روزنامه ابتکار: بی رنگ وبی بو است و همین دو ویژگی کارش را راحت تر کرده. قاتل خاموش به راحتی جان می گیرد بی آنکه کسی کاری به کارش داشته باشد و همین هم آمارقربانیانش را بیشتر کرده است. هر سال موضوع مرگ و میر بر اثر گاز منواکسید کربن با آغاز فصل سرما خبرساز می شود. موضوعی که با وجود تکراری بودن خبر و هشدارهای پس از آن تاثیر چندانی در افکار عمومی ندارد. این ادعا را آمارهایی که هر سال در این باره منتشر می شود تایید می کند. آمارها نشان می دهد هر سال تعداد مرگ و میر ناشی از استنشاق گاز منواکسید حاصل از بخاری های خانگی بیشتر از سال گذشته است.
افزایش21 درصدی آمار مرگ با گاز منوکسیدکربن
در جدیدترین آماری که پزشکی قانونی درباره مرگ های ناشی از گاز منواکسید کربن گزارش کرده است 7/20 درصد تلفات مسمومیت با گازمنوکسیدکربن از ابتدای فروردین تا پایان آبان ماه امسال نسبت به مدت مشابه سال گذشته بوده است. آماری که می گوید با افزایش رسانه های جمعی و با همه هشدارهایی که در این زمینه وجود دارد مردم کمترین توجه را به آن داشته اند.
مردان و تهران در صدر
گزارش سازمان پزشکی قانونی کشور نشان می دهد در هشت ماهه امسال،274 تن بر اثر مسمومیت با گاز منوکسید کربن جان خود را از دست دادند از کل تلفات مسمومیت با گاز منوکسید کربن 199 تن مرد و 75 تن دیگر زن بودند. همچنین در این مدت استان های تهران با 61، آذربایجان شرقی و فارس هر کدام با 22 و اصفهان با 19 فوتی بیشترین تلفات مسمومیت با گاز منوکسیدکربن را داشته اند، این در حالی است که آمار تلفات گازگرفتگی در تعداد قابل توجهی از استان ها کمتر از 10 تن گزارش شده است.
قاتل نیمه های دوم سال
با استناد به آمارهای موجود پزشکی قانونی، در نیمه دوم سال بالاترین میزان مرگ و میر ثبت شده است. با توجه به استفاده از وسایل گرمایشی در نیمه دوم هر سال آمار تلفات مسمومیت با گاز منوکسید کربن در این مدت با رشد قابل توجهی همراه است به نحوی که در سال گذشته 75.1درصد از کل تلفات مسمومیت با گاز منوکسیدکربن در نیمه دوم سال جان خود را از دست داده اند.این در حالی ست که در سال 1394 از کل تلفات مسمومیت با گاز که 626 تن بود، فوت 470 تن در نیمه دوم سال ثبت شد و تنها 156 تن مربوط به نیمه اول سال بودند .
بایدها و نبایدها
تعداد تلفات ناشی از مسمومیت با گاز منوکسیدکربن بیشتر در فصل زمستان به دلیل استفاده از وسایل گرمایشی بیشتر از دیگر ایام سال است و این یک دلیل بیشتر ندارد؛ عدم رعایت اصول پیشگیرانه در زمینه استفاده صحیح از این وسیله های گرمایشی.
کارشناسان این حوزه بارها و بارها در رسانه ها و به شکل های مختلف تلاش کرده اند اصول پیشگیرانه در این زمینه را گوشزد کنند. اما باید بدانیم همه بایدها و نبایدها در حوزه پیشگیری تنها با پشت گوش نینداختن و به کار بردن آنها حاصل می شود.
گاز مونوکسید کربن گازی بدون رنگ و بو است. عمده ترین منبع تولید این گاز سوختن ناقص نفت و گاز است. این گاز در اثر احتراق هر نوع ماده سوختنی به خصوص در محیط های در بسته و بدون اکسیژن ممکن است تولید شود.
استفاده از آبگرمکن یا بخاری های مستعمل یا دارای نقص فنی و فاقد دودکش یا دارای دودکش بدون عملکرد مناسب در منزل بیشترین موارد ابتلا به مسمومیت را تشکیل می دهند. از آنجا که تمایل این گاز برای ترکیب با هموگلوبین خون ما 250 برابر بیش از اکسیژن است با بالا رفتن درصد آن در هوای اتاق به سرعت باعث ایجاد مسمومیت خواهد شد و اکسیژن رسانی به بافت های مختلف بدن از جمله مغز و قلب را دچار اختلال می کند که به علت بی رنگ و بی بو بودن این گاز، ممکن است وجود آن در محیط تا زمان ایجاد علایم مسمومیت شدید مورد توجه واقع نشود. علائم مسمومیت حاد با این گاز شامل سردرد، سرگیجه، تهوع و استفراغ و درد شکم و سپس حالت بیهوشی، تشنج و اغما ست. همچنین در بیماران مبتلا به ناراحتی های قلبی ممکن است تشدید بیماری یک علامت هشدار دهنده باشد. اما چگونه از مسمومیت با این گاز پیشگیری کنیم و مرگ ناشی از آن را در کشور کاهش دهیم.هر وسیله گرمازای سوختنی که به نحوی با سوخت های فسیلی (نفت، گاز، ذغال سنگ) کار کند به صورت بالقوه می تواند سبب تولید گاز مونوکسید کربن شود.
بنابراین لازم است در مکان هایی که از این سوخت ها استفاده می شود هشدارها بیشتر مورد توجه قرار گیرد. در این راستا باید از بخاری های مستعمل و فرسوده بدون دودکش یا دارای دودکش نامناسب و غیر استاندارد استفاده نشود.در فضای بسته و محدود که تهویه کافی و مناسب ندارد (مثل اتاق و گاراژ) آتش، روشن نشود.در فضای بسته گاراژ موتور اتومبیل را روشن ننماید. قبل از راه اندازی وسایل گرمایشی از سلامت مسیر دودکش ساختمان و بدون ترَک و نشتی بودن آن و از اتصال مناسب و صحیح لوله بخاری و آبگرمکن به دودکش دیواری اطمینان حاصل شود.تمام دودکش ها باید وسیله انتهایی ضد باد (کلاهک) مناسب داشته باشد.در محیط های شغلی و منازل که در آنها از کوره و مشعل استفاده می شود از سلامت دستگاه و سیستم تخلیه دود مطمئن باشیم.هر وسیله گازسوز باید دارای یک دودکش مستقل و منتهی به فضای بیرون باشد و لذا به کارگیری آب گرمکن های دیواری در فضاهای بسته یا مکان های فاقد جریان هوا مجاز نیست.شیب لوله های افقی در داخل واحدها باید مثبت و روبه بالا و ارتفاع عمودی لوله در بیرون، حداقل سه برابر طول افقی آن باشد.توجه به داغ بودن دودکش پس از روشن کردن وسیله گرمایشی به
اطمینان شما از تخلیه گاز کمک خواهد کرد. اگر لوله دودکش بخاری شما سرد است دلیل آن خارج نشدن محصولات احتراق و گازهای سمی از دودکش است در این صورت باید ضمن رفع نقص، به طور موقت با بازکردن قسمتی از در یا پنجره تهویه در محیط ایجاد شود.همچنین باید ضمن ایجاد تهویه مناسب جهت آشپزخانه و حمام منزل از نصب آبگرمکن در حمام و نیز روشن کردن شعله‌های اجاق گاز در آشپزخانه جهت گرم نگه داشتن محیط داخل خانه جدا خودداری شود.اگر فضای منزل با شوفاژ و سیستم حرارت مرکزی گرم می شود درز بندی و بستن منافذ درها و پنجره ها به منظور جلوگیری از اتلاف حرارتی بلاملانع است اما درصورتی که از بخاری های گازسوز به منظور گرمایش محیط استفاده می شود حتماً مختصری تهویه از طریق در یا پنجره در فضا ایجاد و از درز بندی و بستن کامل منافذ خودداری شود.
علائم گازگرفتگی
در کنار این توصیه ها لازم است به برخی علائم گازگرفتگی نیز توجه شود. وقتی فردی دچار گازگرفتگی می شود علائمی دارد که به محض مشاهده آن باید آن ها را جدی بگیرد. در صورت احساس علائم سردرد و سرگیجه و تهوع در مکانی که احتمال وقوع مسمومیت وجود دارد فوری آن مکان را ترک کنید و به فضای آزاد پناه ببرید و در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید.در صورت تداوم علائم بالابرای چند روز متوالی احتمال مسمومیت خفیف با این گاز وجود دارد که بهتر است در این مورد با پزشک خود مشورت کنید.رانندگان وسایل نقلیه سنگین از روشن کردن گاز پیک نیک در اتاق وسیله نقلیه خود جهت استراحت و خواب جدا خودداری کنند.در برخورد با موارد مسمومیت با گاز مونوکسید کربن در صورت مواجهه با مصدومان، سریعاً آنان را از محیط خارج کنید.پس از خارج ساختن مصدوم از محیط آلوده، فوراً با اورژانس تماس بگیرید.علائم حیاتی مصدومان را کنترل کنید و از باز بودن راه های هوایی مصدوم اطمینان حاصل کنید.
دیدگاه تان را بنویسید