک تعادل برسد و رشد جامعه سريعتر شود. وي افزود: اگر تشکل‌ها رسمي شوند تا در چارچوب نظام و قانون اساسي فعاليت کنند و بتوانند در عين انتقال درست مطالب نقد هم بکنند جامعه امن‌تر و پيشرفته‌تر خواهد شد. معناي تشکل‌ها هم اين نيست که از کارهاي دولت فقط تعريف و تمجيد کنند. هرکدام هم با توجه به اين‌که بخشي از جامعه را نمايندگي مي‌کنند در قبال آن مسووليت دارند و نيز براي بالا بردن دانش و آگاهي آن‌ها نيز صاحب نقش هستند. به همين دليل است که رسانه‌ها و تشکل‌هاي مستقل بايد مورد حمايت قرار گيرند. وي همچنين اختصاص يک رديف بودجه به تشکل‌ها و حمايت از رسانه‌ها را نه به معناي دولتي کردن آن‌ها بلکه به معناي احساس نياز به آن‌ها و اقدامي نمادين دانست. خاتمي گفت: جامعه ،هم بايد نسبت به تشکل‌ها احساس نياز کند و هزينه آن‌ها را نيز بپردازد؛ چراکه اگر آن‌ها فعاليت کنند جامعه داراي تعادل خواهد شد، ضمن آن‌که حکومت را بدين وسيله مي‌توان مورد نقد و اصلاح قرارداد. رئيس بنياد باران تاکيد کرد: وقتي که يک رسانه مستقل به نقد دولت بپردازد، بيشتر از رسانه‌هايي که يکطرفه عمل مي‌کنند مورد اعتماد قرار گيرد؛ در عين حال چون در برابر جامعه و نظام مسوول است مصالح را نيز رعايت مي‌کند. رئيس‌جمهور سابق کشورمان استقبال از تاسيس خبرگزاري‌هاي مستقل را در کنار خبرگزاري جمهوري اسلامي(ايرنا) و واحد مرکزي خبر در راستاي اين هدف ذکر کرد: هم موجب تقويت آن دو رسانه مي‌شدند و هم خودشان به عنوان منبعي خبري مورد استفاده قرار مي‌گرفتند. رئيس بنياد باران اين اقدام را از افتخارات دولت اصلاحات خواند. خاتمي ادامه داد: دولت در اين جهت اولين کاري که بايد انجام مي‌داد، اين بود که از خود سعه‌صدر نشان دهد تا انتقادپذيري در ساير بخش‌هاي جامعه هم بوجود آيد. خاتمي تاکيد کرد: مراجعه مردم به منابع غيرقابل اعتماد در بلندمدت زمينه‌هاي يک تخريب بزرگ اجتماعي را فراهم مي‌آورد. بنابراين بايد فضايي در کشور حاکم باشد تا خبرنگاران و روزنامه نگاران حريم امني داشته باشند. رئيس بنياد باران پيرامون برخود با مطبوعات اظهار داشت: مگر ما مي‌گفتيم که اگر روزنامه‌اي تخلف کرد، نبايد با او برخورد کنيم؟ سخن ما اين بود که برخودها بايد طبق قانون باشد و در اين جهت هم اول؛ جرم و مفاهيمي مانند انتقاد، مصالح ملي و... بايد تعريف شود تا به آساني با هرکس نتوان برخورد کرد که اين مساله باعث ايجاد فضاي ناامني براي خبرنگاران و نويسندگان مي شود. دوم؛ نحوه برخوردها مهم است و بايد در دادگاه صالح و با حضورهيات منصفه باشد. اين‌ها همه حرف‌هاي درست است و سياست‌هايي بود که از آن دفاع مي‌کرديم. وي با طرح اين پرسش که «چرا يک خبرنگار که تمام زندگيش وابسته به يک نشريه است با يک توقيف بايد دچار مشکل شود؟» گفت: به دليل همين مسائل اصرار داشتيم که انجمن صنفي روزنامه‌نگاران وجود داشته باشد. امروز بي‌پناه‌ترين بخش جامعه خبرنگاران و نويسندگان هستند و اين ناامني باعث مي‌شود تا آن‌ها به سراغ شغل ديگري بروند. خاتمي با تاکيد به اين‌که «اگر جرياني احساس کند که سخني براي گفتن دارد بايد وارد صحنه شود و فقط از دور دستي بر آتش نداشته باشد» گفت: مثلا اگر جرياني در مجلس نماينده داشته باشد بوسيله آن مي‌تواند از حقوق خود از راه‌هاي گوناگون مانند طرح تحقيق و تفحص، نطق پيش از دستور و... دفاع کند. وي همچنين تقديم لوايح دوگانه در زمان رياست جمهوريش را در راستاي اجراي درست قانون اساسي و مهار بخش‌هايي از قدرت و مسووليت‌پذير کردن آن‌ها دانست و از به تصويب نرسيدن آن ابراز تاسف كرد. وي يادآور شد: چند سال پيش افراد زيادي به اتهام براندازي دستگير شدند که دولت رسما اعلام کرد که آن‌ها برانداز نيستند، اما دستگاه‌هايي که توانايي زندان و دستگيري داشتند کار خودشان را مي‌کردند. خاتمي اظهار كرد: به رغم همه مشکلات در کشور هرکس مي‌تواند از حقوق مشروع خود و جامعه دفاع کند و بايد وارد عرصه اجتماعي شود؛ بدين جهت هم مي‌گويم که در انتخابات بايد شرکت کرد. رئيس بنياد باران پيرامون نتايج احتمالي انتخابات آينده مجلس تاکيد کرد: نگران افکار عمومي نيستم، بلکه نگران بخش‌هايي هستم که اجازه رسيدن همه صداهاي علاقمند به اسلام و انقلاب و جمهوري اسلامي را نمي‌دهند؛ البته در درازمدت اين امر به نفع هيچ‌کس و به خصوص حاکميت هم نيست. وي اظهار كرد: ترديد ندارم که اگر فضاي آرامي بر کشور حاکم باشد انتخاب مردم معقول خواهد بود و البته که مردم اين نظام را مي‌خواهند. اگر انتخابات آزاد باشد، طبق قواعد دموکراسي هر گروهي که اکثريت را بدست آورد، مورد احترام است. خاتمي در پايان اين ديدار با اشاره به تهديداتي كه کشور با آن مواجه است، بر ضرورت هشياري مسوولان کشور در عين پافشاري بر مواضع و اصول بر تدبيرو تصميم بر اساس خرد و منافع ملي تاکيد کرد. در اين ديدار چند تن از خبرنگاران نيز دغدغه‌هاي خود را با خاتمي در ميان گذاشتند. همچنين به درخواست حاضران؛ سيدمحمد خاتمي خاطراتي از ايام کودکي، دوران وزارت ارشاد و رياست جمهوري خود بيان کرد. پيش از آغاز ديدار نيز نماز ظهر و عصر به امامت سيد محمد خاتمي اقامه شد.