خوب کردی اختلاس کردی

طنز پس پریروز؛ رضا احسان پور : همان‌طور که در فوتبال، اشتباهات داوری جزئی از داوری است، فساد اقتصادی هم جزئی از اقتصاد است. لذا خواه‌ناخواه اقتصاد، فاسد می‌شود. آن است اقتصاد ما پاک باشد ولی از آنجایی که املای ننوشته غلط ندارد، همان‌طور که در فوتبال، اشتباهات داوری جزئی از داوری است، فساد اقتصادی هم جزئی از اقتصاد است. لذا خواه‌ناخواه اقتصاد، فاسد می‌شود. با این نوع نگاه، شاید بتوان مفسدان اقتصادی را مجرم به حساب نیاورند و قربانیان رشد اقتصادی دانست. هرچه اقتصاد پویاتر و موفق‌تر باشد، به همان نسبت فساد آن هم بزرگ‌تر است. همان‌طور که معتاد، مجرم نیست، بیمار است، می‌توان به این فکر کرد که مفسد اقتصادی مجرم نیست، بدشانس است. یا هر تعبیر دیگری. با این تفاسیر آیا رفتاری که امروزه با مفسدان اقتصادی، به‌عنوان قربانیان اقتصاد روبه‌رشد داریم درست است؟ آیا همین رفتارها باعث مشکلات اقتصادی ما نیست؟ ho تجربه نشان داده است افرادی که اختلاس می‌کنند، از یک منظر به دو دسته‌ی کلی تقسیم‌بندی می‌شوند. افرادی که از کشور فرار می‌کنند و افرادی که از کشور فرار نمی‌کنند. ساده‌انگاری است اگر بپذیریم کسی که کار دشواری مثل اختلاس‌کردن را با موفقیت انجام می‌دهد، از پسِ فرارکردن از کشور که از آب‌خوردن هم راحت‌تر است برنمی‌آید. پس چرا یک عده همچنان در کشور می‌مانند و ریسک دستگیری و زندان را به جان می‌خرند؟ اینکه فردی اختلاس می‌کند ولی سرمایه‌ی ملی را از کشور خارج نمی‌کند و همین‌جا آن را حتی اگر شده فقط برای منافع خویش به‌کارمی‌گیرد نشان از علاقه‌ی او به کشور و اقتصاد کشور است. فرض کنید یک نفر با بخشی از پولی که اختلاس کرده است برج‌سازی کند. آیا همین برج‌سازی باعث اشتغال‌زایی برای کارگران ساختمانی نمی‌شود؟ آیا نمی‌توانست همین برج‌ها را خیلی راحت‌تر، شیک‌تر و با مصالح بهتر و بدون دردسرهای ساخت‌وساز در ایران و کلنجار رفتن با مأموران شهرداری، در کشورهای خارجی بسازد؟ متأسفانه ما عادت کره‌ایم بدبین باشیم و افراد را از روی ظاهر قضاوت کنیم. لااقل با اختلاس‌کردنِ این افراد، پول و سرمایه به جای اینکه در خزانه تلنبار شود، در جامعه به گردش می‌افتد. اگر به اختلاس‌هایی که تاکنون افشا شده است دقت کنید متوجه خواهید شد اکثر آنها سعی در قانونی جلوه‌دادن اختلاس خود داشته‌اند. اختلاس در قالب وام، ردیف بودجه برای شرکت‌هایی که وجود خارجی ندارند، صندوق قرض‌الحسنه و دیگر موارد شبیه به این‌ها. وقتی تا این حد، پوشش اختلاس‌کنندگان طبیعی و قانونی جلوه می‌کند، چرا واقعاً همین پول را بلاعوض و به‌صورت قانونی به آنها ندهیم؟ مگر نه این است که در هر دو صورت نتیجه‌ی کار یکی است و پول از خرانه خارج می‌شود؟ پس آیا بهتر است عنوانش «اختلاس» باشد یا «کمک حاکمیت به بنگاه‌های اقتصادی»؟ در تعالیم اسلامی ما بارها ذکر شده است که رزق هرکسی ثابت است. پس چرا نانی که می‌تواند به صورت حلال سر سفره‌ی یک فعال اقتصادی برود را به اسم اختلاس به او بدهیم؟ آیا رشد پدیده‌ی آقازادگی علتی به جز همین لقهمه‌های حرام دارد؟ چرا وقتی می‌توانیم برای خود عزت و احترام بخریم، خود را آماج حملات منتقدان و رسانه‌ها قرار دهیم تا ما را متهم به بی‌عرضگی در برخورد با فساد اقتصادی کنند؟ البته این به آن معنا نیست که از فردا هر کسی درخواست وام بلاعوض و امثال آن را داشت به راحتی به او پرداخت شود. می‌توان با تشکیل کارگروهی در وزارت اقتصاد ابتدا صلاحیت افراد سنجیده شود و اگر تشخیص داده شد فرد مورد نظر پتانسیل اختلاس‌کردن دارد و در صورت عدم‌پرداخت وام بلاعوض به او، دست به اختلاس می‌زند، به او وام پرداخت شود. شاید اگر یک درصد از درگیری‌ها و تلاش‌هایی که برای افشای نام مفسدین اقتصادی و دادگاهی کردن و مجازات آنها می‌شود صرف موارد فوق‌الذکر در راستای پیشگیری شده بود، وضعیت اقتصادی کشورمان به مراتب بهتر از وضع موجود بود. البته جلوی ضرر از هر جا گرفته شود نفع است. تا رسیدن به وضعیت مطلوبی که ذکر شد، علی‌الحساب باید چند اقدام فوری و ضربتی انجام شود. در وهله‌ی اول باید موضوع افشای اسامی مفسدین اقتصادی به کل متنفی شود و دیگر پیگیری و مطرح نشود. باید مفسدین اقتصادی که در زندان‌ها هستند، آزاد شوند یا حداقل تا اجرای طرح مذکور، امکانی فراهم شود که شرایط رفاهی و تسهیلات داخل زندان با بیرون از زندان تفاوت چندانی نداشته باشد. فردی که ماندن در وطن را به فرار به یک کشور خارجی و زندگی مرفه در آنجا ترجیح داده است مستحق وضعی بهتر از این است. به منظور جلوگیری از فرار مغزهای اقتصادی، با صدور یک عفو عمومی فعالان اقتصادی که بعد از اختلاس‌کردن از کشور فرار کرده‌اند بخشیده شوند و درصورت بازگشت به میهن، مجازات نشوند و سرمایه‌‌ی آنها و پولی که اختلاس‌کرده‌اند ضبط نشود. با این روش در درازمدت، نه تنها هیچ اختلاس‌گری از کشور فرار نمی‌کند بلکه ایران یکی از کشورهای موفق در پناه دادن به اختلاس‌کنندگان کشورهای دیگر می‌شود و با جذب سرمایه و ارز، شاهد رونق اقتصادی کشور خواهیم بود.