مسلمانان عامل تحکیم وحدت و تشدید تفرقه میان خود/ ما در حق‌مان متکثر و آنان در کفرشان متحدند

کد خبر: 600045

اولین دلیلی که باعث بر هم زدن وحدت میان مسلمانان می‌شود وجود تعصبات شخصی و مذهبی است. این تعصبات تا آنجا پیش می‌رود که شخص فقط عقاید خود را درست دانسته و با عقاید دیگران مقابله نیز می‌کند.

مسلمانان عامل  تحکیم وحدت و  تشدید تفرقه میان خود/ ما در حق‌مان متکثر و آنان در کفرشان متحدند
سرویس سبک زندگی فردا؛ محدثه انسی‌نژاد: فاصله میان ۱۲ ربیع‌الاول که سالگرد ولادت پیامبراکرم صلی‌الله علیه و آله بنا به روایات اهل سنت تا ۱۷ ربیع‌الاول که تاریخ ولادت پیامبر صلی‌الله علیه وآله از نظر شیعیان است، از سوی امام خمینی (ره) به عنوان هفته وحدت نامگذاری شده است. این اختلاف تاریخ و فرصت و بهانه خوبی برای نزدیکی هر چه بیشتر شیعه و سنی به یکدیگر و در نتیجه تقویت مسلمانان است. در این یادداشت به موضوع وحدت و عوامل بر هم زننده آن در میان مسلمانان می‌پردازیم.
هفته وحدت/ مسلمانان عامل ایجاد وحدت و تفرقه میان خود
وحدت اسلامی به چه معناست؟ برخلاف تصور بعضی افراد وحدت به معنای یکی شدن مذاهب نیست. البته وحدت به معنی نادیده گرفتن اختلافات میان شیعه و سنی هم نیست. بلکه مقصود از وحدت تکیه بر مشترکات و اتحاد مذاهب مختلف در برابر دشمنان و بیگانگان است. در وحدت شیعه و سنی باید بر اسلام، قرآن و وجود پاک پیامبر اسلام صلی‌الله علیه وآله تمسک جست که بنا بر گفته قرآن«وَاعتَصِمُوا بِحَبلِ اللَّهِ جَمِیعاً و لاتَفَرَّقُوا» همگی به ریسمان الهی چنگ زنید و پراكنده نشوید.(۱)
علاوه بر این شیعه و سنی در اعتقادات، احکام و اخلاق دارای مشترکات بسیاری هستند و نکته مهم‌تر در این مسئله وجود دشمن مشترک برای هر دوی آن‌هاست. دشمنی که در هر وضعیتی سعی در تضعیف مسلمانان دارد و در این بین تفکیکی میان شیعه و سنی قائل نمی‌شود.
مسلمانان عامل ایجاد وحدت و تفرقه میان خود/ ما در حق‌مان متکثر و آنان در کفرشان متحد
وحدت در کلام و سیره ائمه اطهار
در قرآن کریم از مومنان با عنوان برادر یاد شده و نزاع و درگیری بین آنها امری مذموم شمرده شده است: «همانا مؤمنان [مسلمانان] برادرند، پس بین برادرانتان آشتی برقرار سازید»(۲) همچنین خداوند در آیه‌ای دیگر می‌فرماید:«و از خدا و پیامبرش اطاعت كنید و با هم نزاع مكنید كه سُست شوید و مهابت شما از بین برود، و صبر كنيد كه خدا با شكيبايان است»(۳)
در کلام و سیره ائمه اطهار نیز می‌توان موارد بسیاری از توصیه به وحدت و جلوگیری از تفرقه را نام برد. آنچه می‌شود با اطمینان گفت این است که در زمان حیات ائمه اطهار نمی‌توان حتی یک مورد نزاع و درگیری میان شیعه و سنی مشاهده کرد. پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله بارها مسلمانان را به وحدت توصیه کردند: «جماعت و وحدت، مايه رحمت الهی و تفرقه، موجب عذاب الهی است.(۴) همچنین امام علی علیه‌السلام مسلمانان را در هر فرصتی به دوری از اختلاف توصیه می‌کردند و می‌فرمودند: «از تفرقه و اختلاف بپرهيزيد؛ چرا كه هر كس از دايره اتحاد و انسجام خارج شود، طعمه شيطان است».(۵)
آن حضرت در بخشی از «خطبه قاصعه» درباره سرنوشت کسانی که راه تفرقه و پراکندگی در پیش گرفتند، فرمودند: «پس انديشه كنيد (در زندگی گذشتگان) كه چگونه بودند؟ آنگاه كه: وحدت اجتماعی داشتند، خواسته‌های آنان يكی، قلب‌های آنان يكسان، و دست‌های آنان مددكار يكديگر، شمشيرها ياری كننده، نگاه‌ها به يكسو دوخته، و اراده‌ها واحد و همسو بود، آيا در آن حال مالك و سرپرست سراسر زمين نبودند؟ و رهبر و پيشوای همه دنيا نشدند؟ پس به پايان كار آنها نيز بنگريد! در آن هنگام كه به تفرقه و پراكندگی روی آوردند، و الفت و دوستی آنان از بين رفت و سخن‌ها و دل‌هايشان گوناگون شد، از هم جدا شدند، به حزب‌ها و گروه‌ها پيوستند، خداوند لباس كرامت خود را از تنشان بيرون آورد، و نعمت‌های فراوان شيرين را از آنها گرفت، و داستان آنها در ميان شما عبرت انگيز باقی ماند».(۶)
مسلمانان عامل ایجاد وحدت و تفرقه میان خود/ ما در حق‌مان متکثر و آنان در کفرشان متحد
امام صادق علیه‌السلام در پاسخ به سوال زید بن حشام، درباره چگونگی معاشرت با اهل سنت فرمودند: «ای زید! با مردم [یعنی عامه و اهل تسنن] با اخلاقِ خودشان معاشرت کنید، در مساجدشان نماز بگزارید و مریضان‌شان را عیادت کنید و در تشیع جنازه‌هایشان حاضر شوید و اگر توانستید امام جماعت یا مؤذن آنها شوید این کار را بکنید که اگر شما چنین عمل کردید خواهند گفت: اینان جعفریان‌اند، خدا او را رحمت کند چه اصحابش را خوب تربیت کرده است و اگر این امور را ترک نمودید خواهند گفت: اینان جعفریان‌اند، خداوند جزایش را بدهد چه اصحابش را بد تربیت کرده است».(۷)
امام علی علیه‌السلام در کلامی قاطع درباره کسانی که شعار تفرقه سر می‌دهند، می‌فرمایند: «بر حذر باشید از تفرقه، هرکس شعار تفرقه سر داد او را بکشید، هر چند زیر عمامه من باشد».(۸) امام محمدباقر علیه‌السلام در حدیثی همه‌ مومنان را به انس و مهربانی با هم دعوت می‌کنند:«هان ای گروه مؤمنان، مأنوس و متحد باشید و به هم مهربانی کنید».(۹) امام صادق علیه‌السلام نیز در حدیثی ثواب شرکت شیعیان در صف اول نماز اهل تسنن را چنین ذکر می‌کنند:«هر کس با برادران اهل تسنن در صف اول نماز گزارد گوئی در پشت سر رسول الله صلی‌الله علیه وآله نماز گزارده است»(۱۰)
مسلمانان عامل ایجاد وحدت و تفرقه میان خود/ ما در حق‌مان متکثر و آنان در کفرشان متحد
عواملی که مانع ایجاد اتحاد میان مسلمانان می‌شود برای ایجاد وحدت میان مسلمانان باید عوامل برهم زننده آن را شناخت و با آنها مقابله کرد. در این بخش به بررسی عوامل از بین برنده وحدت میان مسلمانان می‌پردازیم.
۱. تعصبات شخصی و مذهبی
اولین دلیلی که باعث بر هم زدن وحدت میان مسلمانان می‌شود وجود تعصبات شخصی و مذهبی است. این تعصبات تا آنجا پیش می‌رود که شخص فقط عقاید خود را درست دانسته و با عقاید دیگران مقابله نیز می‌کند. شخص متعصب چنان دچار انجماد فکری می‌شود که هر گونه منطقی را کنار گذاشته و تا سر حد تکفیر، تفی، حساب نکردن و مبارزه با مذهب دیگر پیش می‌رود. دشنام، لعن و توهین به مقدسات اهل سنت یکی دیگر از نمونه‌های تعصبات مذهبی است. امام رضا علیه‌السلام در حدیثی جامع و طولانی خطاب به «ابن ابی محمود» او را از دشنام دادن به دشمنان بر حذر داشته است:«ای ابن ابی محمود! مخالفین ما سه نوع خبر در فضائل ما جعل کرده‌‏اند: ۱. غلوّ، ۲. کوتاهی در حقّ ما، ۳. تصریح به بدی‌های دشمنان ما و دشنام به آنان. و وقتی مردم اخبار غلوّ آن دسته را می‌شنوند، شیعیان ما را تکفیر می‌کنند و می‌گویند: شیعه قائل به ربوبیّت ائمّه خود است و وقتی کوتاهی در حقّ ما را می‌شنوند، به آن معتقد می‌شوند، و وقتی بدی‏‌های دشمنان ما و دشنام به آنان را می‌شنوند، ما را دشنام می‌دهند و حال آنکه، خداوند می‌فرماید: «وَ لا تَسُبُّوا الَّذِینَ یَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ فَیَسُبُّوا اللَّهَ عَدْواً بِغَیْرِ عِلْمٍ‏» (و کسانی را که مشرکین، بعنوان عبادت می‌خوانند، دشنام ندهید، چه آنکه آنان نیز خدا را به‏ ظلم و از روی نادانی دشنام خواهند داد- انعام: ۱۰۸) ای ابن ابی محمود! وقتی مردم به چپ و راست می‌روند تو ملازم طریقه ما باش، زیرا هر کس با ما همراه شود ما با او همراه خواهیم بود، و هر کس از ما جدا شد ما نیز از او جدا خواهیم شد.»(۱۱)
آنچه باید به آن توجه شود این است که اساسا در دین اسلام تعصب مذهبی وجود ندارد. پیامبر صلی الله علیه وآله نیز در حدیثی فرمودند:«هر کس تعصب [ناروا] بورزد یا دیگران به خاطر او تعصّب بورزند، رشته‌های ایمان را از گردن خود باز کرده است».(۱۲) آنچه در روایات به آن توصیه شده، تعصب داشتن روی صفات پسندیده اخلاقی از جمله؛ وفای به عهد، خوش اخلاقی و صله رحم است.
مسلمانان عامل ایجاد وحدت و تفرقه میان خود/ ما در حق‌مان متکثر و آنان در کفرشان متحد
۲. تکبر و خودپسندی از دیگر عوامل برهم زننده وحدت مسلمانان، تکبر و خودپسندی است. برخی مسلمانان خود را از بعضی دیگر برتر دانسته و این نکته را از یاد می‌برند که «تنها عامل برتری انسان‌ها بر یکدیگر تقواست». مسلمانان افراطی از هر دو مذهب با برتر دانستن خود نسبت به دیگری، سعی در خوار و ذلیل کردن دیگران می‌کنند. مسلمانانی که دارای چنین خصلتی هستند در صورتی که به قدرت برسند با ایجاد چند دستگی میان مسلمانان خود به عاملی برای بر هم زدن وحدت تبدیل می‌شوند. از سویی دیگر اگر چنین کسانی به قدرت نرسند به دلیل اینکه خود را بالاتر از دیگران می‌دانند، با انزوا و دوری از اجتماع، هرگز حاضر به قرار گرفتن در صفوف مسلمین نخواهند شد.
مسلمانان عامل ایجاد وحدت و تفرقه میان خود/ ما در حق‌مان متکثر و آنان در کفرشان متحد
۳. کینه و بدگمانی
کینه و بدگمانی مسلمانان نسبت به یکدیگر تنها به دلیل تفاوت در مذهب از دیگر عوامل برهم زننده وحدت میان مسلمانان است. پررنگ کردن اختلافات و به فراموشی سپردن مشترکات باعث ایجاد شکاف در میان مسلمانان می‌شود. تاریخ گواه کشتارها و غارت‌هایی است که توسط یک گروه از مسلمان علیه گروهی دیگر صورت گرفته است. افراطی‌هایی که به جای مبارزه با دشمنان اسلام به خاطر کینه یا انتقام جویی به جنگ برادران دینی خود رفته و آنان را تنها به خاطر مذهب‌شان کشته و یا به مجازت‌هایی سخت محکوم می‌کنند. از نمونه‌های این مورد می‌توان به حمله ۸۰ هزار سنی تندرو به روستاهای شیعه نشین پاکستان در سال ۱۹۸۸ و کشته شدن صدها شیعه اشاره کرد. کشتار شیعیان در پاراچنار، کشمیر، افغانستان و عراق از دیگر نمونه‌های برادرکشی میان مسلمانان است.
مسلمانان عامل ایجاد وحدت و تفرقه میان خود/ ما در حق‌مان متکثر و آنان در کفرشان متحد
۴. دنیا پرستی و جاه طلبی وحدت در بسیاری از موارد نیازمند روحیه ایثار، فداکاری و تواضع است. همان روحیه‌ای که امام علی علیه‌السلام پیش از حکومت و در دوران حکومت خود بر آن تاکید کردند. ایشان ۲۵ سال خانه‌نشینی را برای جلوگیری از تفرقه و برای تحقق اتحاد مسلمانان تحمل کردند و در جواب کسانی که به خیال خود می‌خواستند ایشان را علیه حکومت تحریک کنند می‌فرمودند:«با اینکه من انتقاد جدی نسبت به حکومت دارم، اما بدانيد در بين امت پيامبر صلی‌الله علیه وآله وسلم هيچ کس بيش‌تر از من به وحدت و الفت اين امت دل نبسته است»
اما افراد بسیاری هستند که قدرت و حفظ جناح خود را بر هر چیزی مقدم دانسته و با تحمیل نزاع و درگیری بر جامعه مسلمانان، سعی می‌کنند تا به مقام بالاتر و مال بیشتری دست پیدا کنند. همین افراد هستند که به سادگی توسط استعمارگران تطمیع شده و تبدیل به یکی از پازل‌های دشمن می‌شوند. در همین باره می‌توان به نقشه‌های انگلیس از گذشته تا به امروز و تطمیع برخی افراد برای ایجاد تفرقه میان مسلمانان اشاره کرد. «تشیع انگلیسی» یا «شیعه لندنی» یکی از همین نقشه‌هاست. این جریان با حمایت مستقیم لندن و صرف هزینه‌های تبلیغاتی بسیار، با تمام توان در حال فعالیت برای نشان دادن چهره‌ای خشن از شیعیان به دنیا است. به این ترتیب دیگر لازم نیست دشمن خود مستقیما وارد عمل شود بلکه می‌تواند در قالب یک «روحانی شیعه» اهداف خود را پیش برده و با ترویج رفتارهای جاهلانه نه فقط بین شیعه و سنی بلکه میان شیعیان نیز اختلاف به وجود آورد.
مسلمانان عامل ایجاد وحدت و تفرقه میان خود/ ما در حق‌مان متکثر و آنان در کفرشان متحد
۵. عدم اطاعت از رهبر رهبر همانند ناخدایی است که وجود او برای جامعه لازم و حیاتی است. اگر یک کشتی بدون ناخدا و با دستور هر یک از ساکنان به راه خود ادامه دهد نه تنها به مقصد نمی‌رسد بلکه سرانجامی جز غرق شدن در انتظارش نخواهد بود. اطاعت از خدا، پیامبر صلی‌الله علیه و آله و رهبران صالح، عامل مهمی در ایجاد انسجام و وحدت مسلمانان است. چرا که در قرآن نیز آمده است:«اطیعوا الله و اطیعوا الرسول و اولی الامر منکم»(۱۳) همچنین پیامبر اسلام صلی‌الله علیه وآله در حدیثی می‌فرمایند:«از حاکمان الهی اطاعت کنید و گوش بفرمان باشید زیرا اطاعت از رهبری مایه «وحدت امت اسلام» است»(۱۴) از نمونه‌های موفق این مورد می‌توان به پیروزی انقلاب اسلامی در سایه رهبری امام خمینی(ره) اشاره کرد. انقلابی که نتیجه توامان وحدت، هم‌دلی و اطاعت از رهبری بود.
مسلمانان عامل ایجاد وحدت و تفرقه میان خود/ ما در حق‌مان متکثر و آنان در کفرشان متحد
مسلمانان عامل اصلی ایجاد وحدت معمولا آنچه از دلایل اصلی ایجاد تفرقه بین مسلمانان گفته می‌شود نقشه‌ها و کارهای دشمنان است. گرچه نمی‌توان کارشکنی‌های دشمنان را در این زمینه نادیده گرفت اما باید منشا برهم خوردن وحدت میان مسلمانان را در میان خود آنان جستجو کرد. همان طور که در موارد بالا ذکر کردیم تنها راه نفوذ دشمنان در پیکر واحد مسلمانان؛ تعصب، دنیاپرستی، کینه، خودپسندی و نافرمانی از رهبر خویش است. دشمنان اسلام از طریق این راه‌ها به صفوف در هم فشرده مسلمانان نفوذ کرده و باعث تضعیف آنان می‌شوند. مطمئنا تمسک مسلمانان به قرآن، عمل به فرامین پیامبراسلام صلی‌الله علیه وآله و شریعت اسلامی تنها شاه کلید آنان برای حفظ وحدت است.
مسلمانان عامل ایجاد وحدت و تفرقه میان خود/ ما در حق‌مان متکثر و آنان در کفرشان متحد
#برادری_عهد_پیمبری
هفته وحدت فرصت مناسبی برای برگزاری برنامه‌هایی در جهت استحکام وحدت میان مسلمان است. به همین منظور علاوه بر برگزاری ویژه برنامه‌ها به خصوص در استان‌های سنی‌نشین ایران، می‌توان با فعالیت در شبکه‌های اجتماعی پیام وحدت و برادری را به گوش مسلمانان سایر کشورها رساند. در همین باره امسال و همزمان با آغاز هفته وحدت پویش فعالین شبکه‌های مجازی با مشارکت کشورهای مختلف دنیا در حال برگزاری است. این پویش مردمی با عنوان «برادری عهد پیمبری» با هدف تجدید پیمان با برادران دینی و ایجاد همدلی در امت اسلامی در شبکه‌های مجازی در حال اجراست.
در پایان ذکر این نکته ضروری است که مسلمانان در شرایط فعلی بیشتر از هر زمان دیگری به وحدت نیاز دارند. وحدتی که محدود به یک هفته نشود و در حد شعار باقی نماند.
پی‌نوشت: ۱.آل عمران ، آيه ۱۰۳ ۲.حجرات، آیه ۱۰ ۳.انفال ۴۶ ۴. نهجالفصاحه، كلمه قصار ۳ ۵. نهج‌­البلاغه، حكمت ۲۱۵ ۶. نهج‌البلاغه، خطبه ۱۹۲ ۷. وسائل الشیعة، ج۸، ص ۴۳۰ ۸.خطبه ۱۲۷ ۹. الکافی، ج ۲، ص.۳۴۵
۱۰. الکافی ج۳ ص۳۸۰
۱۱. ترجمه عیون أخبار الرضا علیه السلام ترجمه غفاری و مستفید ج۱ ص۶۱۴
۱۲. الکافی، ج ۲، ص ۳۸۰، باب العصبیة ۱۳.سوره نسا آیه ۵۹ ۱۴. امالی مفید، ج ۱ ص ۱۴ مجلس ۲ حدیث۲
۰

دیدگاه تان را بنویسید

 

اخبار مرتبط سایر رسانه ها

    نیازمندیها

    تازه های سایت

    سایر رسانه ها