با نوجوانان و قهرمان‌سازی های‌شان چه کنیم؟

سرویس سبک زندگی فردا: انسان در زندگی خود به الگو نیاز دارد. چرا که بسیاری از جنبه‌های شخصیتی ما حاصل مشاهده رفتار دیگران است. در این بین نیاز نوجوانان به داشتن الگو بیش از دیگران است. آنها در سن حساسی میان کودکی و جوانی قرار گرفته‌اند و در این فرصت نیاز دارند تا با مشاهده و پیروی از رفتارهای یک انسان موفق راه خود را برای آینده هموارتر کنند. این جاست که نقش والدین در راهنمایی و کمک به آنها پررنگ می‌شود. نقشی که نباید حالت امر و نهی به خود بگیرد بلکه به شکلی حمایت‌گرایانه و نامحسوس باید وظایف خود را اجرا کند. در این یادداشت به والدین توضیحاتی ارائه خواهیم داد، که چه‌طور الگوهای مناسبی به نوجوانان خود معرفی کنند.

به نوجوان خود اعتماد داشته باشید

اولین قدم در این مسیر این است که به فرزند خودتان اعتماد داشته باشید. انتخاب الگو در زندگی یک اتفاق خوب محسوب می‌شود. به این نکته توجه داشته باشید که داشتن الگو تا چه اندازه می‌تواند کار شما را در امر تربیت فرزندتان سبک کند. الگوهای مناسب می‌توانند تاثیرات مثبتی روی فرزند شما داشته باشند. پس از اینکه نوجوان شما برای خود الگویی انتخاب کرده است نگران نشوید و این کار را به فال نیک بگیرید. در این مورد شما می‌توانید او را با راهنمایی‌هایی به سمت داشتن یک الگوی مناسب هدایت کنید.

تجربیات خود را در اختیار او قرار دهید

می‌توانید با نوجوان خود در محیطی صمیمی درباره عکس کسی که به دیوار اتاقش نصب کرده یا پیگیر اخبار مربوط به اوست صحبت کرده و از ویژگی‌هایی که او را جذب خود کرده سوال کنید. توجه داشته باشید که در این صحبت‌ها نگاه از بالا به پایین به فرزند خود نداشته باشید و در کنار او باشید. برایش از نوجوانی خودتان تعریف کنید و از الگوهایی که در آن زمان برای خودتان انتخاب کرده بودید. صادقانه از الگوهای مناسب و نامناسبی که انتخاب کرده بودید صحبت کنید. به هیچ وجه شخصیت‌هایی که بعدها فهمیدید نامناسب هستند را از میان صحبت‌هایتان سانسور نکنید. به این ترتیب نوجوان خود را متوجه کنید که ممکن است بعضی الگوهای انتخابی او افراد نامناسبی باشند.

او را سرزنش نکنید

نوجوانان به خاطر قرار گرفتن در سن بلوغ، گاهی دچار غلیان احساسات، اشتباه و پرخاشگری می‌شوند. بنابراین این امری واضح است که امکان دارد در انتخاب الگوی خود اشتباه کنند. در این شرایط به هیچ وجه نباید فرزند خود را تحقیر یا سرزنش کنید. انتخاب یک بازیگر، خواننده و یا ورزشکار به عنوان الگو در این سن کاملا طبیعی است. تحقیر و سرزنش تنها باعث می‌شود که راه ارتباطی خود را با نوجوان‌تان مسدود کنید و به این ترتیب او از شما دور خواهد شد. توجه داشته باشید که فرزند شما در این دوره بیش از همیشه به حمایت و محبت شما نیازمند است. تا جایی که اگر در این مورد دچار کمبود شود به آغوش افراد بیگانه‌ای پناه خواهد برد که ممکن است تبعات جبران ناپذیری برای آینده او داشته باشد. پس صبور باشید و از کاه کوه نسازید.

نگران نباشید

به میزان آمادگی نوجوان خود توجه کنید

منتظر فرصت مناسب باشید و در زمان و شرایط مناسب الگوی خوبی را به فرزند خود معرفی کنید تا او را جذب کنید. کسی را انتخاب کنید که یک یا دو قدم از او جلوتر باشد. به عنوان مثال برای نوجوانی که هنوز با نماز انس نگرفته نمی‌توان از شخصیت‌های بزرگ اسلام گفت و توقع داشت که او هم مثل آنها شود. بلکه باید کسی را که انسان موفقی است و عمل به واجباب او هم ترک نمی‌شود برایش مثال زد. کسی که برای نوجوان ملموس باشد و شرایط زندگی خیلی متفاوت و خاصی نداشته باشد. البته برای نوجوانی که از این نظر در وضعیت بهتری قرار دارد می‌توان افراد بزرگتری را مثال زد.

از الگوها یک شخصیت آرمانی نسازید

در حال حاضر یکی از الگوهای مناسب برای نوجوانان ما «شهدا» هستند. نوجوانان در میان شهدا می‌توانند الگوهایی پیدا کنند که هم‌سن و سال خودشان هستند. یکی از اشتباهات رایج ما در این باره بالا بردن چنین الگوهایی در حد آرمانی است. کاری که باعث می‌شود نوجوان به صورت کامل از داشتن چنین الگوهایی صرف‌نظر کرده و خود را از آنها دور ببیند. چرا که توانایی خود را برای رسیدن به چنین افرادی محدود می‌بیند. می‌‌توانید با تهیه زندگی‌نامه، کتاب، رفت و آمد با خانواده شهدا، قرار دادن فیلم و عکس‌های این افراد در اختیار نوجوان‌تان هر چه بیشتر او را با این شخصیت‌ها آشنا کنید. توجه داشته باشید که در تمامی این موارد باید با محبت و بدون اجبار پیش بروید.

از دیگران نیز کمک بخواهید

معمولا نوجوانان در مدرسه معلم‌هایی دارند که بسیار به آنها علاقه‌مند هستند. در زمینه معرفی الگوی مناسب به نوجوان خود از معلم‌های محبوب او نیز کمک بخواهید. البته یادتان باشد که نوجوان شما به هیچ وجه نباید از این موضوع باخبر شود. معلم او می‌تواند با تقویت اعتماد به نفس فرزند شما و ایجاد بحث‌های کلاسی در پیدا کردن مسیر درست نه تنها به فرزندتان بلکه به بقیه دانش‌آموزان نیز کمک کند. به هر حال مدرسه خانه دوم دانش‌آموزان است و برای پرورش فرزندتان می‌توانید روی کمک آنها حساب کنید.

خودتان را از قلم نیندازید

فراموش نکنید که در تمامی این مراحل، نوجوان حواسش به رفتارهای شما هم هست. شما به عنوان والدین نمی‌توانید به او افراد جدیدی را به عنوان الگو معرفی کنید و خودتان برخلاف آن الگوها رفتار کنید. پس اگر می‌خواهید فرزندتان پذیرای حرف‌های شما باشد خودتان نیز به آنها عمل کنید.

قلبی که همچون یک زمین خالی آماده است امام علی علیه‌السلام در نامه‌ای که به فرزند خود نوشته‌اند فرمودند:«و قلب نوجوان همچون زمین خالی، سرشار از قابلیت و پذیرش است و من پیش از آنكه دلت سفت و سخت شود و بذر دیگری را بپذیرد، به كشت ادب در وجودت همت گماشتم» یادتان باشد همان طور که نباید به فرزندتان در این سن زیاد سخت بگیرید، همچنین رها کردن او هم به حال خود کار درستی نیست. چرا که همین حالا زمان کشت یک محصول خوب در قلب نوجوان شماست.