سیر گرانی‌ها از سال 92 تا 94/ دولت محرمانه با هزینه های سرسام‌آور زندگی چه می کند؟

سرویس اقتصادی فردا: زندگی در کلان شهرها روز به روز برای مردم سخت تر می شود و فشار اقتصادی باعث شده سبد خانوارها هر روز کوچکتر از قبل باشد و سفره ها هر ماه آب برود. هر چند نرخ تورم و پایین امدن آن ارتباط مستقیم با ارزانی ندارد اما در هر حال ثبات قیمت ها نیز باید در سبد خانوارها تاثیر گذار باشد و این در حالی است که هر روز خبر گرانی کالاهای اساسی، به خصوص اقلام خوراکی که مردم هر روز با آنها سرو کار دارند روی خط رسانه ها می رود. مصداق های بارز این گرانی ها، گرانی برنج، گوشت قرمز و لبنیات است. در بازار مسکن نیز هر چند رکود بی سابقه باعث کاهش نرخ خرید مسکن شده، اما قشر متوسط هنوز هم قدرت خرید خانه را ندارند و اجاره خانه ها هم با چراغ خاموش گران می شوند. در واقع می توان گفت نرخ اجاره بهای مسکن ثبات قانونی ندارد و صاحبخانه ها و بنگاه های معاملات ملکی هر چه بتوانند از مستاجر دریافت می کنند و نظارت در این زمینه بسیار کم است. از سوی دیگر، با نزدیک شدن ایا نورزو نیز هر چند رکود به بازار پوشاک کفش هم رسیده اما در هر حال نرخ گزاری لباس و کفش و کیف با سال گذشته تفاوت بسیاری دارد و این کالاها هم به طور محسوس گران شده اند. متوسط خرج زندگی ماهیانه دونفر درکلانشهرها چقدر است؟ در هر حال با وجود همه شعارها می توان گرانی های کالاهای اساسی در زندگی روزمره را احساس کرد.گرانی هایی که با نرخ تورم روی کاغذ و محرمانه کردن آمارهای اقتصادی حل نمی شوند. مقایسه هزینه های زندگی و حقوق و دستمزد می تواند، مصداق خوبی برای اثبات این مساله باشد. برای یک ماه زندگی 2 نفره در تهران اگر حداقل اجاره خانه یک خانه 50 متری را 700 هزارتومان برای هر ماه در نظر گرفته شود، چیزی حدود 1 میلیون و 500 هزار تومان هزینه مسکن، حمل و نقل عمومی و خوراک می شود. حداقل هزینه تاکسی و اتوبوس و مترو برای 2 نفر در طول یک ماه 200 هزار تومان، هزینه خرید روزی یک نان به قیمت متوسط 700 تومان، 5 کیلو مرغ با متوسط قیمت 6 هزار تومان، 2 کیلو گوشت قرمز با متوسط قیمت 30 هزار تومان، 1 لیتر روغن مایع با متوسط قیمت 13 هزار تومان برای هر لیتر، 5 کیلو برنج با متوسط قیمت 8هزار تومان برای هر کیلو، 30 عدد تخم مرغ با قیمت متوسط هر عدد 300 تومان، 100 هزار تومان هزینه قبض آب و برق و...،هزینه میوه برای یک ماه 100 هزار تومان، لبنیات شامل ماست، پنیر، کره، شیر و ... 100 هزار تومان برآورد می شود که به عبارتی می شود نزدیک به 1 میلیون و 400 هزار تومان در ماه و این تازه هزینه مسکن و خوراک و حمل و نقل بدون جزئیات و خرد ریزهاست. نگاهی به جدول زیر اما وضعیت حقوق و دستمزد از روی کار آمدن دولت حسن روحانی تا امروز را نشان می دهد و رشد آن نسبت به نرخ تورم را بررسی می کند. هر چند در سال 93 افزایش دستمزدها بیشتر از نرخ تورم اعلام شده اما عملا در سال 93 تا 94 میزان گرانی های کالاهای اساسی هزینه های زندگی را بالا برده است. جدول بعدی اما نشان دهنده رشد قیمت ها در گروه کالایی خوراکی ها است. روند رشد قیمت ها به گونه ای است که قیمت متوسط هر سبد کالایی در این گروه در ابتدای سال 1394 نسبت به ابتدای سال 1384 رشدی برابر با 7.11 داشته است. این در حالی است که محاسبات در قسمت بالاتر نشان داد، دستمزد ها در پایان فروردین سال 94 ، با احتساب افزایش حقوق در این سال، نسبت به ابتدای سال 1384 رشد 5.8 برابری را نشان می دهد. آمار بانک مرکزی چه می گوید؟ در حال حاضر نیز تازه ‌ترین گزارش بانک مرکزی حکایت از آن دارد که در سال گذشته متوسط سالانه هزینه خانوارهای شهری به 32 میلیون و 873 هزار تومان و ماهانه به رقم 2 میلیون و 740 هزار تومان رسیده که حدود 31 درصد در مقایسه با سال 1392 افزایش دارد. در مجموع بر اساس این آمار می توان گفت، هزینه‌ها از حدود 18 تا 37 درصد افزایش داشته است. بنابر آمارهای بانک مرکزی از سال 1389 تا پایان سال گذشته، متوسط هزینه‌های خانوارهای شهری از 1/14 میلیون تومان به 8/32 میلیون تومان رسیده که نشان از 2 برابر شدن هزینه‌ها دارد. بررســی متوســط هزینــه ســالانه یــک خــانوار شــهری به تفکیک گروه‌های هزینه و به قیمت‌های جاری نشان مـی‌دهـد در ســال 1393، گــروه‌هــای حمــل‌ونقــل، تحصــیل و ارتباطات بـه ترتیـب بـه میـزان40، 7/23 و 7/22 درصـد رشد داشته‌اند. در این سال سهم گروه خـوراکی‌هـا و آشـامیدنی‌هـا بـه 6/24 درصد رسید که در مقایسه بـا سـهم 3/26 درصـدی سـال 92 حاکی از کاهش بودجه اختصاص‌یافته خانوار به این گـروه از اقلام هزینه‌ای است. میزان هزینه خانوار در گـروه خـوراکی‌هـا و آشـامیدنی‌هـا در این سـال 1/8 درصـد رشـد داشـت کـه در مقایسه با رشد سال 1392 بـه میـزان 5/31 درصـد در سـطح پایین‌تری قرار داشت. با توجه به رشد بالای سال 92 و رشد 1/9 درصدی شاخص قیمت گروه مـذکور در سـال 93 نسـبت بـه سال 1392، مصرف واقعی خانوار در این گروه 9/0درصد کاهش یافته است. از سوی دیگر هزینه گروه دخانیات به قیمت جاری در سال 1393 معادل 3/1 درصـد کاهش یافته که در مقایسه با رشد 3/36 درصدی این گروه در سال 92 کاهش شدیدی نشان می‌دهد. رشد هزینه خانوار در گروه مسکن، آب، برق، گاز و دیگر سوخت‌ها نیز به 2/13 درصد رسـید که در مقایسه با رشد 4/36 درصدی سال 92 نشان‌دهنده تعدیل هزینه خانوار در این گـروه اسـت. هزینـه واقعـی خـانوار در این گـروه در سال 1393 معادل 3 درصد کاهش نشان می‌دهد در حالی‌که این هزینه در سال 92 معادل 6/13 درصد رشد داشت. بر این اساس گروه مسکن، آب، برق، گاز و دیگر سوخت‌ها حدود 10 میلیون تومان از کل هزینه سالانه را در بر گرفته است. خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها نیز بیش از 8 میلیون تومان در سال گذشته برای خانوارها هزینه داشته است. علاوه‌بر این به طور متوسط 1/1 میلیون تومان از هزینه خانوارها در سال قبل به دخانیات اختصاص داشته و بهداشت و درمان هم حدود 9/1 میلیون تومان برای خانواده‌ها هزینه داشته که این رقم هم در فاصله 1392 تا 1393 بیش از 35 درصد بیشتر شده است. با این تفاسیر به خوبی می توان دریافت، که فارغ از آمارهای اقتصادی امیدوار کننده، وضعیت زندگی مردم با دشواری های بیشتر مواجه شده و افزایش 31 درصدی هزینه ها با افزایش 17 درصدی حقوق و دستمزد همخوانی ندارد و باید چاره ای اندیشیده شود تا مردم زیر بار فشارهای اقصادی له نشوند. البته چاره ای غیر از پایین آوردن نرخ تورم روی کاغذ و محرمانه کردن آمارهای اقتصادی!