پروژه تقابل فرهنگ ايراني اسلامي با توسعه آموزش عالي كليد خورد

کد خبر: 492957

در حالي كه جامعه دانشگاهي تبادل استاد و دانشجو با ساير كشورهاي جهان را كمترين توقع در زمينه توسعه آموزش عالي در پسابرجام مي‌داند، وزارت علوم از كشورهايي به عنوان كشورهاي هدف در جذب دانشجوي خارجي ياد مي‌كند كه همسويي فرهنگي بيشتري با كشور ما دارند.

روزنامه جوان؛ نفيسه ابراهيم‌زاده انتظام: در حالي كه جامعه دانشگاهي تبادل استاد و دانشجو با ساير كشورهاي جهان را كمترين توقع در زمينه توسعه آموزش عالي در پسابرجام مي‌داند، وزارت علوم از كشورهايي به عنوان كشورهاي هدف در جذب دانشجوي خارجي ياد مي‌كند كه همسويي فرهنگي بيشتري با كشور ما دارند. اين در حالي است اغلب اين كشورها در زمره تحريم‌كنندگان ايران نبوده‌اند و تا پيش از برجام نيز تبادلات علمي و فناوري با اين كشورها برقرار بوده است. بنابراين نمي‌توان افزايش پذیرش دانشجو از اين كشورها را جزو دستاوردهاي برجام دانست. از سوي ديگر، ارتباط دادن عدم اقبال دانشجويان خارجي براي تحصيل در دانشگاه‌هاي كشورمان به شرايط فرهنگي كه تفاوت عمده آن در كشور ما با ساير كشورها حجاب و نوع مراوده با جنس مخالف است از ديد منتقدين دولت دور نمانده است.
ما براي ارتقاي سطح كيفي آموزش عالي‌مان ناگزير به برقراري ارتباط با جوامع علمي جهاني هستيم. اين ارتباط وجوه مختلفي دارد كه مجموعه‌اي از تبادل استاد و دانشجو گرفته تا برگزاري جلسات نقد و بررسي نظريه‌هاي علمي و پژوهشي، دسترسي به منابع درسي و تحقيقاتي، بازديد و امكان دسترسي به يافته‌هاي علمي، مرتبط شدن با شبكه‌هاي علمي و پژوهشي و فناوري، بهره‌مندي از امكانات آزمايشگاهي و تحقيقاتي جوامع علمي در قالب تفاهمنامه و مشاركت در پروژه‌هاي منجر به توسعه علم و فناوري و پيشرو در مرزهاي دانش را شامل مي‌شود.
بعد از امضاي برنامه جامع مشترك از سوي كشورمان و شش قدرت دنيا و با آغاز رفع تحريم‌ها انتظار اين است كه دست كم تعدادي از فرصت‌هاي ذكر شده براي آموزش عالي كشور فراهم شود. در دسترس‌ترين فرصت از مجموعه يادشده تبادل استاد و دانشجو است. فرصتي با كمترين هزينه تحميلي به كشور در قالب پر كردن ظرفيت‌هاي خالي مانده از فرآيند پذيرش دانشجوي داخل به اضافه پرديس‌هاي پولي دانشگاه‌هاي تراز اول با دانشجويان خارجي علاقه‌مند به تحصيل در دانشگاه‌هاي كشورمان.
سهم‌های نابرابر
اما در جريان تبادل دانشجو كشورمان با يك مسئله جدي مواجه است كه اگرچه مسئولان در مورد بيان آن صراحت ندارند اما در عين حال نمي‌توان آن را ناديده گرفت. قضيه از اين قرار است: معاون آموزشي وزير بهداشت روز گذشته در مراسم تقدير از نفرات برتر المپياد علمي و دانشجويي كشور و كنكور سراسري سال 94 گفت: متأسفانه ايران رتبه دوم تعداد دانشجويان خارجي در امريكا را دارا است.
اين در حالي است كه ظرفيت آموزش عالي پس از انقلاب بيش از ۳۰ برابر توسعه پيدا كرد و اميد به تحصيل كه در اوايل انقلاب هشت سال بود، در سال‌هاي اخير به ۱۴ سال افزايش پيدا كرده است؛ اين به اين معني است كه دانشگاه‌ها به‌‌رغم محدوديت‌هايي كه دارند بايد به اين خواسته داوطلبان پاسخ دهند.
در سال‌هاي ۲۰۱۳ و ۲۰۱۴ عربستان با ۵۴ هزار دانشجو در امريكا رتبه اول اعزام دانشجو به اين كشور را داشته و متأسفانه ايران با ثبت ۱۰ هزار دانشجو در امريكا در رتبه بعدي قرار دارد، يعني درخواست براي ادامه تحصيل در ايران زياد است و بايد بتوانيم اين نياز را پاسخ دهيم، در غير اين صورت دانشجويان ما به خارج از كشور مي‌روند و ممكن است به كشورهايي بروند كه آنها را با چالش‌هايي در آينده كاري‌شان مواجه كند.
از سوي ديگر محدود شدن پذيرش دانشجو از كشورهاي همسايه نيز به اندازه مورد انتظار مواهب نصيب كشور نمي‌كند. پذيرش دانشجو از كشورهايي نظير افغانستان، پاكستان، عراق و سوريه كه اغلب به دليل شرايط حاكم بر كشورشان نه از بنيه علمي و تحقيقاتي قوي برخوردارند و نه تعهدي به ارائه خدمت در برابر خدمات آموزشي دريافت كرده دارند و نه حتي با آورده‌هاي مالي پروپيماني وارد دانشگاه‌هاي كشورمان مي‌شوند، خود به مسئله‌اي براي كشور تبديل مي‌شود، به طوري كه در برخي موارد دانشگاه‌هاي پذيرنده ايراني مجبور مي‌شوند تسهيلات شهريه هم به اين افراد بپردازند تا آنها بتوانند در دانشگاه‌هاي ما تحصيل كنند، در عوض جزو آمار دانشجويان خارجي مشغول به تحصيل در ايران محسوب شده و جايي در بازده عملكرد وزارت علوم در دوره‌هاي مختلف براي خود دست و پا مي‌كنند.
همسويي فرهنگي دليل يا بهانه؟!
از طرف ديگر مجتبي صديقي، رئيس سازمان امور دانشجويان در همان مراسم با اشاره به توسعه ارتباطات بين‌المللي دانشگاه‌ها گفت: براي تبادل استاد و دانشجو برنامه‌ريزي‌هاي بسياري كرديم و حتي در اين زمينه براي جذب دانشجوي خارجي بودجه‌اي را تعيين كرديم كه اين بودجه وابسته به بودجه مصوب سال آينده ماست، اميدواريم بودجه كلي خوب باشد تا بتوانيم براي جذب دانشجو برنامه‌ريزي كنيم. صديقي ادامه داد: به هر حال انتخاب دانشگاه اختيار جوانان است و خودشان بايد تصميم بگيرند كه در كدام دانشگاه تحصيل ‌كنند ولي وظيفه ما بسترسازي است كه در اين زمينه برنامه‌هايي را در دست تدوين داريم.
وي عنوان كرد: عمدتاً كشورهاي نقطه هدف ما براي جذب دانشجو كشورهايي هستند كه همسويي فرهنگي بيشتري با كشورمان دارند، بنابراين با كشورهاي مسلمان و در حال توسعه ارتباط بيشتري داريم. رئيس سازمان امور دانشجويان اظهار داشت: البته درها براي ارتباط با كشورهاي ديگر نيز بسته نيست ولي نقطه هدف ما اين كشورها هستند.
گفته‌هاي اين مقام مسئول در شرايطي بيان مي‌شود كه انتظارات از توافق برجام دامنه بيشتري مي‌گسترد. علاوه بر اينكه اتخاذ اين مواضع و تصميمات از سوي مديران اجرايي مي‌تواند نشان از قصد آنها براي كاهش يا مديريت انتظارات جامعه از برجام باشد.
زور جذابيت‌ها بيشتر است يا محدوديت‌ها؟!
سؤال اينجاست كه اگر سطح كيفي آموزش عالي ما به اندازه‌اي هست كه دانشجويان دانشگاه‌هاي برتر دنيا تمايل به گذراندن دوره‌هاي آموزشي و پژوهشي در آن را دارند، تنها به دليل تفاوت‌هاي فرهنگي كه در اينجا قرائت وجوب حجاب در مراودات اجتماعي و رعايت چارچوب‌هايي در ارتباطات دختر و پسر را شامل مي‌شود از خير آن مي‌گذرند؟ يا رعايت ضوابط پوشش دانشگاهي را نمی‌پذیرفتند تا از مزاياي تحصيل در دانشگاه‌هاي ايراني بهره مند شوند؟ چنانچه رعايت اين ضوابط را تا حدود زيادي پيش از اين در دانشگاه‌هاي مبدا تمرين كرده‌اند؟ زيرا در ساير موارد ضوابط حاكم بر دانشگاه‌هاي ما با ضوابط حاكم بر دانشگاه‌هاي بزرگ دنيا كمتر فاصله‌اي دارد. با اين حال محمد فرهادي، وزير علوم، تحقيقات و فناوري در همان مراسم از افزايش پذيرش دانشجوي خارجي خبر داد و گفت: در حال حاضر ۲۱ هزار دانشجوي خارجي از ۴۷ كشور در كشورمان تحصيل مي‌كنند كه برنامه ما پذيرش ۱۵درصد از كل دانشجويان است. حالا اينكه برنامه وزارت علوم تا چه ميزان بر برنامه‌هاي كشور و اسناد بالادستي منطبق است بماند اما چنانچه ادعاي مسئولان آموزش عالي مبني بر وجود چالش‌هاي فرهنگي در مسير توسعه روابط بين‌المللي دانشگاه‌ها درست باشد، بهتر است شفاف‌سازي شود كه تفاهمنامه‌هاي امضا شده با دانشگاه‌هاي اروپايي از جمله فرانسه و ورود دانشگاه‌هاي بين‌المللي به ايران با چه هدفي است؟
بايد توجه داشت تبادل استاد و دانشجو در مهندسي ايجاد دانشگاه هزار سوم، نسل سوم يا حكمت بنيان صورت بگيرد كه اساس آن توسعه فرهنگ ايراني اسلامي است نه تقابل با آن.
۰

دیدگاه تان را بنویسید

 

اخبار مرتبط سایر رسانه ها

    نیازمندیها

    تازه های سایت

    سایر رسانه ها